Nữ tiếp viên hàng không chuyển sang kinh doanh online thời COVID-19

Hơn một thập kỷ, Tidaporn Potisai luôn phục vụ khách hàng với nụ cười ở độ cao 38.000 feet trong không khí. Hiện tại, cựu tiếp viên hàng không tiếp tục công việc của mình nhưng trên mặt đất với một bát Kor Moo Yang, hay còn gọi là thịt lợn nướng kiểu Thái.

Khoảng tháng 5/2020, sau khi đại dịch COVID-19 xảy ra, cô quyết định chuyển sở thích nấu ăn thành một công việc kinh doanh trực tuyến.

Kinh doanh ở độ tuổi 30, Tidaporn chia sẻ: “Thật sự rất khó để đưa ra quyết định từ bỏ công việc tôi yêu thích. Nhưng đã 6 tháng kể từ khi chúng tôi kết thúc chuyến bay, vì vậy chồng tôi đề nghị bán Kor Moo Yang. Hiện tại, tôi nhận được từ 50-100 đơn đặt hàng hàng ngày từ mọi nơi của Bangkok”.

Tidaporn Potisai đang làm chủ căn bếp online bán thịt heo nướng kiểu Thái sau khi hãng bay tạm ngưng hoạt động vì COVID-19. Ảnh: Handout.

Một trường hợp khác là cô gái người Bali, cũng bắt đầu bán thực phẩm trên Instagram. Cô bán các sản phẩm tự làm như bông lan kaya, bơ tỏi và sữa chanh.

“Đại dịch đã ảnh hưởng lớn đến ngành du lịch của chúng tôi, một nửa du khách là người nước ngoài. Vì vậy, tôi phải bán hàng trực tuyến để có thêm thu nhập”, cô chia sẻ.

Sản phẩm của cô có giá từ 24.000-50.000 rupiah (tương đương 40.000-82.000 đồng), hướng đến mức thu nhập của tầng lớp lao động. Trung bình, cô bán được từ 120-150, và cao nhất là 220 sản phẩm mỗi tháng.

Tương tự hai trường hợp trên, nhiều thanh niên ở Đông Nam Á đang trở thành ông chủ mô hình kinh doanh của mình. Kinh doanh trực tuyến phát triển mạnh mẽ hơn từ sau đại dịch bùng phát. Với việc cắt giảm việc làm do suy thoái kinh tế, tình trạng thất nghiệp của thanh niên đã là vấn đề nan giải. 

COVID-19: Cơ hội hiếm có cho người trẻ kinh doanh online

Trải qua các cuộc suy thoái trước đây, mặc dù các chuyên gia không ghi nhận được con số cụ thể về sự gia tăng trong hoạt động kinh doanh nói chung ở Đông Nam Á, nhưng thực tế họ nhìn thấy sự thay đổi lần này.

Bà Grace Lee, Trưởng khoa Kinh tế của Đại học Monash - Malaysia, cho biết một cuộc khủng hoảng kinh tế sẽ ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi nhiều hơn so với những người lớn tuổi, vì cơ hội có được vị trí làm việc sẽ phải cạnh tranh khốc liệt.

“Các tài liệu trong quá khứ cho thấy nhóm thanh niên tốt nghiệp trong thời kỳ khủng hoảng sẽ khó tìm được việc làm và thu nhập tốt”, bà Lee nói thêm.

Vào tháng 8/2020, Tổ chức Lao động Quốc tế và Ngân hàng Phát triển Châu Á đã tiến hành một cuộc khảo sát việc làm ở đối tượng từ 15-24 tuổi tại 13 quốc gia trên khắp châu Á - Thái Bình Dương. Theo báo cáo, người thuộc nhóm tuổi này được xác định sẽ mất khoảng 10-15 triệu việc làm toàn thời gian do COVID-19. 

Sự phát triển của công nghệ số hỗ trợ nhiều người làm việc và học tập tại nhà hơn trong đợt COVID-19. Ảnh: Shutterstock.

Trước thực tế này, bà Selena Ling, Trưởng bộ phận nghiên cứu chiến lược ngân quỹ của OCBC Bank, lưu ý chính sự không chắc chắn vào tương lai sẽ thúc đẩy những người trẻ tuổi dấn thân vào các lĩnh vực mà bản thân họ chưa từng thử.

