Lao động nước ngoài ở Nhật Bản thăng tiến ở các công ty nhỏ hơn

Các nhà máy, startup bắt đầu trông cậy vào tài năng không phải bản xứ về lãnh đạo cũng như lao động.

Tại nhà sản xuất nhỏ của Nhật Bản nơi anh làm việc, Jang Ji-soo đóng vai trò lớn trong việc giảm chi phí.

Jang, giám đốc mua hàng tại Kyokuto Valve Manufacturing ở thành phố Kitakyushu phía tây nam cho biết: "Khi tôi có thể cắt giảm chi phí mà không ảnh hưởng đến chất lượng, điều đó thật đáng mừng vì tôi cảm thấy như mình đã đóng góp cho công ty".

Kinh nghiệm của Jang cho thấy các công ty vừa và nhỏ ở Nhật Bản đang ngày càng nâng cao lao động nước ngoài lên các vị trí quản lý, tận dụng ngôn ngữ và kỹ năng cá nhân của họ để mở rộng hoạt động bán hàng và thu mua ở nước ngoài.

Jang được thuê khi hoạt động kinh doanh của công ty với các công ty thép Hàn Quốc như POSCO và Hyundai Steel ngày càng phát triển. Trong khi điều hành hoạt động kinh doanh tại Hàn Quốc của công ty, Jang cũng tiếp thị van cho các nhà máy thép và sản xuất điện địa nhiệt ở Indonesia, Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ, Kenya và các quốc gia khác.

Lao động nước ngoài ở Nhật Bản thăng tiến ở các công ty nhỏ hơn- Ảnh 1.

Anh Trần Văn Tú đến Nhật Bản với tư cách là thực tập sinh kỹ thuật từ Việt Nam. Hiện anh đang là giám đốc nhà máy. Ảnh: Nikkei

Công việc của anh đã thu hút sự chú ý của Chủ tịch Hideki Kabayama, người đã thăng chức anh lên vị trí quản lý bộ phận tại trụ sở chính vào năm 2017, lúc đó chỉ có 5 công nhân.

Kabayama cho biết, trong ngành van, "ngày càng có nhiều vật liệu và bộ phận từ nước ngoài có chất lượng tương đương với vật liệu sản xuất tại Nhật Bản nhưng rẻ hơn và thời gian giao hàng ngắn hơn". Tuy nhiên, công ty đã lưỡng lự trong việc tìm kiếm các nhà cung cấp nước ngoài vì cân nhắc các đối tác kinh doanh lâu năm trong nước.

Jang đã làm việc với bộ phận bán hàng để hiểu rõ hơn về khách hàng của Kyokuto Valve, giúp công ty tăng cường đáng kể hoạt động thu mua ở nước ngoài. Kabayama cho biết, trong khi giá sắt, đồng và các vật liệu khác tăng vọt trong những năm gần đây, "chúng tôi đã có thể giảm thiểu sự gia tăng tỷ lệ chi phí vật liệu trên doanh thu".

Một trong những mục tiêu đã nêu của chương trình thực tập sinh kỹ thuật của Nhật Bản là dạy các kỹ năng cho người lao động từ các nước đang phát triển mà họ có thể mang về nước. Tuy nhiên, một số thực tập sinh vẫn ở lại Nhật Bản để thăng tiến trong sự nghiệp.

Sanei Kinzoku Seisakusyo, một công ty gia công kim loại có trụ sở tại Osaka, đã bổ nhiệm công dân Việt Nam làm quản lý tại 2 trong số 9 nhà máy của họ tại Nhật Bản.

Một người là Trần Văn Tuấn, người giám sát khoảng 10 công nhân tại nhà máy của mình. Anh đến Nhật Bản với tư cách là thực tập sinh kỹ thuật và hiện đang làm việc theo chương trình thị thực mới dành cho người nước ngoài có kỹ năng chuyên môn.

Lao động nước ngoài ở Nhật Bản thăng tiến ở các công ty nhỏ hơn- Ảnh 2.

Trong khi thời gian lưu trú của Tuấn bị giới hạn ở mức 5 năm, nhưng nếu anh chuyển sang loại thị thực tiếp theo, anh có thể gia hạn thời gian lưu trú vô thời hạn. Trạng thái được nâng cấp cũng cho phép chủ sở hữu đưa gia đình của họ đến Nhật Bản.

