Hội nghị COP27 diễn ra trong vòng 2 tuần, từ ngày 6-18/11 với sự tham dự của các phái đoàn đến từ gần 200 nước, hơn 120 nguyên thủ quốc gia và hơn 40.000 đại biểu khác. 

Đây là Hội nghị Thượng đỉnh về khí hậu có số lượng người tham gia đông đảo nhất từ trước đến nay. Các chủ đề chính tại hội nghị này là phát triển hydro xanh, an ninh nước và an ninh lương thực, chuyển đổi năng lượng và bảo vệ các cộng đồng dễ bị tổn thương.

Sự kiện diễn ra khi các nhà khoa học cảnh báo rằng nhiệt độ Trái đất tăng lên phải được giữ ở mức dưới 2 độ C - và tốt nhất là dưới 1,5 độ - so với những năm 1800 để tránh những hậu quả đe dọa tính mạng. Nhưng một báo cáo của Liên hợp quốc vào tháng 10 cho biết những nỗ lực hiện tại sẽ dẫn đến tình trạng ấm lên tới 2,6 độ C vào cuối thế kỷ này.

Dưới đây là năm điều chính cần biết về cuộc họp COP27 và những thách thức mà nó phải đối mặt.

COP27 là gì?

COP là viết tắt của Hội nghị các bên và là tên thường được sử dụng cho Hội nghị thường niên về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc. Năm nay đánh dấu cuộc họp lần thứ 27, thu hút các nhà lãnh đạo từ hầu hết các quốc gia trên Trái đất để đàm phán về các mục tiêu chống biến đổi khí hậu. 

Mỗi năm, COP nhằm mục đích thúc đẩy tất cả các bên đồng ý về một văn bản cuối cùng cam kết thực hiện các hành động tiếp theo.

Diễn ra khi nào và ở đâu?

Hội nghị lần thứ 27 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu (COP27) sẽ khai mạc tại Ai Cập vào ngày hôm nay 6/11. Một trong những vấn đề nổi cộm được thảo luận tại COP27 chính là cam kết tài chính xanh.

Theo đó, mỗi năm các nước phát triển vốn thải nhiều khí CO2 vào khí quyển sẽ dành một khoản cam kết 100 tỷ USD dành cho các nước đang phát triển để ứng phó với biến đổi khí hậu.

Cam kết này lẽ ra phải được thực hiện từ năm 2020 nhưng đã không đạt được. Theo tính toán cập nhật mới nhất, các nước giàu mới chỉ cam kết chi 83,3/100 tỷ USD. Các nhà kinh tế lo ngại rằng với sự giảm tốc của kinh tế thế giới, dịch bệnh COVID-19 còn dai dẳng và đặc biệt là nhiều nước đang phải quay trở lại với điện than, khí đốt…trong bối cảnh lạm phát giá năng lượng, việc cam kết hỗ trợ tài chính 100 tỷ USD sẽ khó có thể đạt được tại COP27 năm nay, mà phải chờ đợi tới 2025.

Hội nghị Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP) hàng năm có ý nghĩa quan trọng vì đây là nơi các nhà lãnh đạo thế giới cùng nhau thảo luận về những vấn đề biến đổi khí hậu và cùng đưa ra hành động. Năm nay, việc huy động nguồn tài trợ để giúp các nước chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, đối phó với cuộc khủng hoảng khí hậu được kỳ vọng là chương trình nghị sự quan trọng tại Hội nghị COP27 lần này.

Những ai sẽ tham gia?

Hơn 40.000 đại biểu đã đăng ký tham dự, trong đó có những nhân vật chính trị quan trọng như Thủ tướng Đức Olaf Scholz và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Thủ tướng mới của Anh, Rishi Sunak, cũng đã nói rằng ông sẽ đi - một sự thay đổi sau khi các kế hoạch ban đầu để bỏ qua sự kiện đã gây ra phản ứng dữ dội.

Trong số những nhà phát thải lớn nhất thế giới, Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ tham gia sau khi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ kết thúc vào thứ Ba, nhưng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi dự kiến sẽ không có mặt ở đó. Trên thực tế, hợp tác Mỹ-Trung sẽ được chú ý, vì căng thẳng đang bùng phát giữa hai quốc gia phát thải carbon dioxide hàng đầu có thể cản trở tiến trình tại COP27.

Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif sẽ có mặt tại sự kiện và dự kiến sẽ là người có tiếng nói mạnh mẽ trong các cuộc thảo luận về cách các nước giàu hơn có thể hỗ trợ các quốc gia đang phát triển trong việc phục hồi sau các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt. Pakistan đã bị ảnh hưởng bởi lũ lụt kinh hoàng trong năm nay.

Trong khi đó, Tổng thống đắc cử của Brazil Lula da Silva sẽ tham dự với tư cách phi chính phủ. Ông đã hứa sẽ tăng cường các cam kết về khí hậu và bảo vệ rừng nhiệt đới Amazon của đất nước ông, một máy hút bụi thải khí carbon đã phải đối mặt với nạn phá rừng nhanh chóng dưới thời Tổng thống sắp mãn nhiệm Jair Bolsonaro.

Các nhà khoa học, doanh nghiệp và các nhà hoạt động cũng sẽ đưa ra trường hợp của họ tại hội nghị. Nhưng một người vắng mặt đáng chú ý sẽ là nhà hoạt động thanh niên Thụy Điển Greta Thunberg, người đã chỉ trích sự kiện này như một diễn đàn để "tẩy rửa xanh".

Các cuộc đàm phán phải đối mặt với những thách thức nào?

Một trận chiến then chốt tại COP27 được đặt ra là cuộc tranh cãi kéo dài về việc liệu các nước công nghiệp, giàu có, ngoài việc cắt giảm lượng khí thải, có nên bồi thường cho các quốc gia nghèo hơn về những thiệt hại lịch sử mà họ đã gây ra hay không.

Các cuộc đàm phán phức tạp hơn nữa sẽ là hậu quả kinh tế từ cuộc xung đột Nga-Ukraina và những lo lắng ngày càng tăng về an ninh năng lượng, đặc biệt là khi Bắc bán cầu bước vào mùa đông. Lo ngại về tình trạng thiếu điện đã khiến một số quốc gia tăng cường sản xuất nhiên liệu hóa thạch và mở lại các nhà máy nhiệt điện than.

Đại dịch COVID-19 cũng đang tiếp tục phủ bóng đen dài, với nguồn tài chính cạn kiệt của các quốc gia khiến dư địa chi tiêu cho hành động khí hậu ít hơn.

Những cụm từ liên quan đến biến đổi khí hậu có thể hữu ích để biết?

Đóng góp do quốc gia xác định (NDC): Các mục tiêu do chính phủ các quốc gia đặt ra về cách quốc gia của họ sẽ giảm phát thải khí nhà kính và cách họ sẽ thích ứng với biến đổi khí hậu. Các chính phủ dự kiến sẽ đặt ra thời hạn khi họ đặt mục tiêu đạt được mức phát thải ròng bằng 0, cũng như các mục tiêu tạm thời về cách đạt được điều đó. Tại COP26, các quốc gia đã đồng ý "tập hợp" các cam kết của họ cho COP27.

Tài chính khí hậu: Tài trợ từ nhà nước, tư nhân hoặc các nguồn khác hỗ trợ hành động giảm thiểu biến đổi khí hậu bằng cách giảm lượng khí thải carbon, chẳng hạn như đầu tư vào năng lượng tái tạo hoặc để thích ứng với nó, như xây dựng hệ thống cảnh báo sớm. Các nước phát triển trước đây hứa sẽ huy động 100 tỷ USD mỗi năm vào năm 2020 cho các nước đang phát triển nhưng mục tiêu này đã bị bỏ qua, một nguyên nhân gây căng thẳng trong các cuộc đàm phán.

Mất mát và thiệt hại: Tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu đối với xã hội và môi trường, chẳng hạn như nước biển dâng hủy hoại cộng đồng. Sau một năm xảy ra các hiện tượng khí hậu khắc nghiệt, các quốc gia đang phát triển ngày càng kêu gọi hành động cụ thể và tài trợ từ các quốc gia phát triển đã từng thải ra nhiều khí nhà kính hơn.