Giới lãnh đạo chính trị phải vật lộn để kiểm soát làn sóng giận dữ của người dân nhằm phản đối vụ cảnh sát da trắng gây ra cái chết cho người đàn ông da màu George Floyd ở Minneapolis hồi tuần trước.

Mặc dù lệnh giới nghiêm được áp dụng tại những thành phố lớn trên khắp nước Mỹ và việc triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia trong tuần qua, song các cuộc biểu tình vẫn diễn ra trong tình trạng bạo loạn.

Ở một số thành phố, tình trạng cướp bóc cửa hàng cửa hiệu đã xảy ra trong bối cảnh nhiều chủ cửa hàng chỉ mới bắt đầu khởi động lại công việc kinh doanh của mình sau khi các biện pháp kiểm soát dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp COVID-19 được gỡ bỏ.

Tình hình biểu tình ở Mỹ ngày càng căng thẳng sau cái chết cho người đàn ông da màu George Floyd ở Minneapolis.

Quy mô của các cuộc biểu tình bạo loạn lan rộng trên khắp nước Mỹ này được ví ngang với các cuộc biểu tình đòi những quyền cơ bản của công dân và thời kỳ Chiến tranh Việt Nam. Tình trạng bạo loạn này diễn ra trong bối cảnh hoạt động kinh tế Mỹ đang ảm đảm và bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch bệnh COVID-19 vốn làm thiệt mạng hơn 100.000 người Mỹ và đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên mức cao chưa từng thấy kể từ thời Đại Suy thoái.

Tổng thống Donald Trump ngày 1/6 khẳng định ông sẽ triển khai hàng nghìn binh sĩ và lực lượng thực thi pháp luật được vũ trang đầy đủ để ngăn chặn bạo lực ở thủ đô Washington, đồng thời cam kết thực hiện hành động tương tự ở các thành phố khác nếu các thị trưởng và thống đốc thất bại trong nỗ lực giành lại quyền kiểm soát các đường phố.

Phát biểu tại Vườn Hồng ở Nhà Trắng trong bối cảnh các cơ quan chức năng Mỹ đang cố gắng giải tán những người biểu tình bằng hơi cay ở cách đó chỉ vài tòa nhà, Tổng thống Trump nhấn mạnh: “Các thị trưởng và thống đốc phải thiết lập sự hiện diện thực thi pháp luật mạnh mẽ cho tới khi bạo lực bị dập tắt… Nếu một thành phố hoặc một bang từ chối triển khai những hành động cần thiết để bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân, tôi sẽ triển khai quân đội Mỹ và nhanh chóng giải quyết tình hình cho họ”.

Trump cũng lên án vụ việc gây ra cái chết của người đàn ông da màu đồng thời cam kết sẽ đem lại sự công bằng. 

Theo trang mạng Politico.com, trong bối cảnh bất ổn này, ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden đã “xuất đầu lộ diện” và nỗ lực tung ra chính sách giúp xã hội ổn định trở lại về mặt kinh tế và hòa giải mâu thuẫn sắc tộc.

Trong khi đó, trái ngược với Biden, Trump lại tung ra những lời kích động và hằn thù, liên tiếp kêu gọi tiến hành các biện pháp mạnh tay để trấn áp người biểu tình. Lẽ thường, trong tình trạng bất ổn như thế này, các tổng thống Mỹ thường tìm cách hàn gắn sự chia rẽ xã hội. Tuy nhiên, Trump lại ở yên Nhà Trắng và tung ra những lời bình luận trên mạng xã hội Twitter mang tính công kích các đối thủ chính trị và báo chí Mỹ.

Tại một cuộc họp trực tuyến với thống đốc các bang mà sau đó nhanh chóng bị rò rỉ cho báo giới, Trump đã đề nghị lãnh đạo bang phải “chế ngự” tình hình và nói rằng họ “sẽ giống như một lũ ngu ngốc” nếu họ quá mềm mỏng.

Joe Biden đang cho thấy, ông biết nắm bắt thời cơ để gầy dựng ảnh hưởng trong bối cảnh nước Mỹ rơi vào khủng hoảng.

Thống đốc bang Illinois, J.B. Pritzker đã bày tỏ “quan ngại sâu sắc” trước lời lẽ “xúc phạm” trên của tổng thống. Giới chỉ trích đã cáo buộc vị tổng thống thuộc đảng Cộng hòa này, vốn đang tìm cách tái đắc cử trong cuộc đua vào tháng 11 tới, gây kích động xung đột và căng thẳng sắc tộc trong khi chính ông cần phải gắn kết dân tộc và giải quyết những vấn đề nổi cộm. 

Trong khi đó, ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ Joe Biden đã có buổi gặp gỡ lãnh đạo của cộng đồng người Mỹ gốc Phi tại một nhà thờ và tuyên bố ông sẽ thiết lập một ban giám sát cảnh sát trong vòng 100 ngày đầu tiên nắm quyền ở Nhà Trắng nếu ông được bầu làm tổng thống trong cuộc đua tới.

Politico nhận định rằng vị cựu phó tổng thống này đã nắm bắt được thời khắc quan trọng khi Mỹ vướng vào hai cuộc khủng hoảng kinh tế do dịch bệnh gây ra và cuộc khủng hoảng xã hội, để xây dựng hình ảnh của mình là một nhà lãnh đạo mang phong cách hoàn toàn khác biệt.

Chia sẻ với Politico hôm 1/6, thị trưởng thành phố Atlanta Keisha Lance bình luận: “Trump đã chế giễu Mỹ và nền dân chủ của Mỹ. Trong khi đó, Joe Biden là sự đối lập hoàn toàn tất cả những gì mà Trump thể hiện hàng ngày”.

Hiện giới cố vấn và lực lượng ủng hộ Trump lo ngại rằng tình trạng bất ổn xã hội hiện nay và cách thức Trump ứng phó với tình hình cho đến thời điểm này đã gây ra tác động tiêu cực nhiều hơn là tích cực, một phần vì tình trạng bất ổn xã hội này diễn ra đúng lúc thời điểm Mỹ đang đối phó với dịch bệnh vốn dường như đã trao cho Biden tỷ lệ ủng hộ cao hơn Trump trong các cuộc thăm dò dư luận gần đây.

(Nguồn: TTXVN/AP/Reuters/AFP)