"Mọi người hơi quá vội vàng khi tuyên bố rằng chúng tôi đã thực hiện tất cả các chính sách tiền tệ mà chúng tôi cần thực hiện", ông Summers nói trên chương trình truyền hình "Tuần lễ Phố Wall" của Bloomberg Television. "Phản ứng rất kịch tính mà chúng tôi đã thấy" trong tuần này với sự phục hồi của trái phiếu Kho bạc và cổ phiếu "khiến tôi không chắc chắn như nhiều người rằng công việc kiềm chế lạm phát đã kết thúc và cuộc chiến đã kết thúc".

S &P 500 được thiết lập cho mức tăng hàng tuần mạnh nhất trong hơn một năm và lãi suất trái phiếu kho bạc dài hạn đã sẵn sàng giảm khoảng 30 điểm cơ bản trong tuần như ông Summers phát biểu. 

Thị trường tăng điểm trong những ngày gần đây nhờ những gợi ý từ Chủ tịch Fed Jerome Powell rằng các nhà hoạch định chính sách có thể đã hoàn tất việc tăng lãi suất và các dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang chậm lại.

Ông Summers, giáo sư Đại học Harvard cũng tiếp tục chỉ trích việc quản lý phát hành nợ của Mỹ trong những năm gần đây, một chủ đề mới được chú ý nhờ những lời chỉ trích Bộ Tài chính Mỹ từ nhà đầu tư tỷ phú Stanley Druckenmiller.

"Tôi không nghĩ các khoản nợ của chúng tôi đã được quản lý tốt trong vài năm qua", ông Summers nói, đặc biệt chỉ vào chương trình nới lỏng định lượng của Fed. Thông qua QE, Fed đã tạo ra dự trữ ngân hàng để mua những trái phiếu kho bạc có thời hạn dài hơn và lợi suất thấp vào thời điểm đó. Ngày nay, Fed hiện trả lãi suất cho những khoản dự trữ đó cao hơn nhiều so với thu nhập mà họ nhận được từ danh mục trái phiếu của mình.

Đối với chính quyền liên bang, họ đã hoán đổi nợ dài hạn thành các nghĩa vụ ngắn hạn một cách hiệu quả. Ông Summers cho biết nếu một hộ gia đình chuyển sang thế chấp lãi suất thả nổi vào năm 2021 khi lãi suất thấp "sẽ phải hối hận về quyết định của mình ngày hôm nay".

Một tác động dây chuyền từ chính sách của Fed là giờ đây cơ quan này không còn chuyển thu nhập khoảng 100 tỷ USD mỗi năm cho Kho bạc nữa, một sự thay đổi đã làm trầm trọng thêm tình trạng thâm hụt tài chính.

"Có lẽ chúng ta cần phải suy nghĩ lại rất nhiều về việc quản lý nợ", ông Summers nói.

Cổ phiếu và trái phiếu đã tăng thêm vào ngày 3/11 sau khi báo cáo việc làm tháng 10 cho thấy mức tăng lương yếu hơn dự đoán, cùng với việc tăng lương giảm và tỷ lệ thất nghiệp tăng lên. Tuy nhiên, ông Summers cho biết dữ liệu chưa mang tính kết luận.

Theo ông Summers: "Thị trường lao động không còn nóng như cách đây vài tháng nữa. "Nhưng liệu nó có ở một nơi phù hợp với lạm phát bền vững ở mức 2% hay không, tôi nghĩ điều đó vẫn còn rất nhiều nghi ngờ".

Ông Summers cũng chỉ trích các nhà hoạch định chính sách của Fed vì đã chỉ rõ rằng việc lãi suất trái phiếu kho bạc dài hạn tăng lên trước tuần này đã làm giảm hiệu quả lập luận yêu cầu họ tăng lãi suất một lần nữa. 

Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết vào tháng trước rằng việc tăng lãi suất "ở mức cận biên" có thể làm giảm nhu cầu hành động nhiều hơn của Fed.

"Tôi không tin tưởng vào yếu tố trung tâm trong suy nghĩ của Fed. "Nghĩa là, họ có thể coi lãi suất dài hạn cao hơn như một loại động lực thu hẹp mà phản ứng đúng đắn là để chính sách của họ trở nên dễ dàng", ông Summers nói.

Ông nói, nếu lợi suất cao hơn nhờ vay nợ của chính phủ hoặc đầu tư mạnh hơn, "đó không phải là cơ sở" cho một lập trường dễ dàng hơn. Summers cho biết, nếu chúng cao hơn do phí bảo hiểm kỳ hạn, nơi các nhà đầu tư yêu cầu thêm để mua chứng khoán dài hạn thay vì chỉ chuyển sang mua chứng khoán có thời hạn ngắn hơn, thì không rõ tác động của hiện tượng đó đối với các quyết định đầu tư lớn đến mức nào.

Cựu Bộ trưởng Tài chính cũng chỉ trích các nhà hoạch định chính sách của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện vì đã tài trợ một gói viện trợ cho Israel bằng cách cắt giảm ngân sách của IRS. Ông nói, cách tiếp cận đó sẽ chỉ làm tăng thâm hụt khi thu được ít doanh thu hơn. Nhà Trắng đe dọa sẽ phủ quyết dự luật, vốn cũng bị Thượng viện phản đối.

Fed đã hoàn thành quá trình nâng lãi suất?

Chia sẻ với các phóng viên trong buổi họp báo sau cuộc họp, Chủ tịch Powell cho biết Fed vẫn chưa tuyên bố chiến thắng lạm phát, dù dữ liệu gần đây cho thấy lạm phát đã giảm xuống dưới 4%.

Theo vị Chủ tịch Fed, Ngân hàng Trung ương vẫn chưa cảm thấy rằng lạm phát chưa đạt tới trạng thái mà họ mong muốn.

Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã quyết định giữ nguyên lãi suất trong phạm vi 5,25-5,5%. Trong tuyên bố sau đó, các quan chức cho biết đà tăng của lợi suất trái phiếu kho bạc đã làm giảm sự cần thiết của việc kéo lãi suất lên cao hơn nữa. Tuy nhiên, họ cũng để ngỏ khả năng tăng lãi suất trở lại.

Khi được hỏi liệu lợi suất trái phiếu tăng mạnh gần đây có ảnh hưởng tới chính sách của Fed, ông Powell cho biết nếu tình trạng này kéo dài thì có thể ảnh hưởng tới chính sách của họ.

"Chúng tôi đang theo dõi đà tăng của lợi suất trái phiếu. Lợi suất cao hơn, đồng USD mạnh hơn và thị trường cổ phiếu yếu hơn có thể tác động tới lộ trình chính sách của Fed. Tuy nhiên, các điều kiện này cần phải kéo dài", ông nhấn mạnh.

Thị trường dự đoán xác suất Fed tung ra một đợt tăng lãi suất nữa trong năm 2023 là 25%. Trong khi ngay hôm trước đó, thị trường đánh giá rằng khả năng này lên tới khoảng 40%.

(Nguồn: Bloomberg)