NAOKI URASAWA - ÔNG LÀ AI

Urasawa Naoki (浦沢 直樹 Urasawa Naoki) (sinh ngày 2 tháng 1 năm 1960) là một mangaka của Nhật Bản. Urasawa là tác giả của nhiều bộ manga trinh thám-ly kì nổi tiếng. Các tác phẩm của Urasawa Naoki đã từng giành được ba Giải manga Shogakukan, hai Giải thưởng văn hóa Tezuka Osamu và một Giải manga Kodansha. Năm 2008, nhà văn từng giành Giải Pulitzer Junot Diaz trong bài viết ca ngợi loạt truyện Monster đã đánh giá Urasawa là một "quốc bảo" của Nhật Bản.

Urasawa Naoki sinh năm 1960 tại Tokyo, Nhật Bản. Ông tốt nghiệp Đại học Meisei trước khi bắt đầu sự nghiệp sáng tác manga năm 1981 với tác phẩm đầu tay Return. Năm 1982 Urasawa được trao giải Tác giả manga mới xuất sắc nhất. Từ năm 1986 đến năm 1993, ông sáng tác loạt manga Yawara! đăng trên tạp chí Big Comic Spirits. Đây là một tác phẩm mang đề tài thể thao nói về một cô gái trẻ yêu thích judo, bộ manga 29 quyển này đã giành Giải manga Shogakukan cho thể loại chung năm 1990.

Cũng trong thời gian này, Urasawa còn minh họa cho loạt manga Pineapple ARMY gồm 10 tập cho nhà xuất bản Shogakukan. Năm 1988, Urasawa Naoki bắt đầu sáng tác bộ manga Master Keaton, một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông. Loạt manga nói về một điều tra viên người Anh gốc Nhật tài năng với mơ ước khai quật được nền văn minh bị lãng quên ở châu Âu.

Trong thời gian cuối thập niên 1980 và đầu thập niên 1990, Urasawa còn sáng tác hai bộ manga khác là NASA và Happy!. Năm 1994 ngay sau khi hoàn thành Master Keaton, Urasawa Naoki bắt tay vào tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, Monster. Kết thúc năm 2001 trên tạp chí Big Comic và sau đó được in thành 18 tập manga, tác phẩm với đề tài trinh thám ly kì pha chút kinh dị này đã được trao Giải manga Shogakukan hạng mục chung năm 2001 và Giải thưởng văn hóa Tezuka Osamu năm 1999. Năm 1999, Urasawa cho ra đời loạt manga 20th Century Boys, một thành công lớn khác của ông.

Năm 2003, bộ manga này đã được trao Giải manga Shogakukan, một năm trước đó bộ truyện đã giành được một vinh dự hiếm có đó là Giải manga Kodansha vốn rất ít khi trao cho các tác phẩm xuất bản bởi Shogakukan, vốn là đối thủ cạnh tranh chính của Kodansha trên thị trường manga. 20th Century Boys còn được trao Giải xuất sắc tại Liên hoan Nghệ thuật Truyền thông Nhật Bản năm 2002 và giải Loạt truyện tranh xuất sắc nhất của Liên hoan truyện tranh quốc tế Angoulême năm 2004 tổ chức tại Pháp.

Được biết, God of Manga – Osamu Tezuka được xem là người ảnh hưởng sâu sắc tới bản thân Naoki. Ông là fan cuồng của các tác phẩm của Tezuka mà rất nhiều bộ truyện cùng các nhân vật được “name after” theo vị thánh này: Dr. Tenma (Astro Boy) -> Tenma Kenzo (Monster), Astro Boy-> Phóng tác Pluto,… Và đâu đó trong các tác phẩm của mình, Naoki luôn nhắc khéo tên thần tượng: Như cảnh Otcho nhắc tới Hi no Tori trong 20th century boys, Bê nguyên arc của Astro Boy mà chuyển thể, thâm cung bí sử về cuộc đời Tezuka trong Billy Bat, thái độ phê phán, châm biếm Disney vì đã ăn cắp bản quyền chú sư tử Kimba của Tezuka… Do vậy, cả hai đều có những thủ pháp kể chuyện và quan niệm về cuộc sống rất giống nhau. Nhưng không có nghĩa Naoki là một bản sao của Tezuka. Những gì ông học được ở Tezuka, ông đã biến nó thành của mình.

NAOKI URASAWA - MỌT THỨ ĐỀU SẼ ỔN THÔI

Nhắc tới Naoki là chúng ta phải nhắc tới tài năng xây dựng cốt truyện, bối cảnh, tình tiết và nhân vật lên mức thiên tài. Các nhân vật của ông, dù là nhân vật chính, nhân vật phụ, phản diện hay chỉ là nhân vật qua đường đều có hồn và khiến người đọc nhiều khi chẳng thể nào quên được. Chỉ cần một vài khung tranh nhẹ nhàng, một khoảng lặng của nhân vật, Naoki đã gieo ngay vào trái tim độc giả một nỗi sầu, một niềm vui, một ý chí mà chẳng phải “hồi tưởng” một lần chục chap như cách mà các bộ manga hiện nay hay làm.

“Mọi thứ rồi sẽ ổn thôi”- là một câu mà tôi tự nghĩ ra để nói lên quan điểm sáng tác của Naoki. Chính ra, tôi nên dùng “chủ nghĩa hiện sinh” sẽ bao quát vấn đề hơn. Nhưng không phải ai cũng có thể hiểu được triết học. Tư tưởng này của Naoki, một lần nữa lại chịu một phần ảnh hưởng của Tezuka và một phần bởi thời đại mà ông sinh ra. Naoki sinh ngày 1 tháng 2 năm 1960, là thời điểm hậu thế chiến thứ hai và sự leo thang quyền lực của chủ nghĩa Cộng sản tại bán đảo Đông Dương – tức chiến tranh Việt Nam.