“Rút ra từ những cuộc nghiên cứu về tâm lý bắt đầu công việc kinh doanh của một số người trẻ tuổi, các số liệu cho thấy những người trẻ tuổi cảm thấy ít bị cản trở bởi trách nhiệm gia đình, hoặc vướng vào các khoản nợ tài chính. Do đó, họ có thể cảm thấy thứ bị mất ít hơn nếu bỏ qua chi phí cơ hội”, bà Selena Ling đánh giá.

Cũng cùng quan điểm về chi phí cơ hội, vào tháng 9/2020, anh Lucas Kang (27 tuổi, Singapore) bắt đầu chuyển hướng sang mở công ty tư vấn tiếp thị sau 2 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Công việc chủ yếu của doanh nghiệp là cung cấp các dịch vụ từ phát triển trang web đến các chiến dịch xây dựng thương hiệu và tiếp thị dựa trên hiệu suất, để giúp các doanh nghiệp tăng lợi nhuận bán hàng.

Chàng thanh niên 27 tuổi quan niệm: “Vào thời điểm khan hiếm việc làm, bạn không thể nói chính xác rằng khởi nghiệp là một lựa chọn rủi ro hơn hay kém an toàn hơn. Đặc biệt, kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ và kỹ thuật số thì sự khác biệt còn khó phân biệt hơn. Phải thay đổi và tìm kiếm cơ hội cho mình”.

Hiện nay, tại khu vực Đông Nam Á có đến 360 triệu người dùng Internet. Ảnh: EPA-EFE.

Bà Thanaphol Virasa, Phó giáo sư tại Đại học Mahidol, cho biết những nhu cầu ngày càng tăng này đã cho phép giới trẻ tận dụng các kênh trực tuyến và nền tảng thương mại điện tử như một phương thức kinh doanh mới.

Và với các thị trường khổng lồ ở Myanmar, Campuchia và Lào, đòi hỏi hàng tiêu dùng nhanh và các sản phẩm dịch vụ liên quan đến sức khỏe. “Các doanh nhân trẻ Thái Lan cần phải nhìn ra ngoài đất nước để thành công trong tương lai”.

Chuyển đổi kỹ thuật số là yếu tố sống còn của các doanh nghiệp

Việc tăng tốc chuyển đổi kỹ thuật số trên hầu hết các lĩnh vực là yếu tố bắt buộc mà các doanh nhân trẻ thực hiện. Với tình trạng dịch bệnh khiến nhiều thành phố bị phong tỏa, mọi người buộc phải trực tuyến để mua hàng hóa và dịch vụ.

Theo đó, các doanh nghiệp hiện nay muốn duy trì hoạt động kinh doanh bắt buộc phải đưa công nghệ và kỹ thuật vào hệ thống mới có thể sống sót qua đại dịch. Thực tế, đây là miếng mồi ngon cho các bạn trẻ đang muốn kinh doanh, vì mô hình này không yêu cầu vốn lớn.

“Với tốc độ phát triển công nghệ nhanh chóng và hệ sinh thái khởi nghiệp hiệu quả, càng có nhiều cơ hội cho các doanh nhân trẻ liên kết tài chính kỹ thuật số và nền tảng kinh doanh”, Trưởng khoa Kinh tế của Đại học Monash chia sẻ.

Nhân viên kiểm tra đơn hàng tại một nhà kho ở Singapore. Ảnh: Bloomberg.

Kỹ thuật số đã thúc đẩy chi tiêu của ASEAN trong những năm gần đây tăng trưởng không ngừng. Trong một nghiên cứu năm 2018 của Công ty tư vấn McKinsey & Company, các quốc gia Đông Nam Á là 8 trong số 18 nền kinh tế tăng trưởng tốt và bền vững nhất trên thế giới. Mức tăng trưởng bình quân đầu người hàng năm là 5% trong 20 năm qua, và 3,5% trong hơn 50 năm qua.

Theo dự đoán của Google, những doanh nghiệp hoạt động trực tuyến sẽ đóng góp vào doanh thu của thị trường công nghệ Đông Nam Á, một thị trường được hy vọng sẽ đạt doanh thu 300 tỷ USD vào năm 2025.

Tuy nhiên, theo nhà phân tích kinh tế Irvin Seah của Ngân hàng DBS Bank, xu hướng tăng vọt của thương mại điện tử hiện tại là do đại dịch COVID-19, khiến nhiều người không thể ra ngoài mua sắm. Vì vậy, vẫn chưa biết liệu xu hướng này có thể kéo dài hay không.