Tuấn dự định thi nâng hạng vào tháng 10. "Cuối cùng, tôi muốn đưa gia đình mình đến Nhật Bản và trở thành thường trú nhân", anh nói.

Khoảng một nửa trong số 100 nhân viên của Sanei là người Việt Nam, một trong những nhóm lao động nước ngoài lớn nhất ở đất nước đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực trẻ.

Chủ tịch Sanei Moon Kyungjo cho biết: "Kể từ bây giờ, hầu hết nhân viên trẻ sẽ là người nước ngoài". "Tôi hy vọng rằng họ đặt ra mục tiêu cho mình với nhận thức rằng nếu làm việc chăm chỉ, họ có thể thăng tiến".

Người lao động nước ngoài không chỉ đóng góp tài năng của họ trong sản xuất. Goalist có trụ sở tại Tokyo, một nhà phát triển phần mềm về trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu lớn liên quan đến nguồn nhân lực, sẽ sớm có Vivek Shankarrad Amilkanthawar gốc Ấn Độ làm giám đốc. Ông sẽ phụ trách phát triển hệ thống đánh giá kỹ sư, một lĩnh vực kinh doanh mới.

Anh từng làm việc cho một công ty Nhật Bản tại Ấn Độ nhưng đã chuyển việc và đến Nhật Bản vào năm 2018 với mong muốn được sinh sống tại nước này. Nhận thấy khả năng kỹ thuật của anh, Goalist đã bổ nhiệm anh làm giám đốc công nghệ của một công ty con vào năm 2021. Anh đã giám sát khoảng 30 kỹ sư ở Nhật Bản và nước ngoài.

Các cuộc họp tại Goalist, nơi 70% kỹ sư là người nước ngoài, thường được tổ chức bằng tiếng Anh. Nhưng trong những tương tác phức tạp, rào cản ngôn ngữ đôi khi cản trở.

Giám đốc điều hành Ryo Kato cho biết: "Việc anh ấy thông thạo cả tiếng Nhật và tiếng Anh khiến việc giao tiếp trở nên suôn sẻ hơn".

Anh xử lý các cuộc phỏng vấn với ứng viên nước ngoài và giúp đỡ các nhân viên tương lai, đóng vai trò là cầu nối giữa lực lượng lao động nước ngoài đang phát triển của công ty và nhân viên Nhật Bản.

Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, số lượng lao động nước ngoài tại Nhật Bản đã tăng gần gấp ba lần trong một thập kỷ lên 2,05 triệu vào năm 2023. Mặc dù các công ty đã dựa vào lao động nước ngoài trong nhiều năm nhưng sự gia tăng gần đây đã làm tăng nhu cầu về giám sát viên nước ngoài.

Theo Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản, Nhật Bản cần 6,74 triệu lao động nước ngoài để đạt được mục tiêu tăng trưởng của chính phủ vào năm 2040. Điều này không chỉ đòi hỏi phải thu hút nhiều nhân tài nước ngoài hơn mà còn phải giữ chân họ.

Tuy nhiên, đồng Yên yếu đang khiến Nhật Bản kém hấp dẫn hơn đối với nhân tài nước ngoài. Trong một cuộc khảo sát của cơ quan nhân sự Mynavi Global năm nay, 91% người nước ngoài được hỏi cho biết họ muốn tiếp tục làm việc tại Nhật Bản - giảm 5,8 điểm phần trăm so với cuộc khảo sát gần đây nhất vào năm 2022.

Một cuộc khảo sát của Bộ lao động cho thấy phần lớn lao động nước ngoài được tuyển dụng bởi các doanh nghiệp có dưới 100 nhân viên.

Yugo Yoshida, giám đốc tuyển dụng nhân tài toàn cầu của Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản, cho biết: "Để người lao động nước ngoài thành công, chúng tôi cần những người giám sát có thể nhận ra sự khác biệt về văn hóa, lối sống, tôn giáo và những thứ khác giữa Nhật Bản và các nước khác".

Ông nói, khi tổng số lao động nước ngoài tăng lên, "chúng ta sẽ thấy ngày càng nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ đưa người nước ngoài vào vị trí giám sát".

(Nguồn: Nikkei)

LAN ANH