Bộ Công Thương vừa công bố Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện để lấy kiến. Theo đó, khách hàng được quyền lựa chọn áp dụng biểu giá bán lẻ điện 5 bậc hoặc 1 giá để phù hợp với mức tiêu thụ điện của khách hàng, mức điện một giá bằng 145% – 155% giá bán lẻ điện bình quân. Ngay sau khi được đưa ra, dự thảo nhận sự quan tâm rất lớn từ phía dư luận. 

Mới đây, Bộ Công Thương đã phát đi văn bản giải thích rõ hơn những rắc rối xung quanh Dự thảo cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt mới. Theo bộ này, đa số các khách hàng sử dụng điện dưới 600 kWh mỗi tháng nên chi phí tiền điện sẽ giảm so với hiện hành. Riêng nhóm khách hàng sử dụng 300kWh/tháng sẽ bị tăng do bị ghép bậc tính giá mới. Còn với nhóm khách hàng dùng nhiều điện, việc chọn một giá sẽ có lợi.

Theo các phương án về dự thảo giá điện mới thì: Phương án 1: cải tiến từ biểu giá 6 bậc hiện hành xuống còn 5 bậc; phương án 2A: cải tiến 6 bậc xuống còn 5 bậc (riêng bậc 701kWh trở lên 275% giá bình quân hiện hành) hoặc đồng giá 145%. Phương án 2B: đồng giá 155% so với giá bình quân hiện hành và cải tiến sáu bậc xuống còn năm bậc (riêng bậc 701kWh trở lên bằng 185% giá bình quân hiện hành).

Dự thảo giá điện mới của Bộ công thương gây nhiều ý kiến trái chiều.

Tất cả các phương án nói trên đều được Bộ Công Thương đưa ra để lấy ý kiến. Trong đó biểu giá ở 4 bậc thang đầu tiên của phương án 2A và phương án 2B giống như phương án 1. Biểu giá điện ở phương án 2A và 2B lần lượt được đề xuất ở mức 145% và 155% giá bình quân.

Tương ứng với mỗi phương án thì giá điện tại bậc thang thứ 5 sẽ được tính toán lại để giá điện sinh hoạt bình quân không đổi. Khách hàng tùy theo lượng điện tiêu thụ thực tế có quyền lựa chọn áp dụng biểu giá theo 5 bậc thang hoặc 1 giá. Mỗi lần chuyển đổi giữa 2 phương thức tối thiểu là 12 tháng.

Các khách hàng sử dụng điện trung bình hàng tháng dưới 700 kWh (chiếm trên  tỷ lệ trên 98% tổng số khách hàng) trong các phương án 1, phương án 2A và 2B có chi phí trả tiền điện bằng nhau do giá 4 bậc thang đầu của phương án 1 và phương án 2A và 2B là giống nhau.

Trên cơ sở số liệu thực tế sử dụng của các khách hàng sử dụng điện cho mục đích sinh hoạt, Bộ Công Thương đã tổng hợp chi phí tiền điện của các khách hàng sử dụng điện mục đích sinh hoạt và ra tính toán như sau:

Bảng tính toán chi tiết chi phí sử dụng tiền điện hàng tháng của các hộ gia đình theo từng phương án cũ, mới (dự kiến). Nguồn: Bộ Công Thương

Đối với tất cả các phương án: Đa số các khách hàng sử dụng dưới 600 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm so với giá điện hiện hành (từ 2.800 - 12.800 đồng). Cụ thể:

+ Khách hàng sử dụng 100 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm khoảng 2.800 đồng;

+ Khách hàng sử dụng 200 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm khoảng 2.800 đồng;

+ Khách hàng sử dụng 400 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm khoảng 12.800 đồng;

+ Khách hàng sử dụng 500 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm khoảng 7.200 đồng;

+ Khách hàng sử dụng 600 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm khoảng 1.600 đồng

Riêng các khách hàng nếu sử dụng ở mức 300 kWh chi phí tiền điện sẽ tăng do ghép bậc 201-300 kWh và 301-400 kWh thành bậc mới. Số tiền phải trả tăng thêm khi sử dụng ở mức 300 kWh là 7.100 đồng.

Phương án 1 và Phương án 2A, 2B đều có giá điện 4 bậc đầu giống nhau. Do vậy, dù phương án nào được áp dụng thì các khách hàng sử dụng điện ở mức dưới 700kWh (hiện chiếm trên 98% tổng số khách hàng) đều có chi phí tiền điện bằng nhau.

Bộ Công Thương cho biết, nếu Phương án 2A và 2B được áp dụng, khi khách hàng lựa chọn biểu giá theo phương án một giá sẽ hạn chế những nhược điểm của giá điện bậc thang. Đặc biệt là những khách hàng sử dụng điện ở mức cao. Hay nói khác đi, nếu chọn một giá, khách hàng dùng nhiều điện sẽ có lợi vì được hưởng mức giá “cào bằng” , đi ngược lại chủ trương tiết kiệm điện của Chính phủ.

Cụ thể, nếu giá điện một giá  ở mức bằng 145% giá điện bình quân (Phương án 2A) thì các khách hàng sử dụng điện trên 800 kWh khi lựa chọn 1 giá sẽ có chi phí tiền điện thấp hơn lựa chọn giá bậc thang. Tương tự nếu giá điện một giá ở mức bằng 155% giá điện bình quân (Phương án 2B) thì các khách hàng sử dụng điện trên 1.100 kWh khi lựa chọn 1 giá sẽ  có chi phí tiền điện thấp hơn lựa chọn giá bậc thang.