Thế hệ của Naoki được gọi là “flower children” (hay có thể hiểu là những đứa trẻ của hòa bình), một thế hệ đã không còn phải chứng kiến cảnh đổ máu đau thương, có diễm phúc được chứng kiến sự trỗi dậy của chính quê hương, xứ sở mình từ đống tro tàn. Cùng với tuổi trẻ là sự gia tăng tự do và nhân quyền tại khối Đông Âu, chứng kiến sự sụp đổ của bức tường ô nhục Berlin, lắng nghe tiếng khóc của boat people. Một thế hệ đủ hạnh phúc để yêu cuộc sống và đủ đau thương để căm hận độc tài. Đó là những gì đã làm nên nhân sinh quan của người nghệ sỹ nhạy cảm, phóng khoáng và sâu sắc như Naoki Urasawa.

Motip thường thấy trong các tác phẩm của Naoki là dìm các nhân vật của mình trong vũng bùn của sự tuyệt vọng. Một nỗi tuyệt vọng to lớn, sâu thẳm, ám ảnh. Ông khắc họa nó một cách bình thường nhất mà cũng điên rồ nhất. Không dao to búa lớn, không lảm nhảm quá nhiều triết lý như các manga hiện nay, như đã nói lúc nãy, chủ cần một câu nói, một khoảng lặng, Naoki đã thể hiện được ngay bóng tối trong tâm trí từng nhân vật. Và cũng chỉ cần một nụ cười, một ánh mắt, Naoki lại thắp lại ngọn nến niềm tin để cứu rỗi những nhân vật đang ở những đỉnh của sự đen tối.

“Chỉ cần một ánh lửa nhỏ, cũng đủ để thắp sáng căn phòng tăm tối nhất” – AIRHS –

NAOKI URASAWA - HÃY YÊU NHƯ CHƯA YÊU MỘT LẦN NÀO

Mượn lời ca của ban nhạc “chủ nghĩa hiện sinh và tâm hoặc” – Phượng Hoàng, tôi lại dẫn đến một chủ đề khác trong các tác phẩm của Naoki- tình nhân loại.

Từ rất lâu rồi, khi tôi quyết định bản thân ngừng gắn bó với manga và anime, chắc tầm 4 năm trước, khi tôi không còn tìm thấy được sự thoải mái và thanh thản của tâm hồn khi đón xem các tác phẩm mới ra mắt. Các tác phẩm hiện nay quá cổ súy cho sự bạo lực, tàn nhẫn, phi nhân tính. Bạn sẽ dễ dàng tìm thấy một bộ manga/ anime về chủ đề sinh tồn. Và gần như trên phân nửa số đó đều khắc họa các nhân vật vô cùng độc ác, tàn nhẫn, xem thường mạng sống của đồng loại mình. Cười ngạo nghễ như thể ta đây đang đứng trên đỉnh nhân loại, xem thường mọi giá trị nhân sinh và đau lòng hơn, các bạn trẻ rất thích dạng nhân vật và cốt truyện như vậy. Họ cho rằng đó là “ngầu”, “thật đáng nể” và “thật đáng tôn vinh”. 

Giá trị nhân văn luôn là thứ được đề cao trong mọi tác phẩm của Naoki. Ông sử dụng thuần thục thủ pháp tương phản: mượn bóng đêm để ca ngợi ánh sáng, mượn độc tài để ca ngợi tự do, mượn đau thương để ca ngợi hạnh phúc và mượn cái ác để ca ngợi sự thiện lương. Ngòi bút của Naoki không bao giờ ca ngợi cho cái ác, sự tàn nhẫn hay muốn tỏ ra "dị biệt" một cách sáo rỗng. Các nhân vật của ông từ đứa bé con đến những ông lão bà lão đầu bạc đều luôn luôn trân quý một thứ duy nhất, cao cả nhất: Tình nhân loại. Những con quái vật tàn ác nhất, những tên độc tài đốn mạt nhất trong sâu thẳm vẫn tha thiết yêu một thứ: Tình yêu. Tình yêu xua tan hận thù, tình yêu đưa loài người phát triển, tình yêu sưởi ấm sự giá bang trong một xã hội xô bồ. Không cần mớ triết lý rẻ tiền, không cần lời nói văn hoa dông dài. Naoki chỉ cần một khoảng lặng là đủ.

“Tôi… muốn học chơi Piano…”
“Tôi không muốn quay lại chiến trường một ngày nào nữa.”
(Pluto)

KẾT

Không cổ súy bạo lực, không cần mấy pha chém giết điên người, không chạy theo xu hướng, Naoki vẫn chung thủy với nhân sinh quan ngay từ đầu của bản thân ông. Từng ngày qua ngày, các tác phẩm của ông ngày càng thêm sâu sắc, bác học. Từng kiệt tác cứ nối tiếp nhau ra đời, các tác phẩm của ông đang bước từng bước lên cái đỉnh mà thần tượng của ông đang ngồi – God of manga Tezuka. Sẽ chẳng bao lâu nữa, tôi tin chắc chắn là như vậy, Naoki sẽ trở thành God of manga của thế kỷ 21. Bằng chính tình yêu của ông và bằng chính khát vọng của một flower children yêu hòa bình, quý trọng sự do.

“Calves are easily bound and slaughtered
Never knowing the reason why
But whoever treasures freedom
Like the swallow has learned to fly”
(Donna Donna)

*tạm dịch:

“Kiếp làm bê sinh ra để bị ràng buộc và tàn sát
Mà vĩnh viễn chẳng biết lý do tại sao
Nhưng những ai biết quý trọng tự do
Rồi sẽ có ngày học được cách cất cánh bay lên như loài nhạn kia”