'Những linh hồn chết': căn bệnh ung thư của loài người qua mọi thời đại

Những linh hồn chết là tác phẩm cuối cùng song đây được đánh giá là tác phẩm quan trọng nhất trong sự nghiệp của Nikolai Vasilievich Gogol.

Sinh thời, Nikolai Vasilievich Gogol, nhà văn kinh điển của Nga là một thiên tài ở nhiều thể loại: truyện dân gian, tiểu thuyết sử thi, truyện châm biếm, tiểu thuyết hiện thực phê phán, hài kịch đả kích xã hội. Những linh hồn chết là tác phẩm cuối cùng song đây được đánh giá là tác phẩm quan trọng nhất trong sự nghiệp của Nikolai Vasilievich Gogol.

Ngay khi cuốn sách xuất bản lần đầu tiên năm 1842, tờ Người đương thời đã suy tôn Nikolai Vasilievich Gogol là đệ nhất văn hào Nga, sánh ngang và thay vào vị trí Pushkin để lại trong văn học Nga.

Nikolai Vasilievich Gogol
Nikolai Vasilievich Gogol

Ít có cuốn tiểu thuyết nào có nhân vật chính “khó ưa” như vậy nhưng lại cuốn hút đến như vậy. Những linh hồn chết là câu hỏi lớn mà Nikolai Gogol đặt ra không chỉ cho người Nga cùng thời với ông mà cho con người ở mọi nước, mọi thời: bạn sống như thế nào để cho không phải bạn sống mà cũng bằng như chết, như một thân xác sống mà bên trong đó là một linh hồn đã chết? Sự mục ruỗng về tâm hồn của Chichikov và những người như y phải chăng là căn bệnh ung thư của riêng người Nga cùng thời với Gogol, hay đúng hơn là căn bệnh ung thư chung của loài người trong thời đại chúng ta đây?

Được thôi thúc và khuyến khích bởi Pushkin, Nikolai Vasilievich Gogol đã có ý niệm một cách nghiêm túc về việc viết Những linh hồn chết. Ông coi nó là sứ mạng cao cả của cuộc đời mình. Cho tới tận ngày nay, không ái có thể phủ nhận tầm rộng lớn của kiệt tác này. Bởi những cuộc phiêu lưu buồn cười của nhân vật chính Chichikov họp thành tình tiết của thiên trường ca đã được khoác một ý nghĩa biểu tượng.

'Những linh hồn chết': căn bệnh ung thư của loài người qua mọi thời đại

Xét trong số ba kiệt tác hàng đầu thế giới của thể loại tiểu thuyết phê phán và châm biếm phong tục (Những linh hồn chết của Gogol, Don Quixote của Cervantes và Những di văn của câu lạc bộ Pickwick của Dickens), Những linh hồn chết mang đậm chất chân thực và gần với cuộc đời hơn cả.

Chỉ với Những linh hồn chết, sự nghiệp của Gogol cũng đã xứng đáng đặt ngang hàng với sự nghiệp của tiểu thuyết gia, nhà soạn kịch Tây Ban Nha Cervantes. Bởi với những hiểu biết của một nghệ sĩ thiên tài, Nikolai Vasilievich Gogol đã “vẽ lại cuộc đời với bộ mặt thật của nó”, bóc mẽ và đả kích sâu cay bộ mặt đáng ghê tởm của xã hội Nga với các tầng lớp thống trị của nó thời ấy mà theo ông là phải “giật bộ trang phục mỹ lệ và cái mặt nạ anh hùng” của chúng, bắt chúng “đem thân cho thiên hạ mua cười”.

TÁC GIẢ

Nikolai Vasilievich Gogol (31/3/1809 – 04/3/1852) là nhà văn lừng danh người Nga gốc Ukraina, một trong những nhân vật nổi bật nhất của văn chương hiện thực Nga. Nét đặc sắc nhất trong tác phẩm của ông là châm biếm chính trị và xã hội, vạch trần sự giả dối và tha hóa của quan chức và tầng lớp trung lưu mới nổi ở nước Nga đương thời. Tuy về cơ bản là hiện thực, tác phẩm của ông có nhiều yếu tố siêu thực.

Ngoài Những linh hồn chết, tác phẩm nổi tiếng nhất của Nikolai Vasilievich Gogol còn có: Cái mũi, Quan thanh tra, Chiếc áo khoác, Nhật ký người điên, Taras Bulba… Phần lớn tác phẩm của ông đã được dịch ra tiếng Việt và được nhiều thế hệ người đọc Việt Nam yêu mến.

LA (t/h)

'Lược sử Thế giới': quên hết tất cả để đắm mình trong quá vãng của dòng chảy lịch sử

"Lược sử Thế giới": quên hết tất cả để đắm mình trong quá vãng của dòng chảy lịch sử

Như một bài thơ về lịch sử thế giới, E.H.Gombrich lịch lãm dẫn người đọc đi từ thời kỳ Đồ đá đến thời kỳ của năng lượng nguyên tử