Công nghệ blockchain có thể cho phép vận hành một dạng tổ chức hoàn toàn mới, nơi mà mọi hoạt động được chạy hoàn toàn tự động mà không cần đến một bên điều hành trung tâm nào. Bài viết này sẽ cho các bạn một cái nhìn tổng quát về các tổ chức này.

DAO giúp các thành viên dễ dàng tiếp cận, kiểm chứng và tham gia vào các quyết định của tổ chức. DAO đang ngày càng phát triển và mở rộng trong nhiều lĩnh vực.

1. DAO là gì? 

DAO là một tổ chức được thiết kế để tự động hóa và phi tập trung. Nó hoạt động như một hình thức của quỹ đầu tư mạo hiểm, dựa trên mã nguồn mở và không có cấu trúc quản lý hoặc ban giám đốc điển hình. Để được phân cấp hoàn toàn, DAO không bị ảnh hưởng với bất kỳ quốc gia cụ thể nào, mặc dù nó đã sử dụng mạng ethereum.

Hãy tưởng tượng một chiếc máy bán hàng tự động không chỉ lấy tiền của bạn và đưa bạn một gói snack, mà còn sử dụng số tiền đó để tự động nhập lại hàng đã bán. Chiếc máy này cũng tự đặt dịch vụ vệ sinh và tự trả tiền thuê.

Còn nữa, khi bạn bỏ tiền vào chiếc máy đó, bạn và những người dùng khác cũng sẽ được quyền quyết định về loại snack mà nó sẽ nhập lại, và mức độ cần được làm sạch thường xuyên. Nó không có người quản lý, tất cả các quy trình trên đã được viết sẵn thành code.

Nói một khái quát, đó chính là cách thức hoạt động của một DAO, hoặc một tổ chức tự trị phi tập trung. Ý tưởng về mô hình quản lý như vậy đã được lưu hành trong cộng đồng tiền mã hóa kể từ khi Bitcoin xoay xở để thoát khỏi những bên trung gian trong các giao dịch tài chính.

Điều quan trọng là rút ra được sự khác biệt giữa DAO dưới vai trò là một loại tổ chức, và The DAO – chỉ đơn thuần là tên của một trong những tổ chức đó. Dự án này là một trong những nỗ lực đầu tiên trong việc tạo ra một DAO và nó đã thất bại một cách ngoạn mục do lỗi trong code ban đầu của nó.

2. Cách tạo DAO

Nhiều dự án trong không gian tiền điện tử có DAO đằng sau chúng, vì đây có xu hướng là một trong những cách tốt nhất để giữ cho việc quản lý dự án công bằng, minh bạch và có thể truy cập được cho tất cả những ai muốn tham gia.

 Tuy nhiên, giống như bất kỳ tổ chức nào, DAO vẫn cần được thiết lập và cấp vốn trước khi tiếp cận được nhiều đối tượng hơn mà nó hướng đến. Dưới đây là ba giai đoạn quan trọng trong việc tạo DAO:

+ Bước đầu tiên luôn là tìm ra những gì hợp đồng thông minh làm nền tảng cho DAO cần làm — và sau đó tạo ra nó.

Những bộ quy tắc này thường rất rộng và bao gồm vô số thứ; Việc quên thiết lập nội dung nào đó trong giai đoạn phát triển đầu tiên có nghĩa là sau đó nó có thể được thay đổi thông qua việc bỏ phiếu một mình, đây có thể là một quá trình lâu dài và tốn nhiều công sức, đặc biệt nếu quy tắc bị quên là quan trọng đối với sức khỏe của chính mạng.

+ Giai đoạn tiếp theo là đảm bảo tài trợ cho việc ra mắt DAO, nhưng cũng cho hoạt động liên tục của nó.

Điều này thường đạt được thông qua việc bán mã thông báo, việc này cũng xử lý khía cạnh quản trị của quy trình — hầu hết thời gian, số lượng mã thông báo bạn sở hữu tương quan với quyền biểu quyết của bạn trong tổ chức.

 Đây không giống như một kiểu quan hệ cổ đông, đó là lý do tại sao các DAO chuyển dịch rất tốt sang thế giới tài chính phi tập trung ( DeFi ).

+ Cuối cùng, bản thân DAO cần được khởi chạy.

Sau khi được triển khai trên blockchain, không có thay đổi nào mà nhóm sáng lập có thể thực hiện mà không có sự đóng góp của những người tham gia khác hoặc chủ sở hữu mã thông báo. Đây là khi tất cả các quy tắc có hiệu lực, bao gồm cả sự quản lý của DAO. Nói cách khác, DAO sau đó thực sự được tạo ra.

3. "The Dao" là gì? 

Khi nói về các tổ chức tự trị phi tập trung nói chung, tâm trí của nhiều người vẫn hướng đến “The DAO” đã đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử của Ethereum (ETH).

DAO là tên của một tổ chức tự trị phi tập trung được ra mắt vào năm 2016 với ý tưởng là một hình thức phi tập trung của một quỹ mạo hiểm.

Mọi người có thể sở hữu mã thông báo The DAO và kiếm cổ tức từ chúng hoặc chỉ kiếm lợi nhuận từ việc tăng giá, nếu họ muốn. DAO là một trong những nỗ lực huy động vốn từ cộng đồng lớn nhất vào thời điểm đó, huy động được khoảng 150 triệu USD bằng ETH.

Ngay trước khi cuộc tấn công đánh dấu sự kết thúc của The DAO, khoảng 14% tổng số ETH đang lưu hành đã được đầu tư vào dự án.

 Sau đó, một tin tặc đã tìm thấy và khai thác một lỗi trong mã cho phép chúng hút sạch 60 triệu USD. Số lượng ETH tuyệt đối đã được gắn với DAO đã gây ra rạn nứt trong cộng đồng Ethereum về những gì nên làm.

 Những người tin rằng nên có một đợt fork sẽ đưa vào danh sách đen địa chỉ của kẻ tấn công, ngăn anh ta chuyển tiền và đưa blockchain trở lại thời điểm trước khi bị hack, được dẫn đầu bởi người sáng lập Ethereum, Vitalik Buterin và phiên bản blockchain đó vẫn là bản chính thức một cho Ethereum.

Mặt khác, những người phản đối quyết định này đã tách chuỗi khối Ethereum chính và tạo ra cái mà ngày nay được gọi là Ethereum Classic (ETC) .

4. Những mặt trái của DAO

Trong khi các DAO nhằm mục đích cải tiến các cấu trúc phân cấp hiện có, chúng vẫn chưa hoàn hảo. Một trong những vấn đề thường được trích dẫn nhất là nhiều tổ chức từ tài chính truyền thống cho rằng không nên tin tưởng vào số đông đối với các quyết định tài chính lớn.

Ngoài ra, các DAO hầu hết không được kiểm soát và có xu hướng trải rộng trên nhiều khu vực pháp lý, điều này khiến cho việc giải quyết các vấn đề pháp lý tiềm ẩn trở nên cực kỳ phức tạp hoặc thậm chí là hoàn toàn không thể.

Cuối cùng, như ví dụ của The DAO đã chứng minh, một khi DAO được thiết lập và chạy (được triển khai trên blockchain, nói cách khác), việc thay đổi các lỗi thậm chí đe dọa tính mạng trong mã có thể là một quá trình chậm và tốn kém, mang lại cho các tác nhân độc hại rất nhiều thời gian để hành động. 

(Nguồn: Tổng hợp)