Một phân tích của tờ Financial Times về 15 tập đoàn quốc phòng, bao gồm các nhà thầu lớn nhất của Mỹ, BAE Systems của Anh và Hanwha Aerospace của Hàn Quốc, cho thấy vào cuối năm 2022, tổng số đơn hàng tồn đọng chưa sản xuất đã tăng lên 777,6 tỷ USD so với 701,2 tỷ USD hai năm trước đó.

Xu hướng này tiếp tục kéo dài đến năm 2023. Trong sáu tháng đầu năm nay, tổng số tồn đọng tại các công ty này ở mức 764 tỷ USD, và vẫn có thể tăng hơn nữa trong tương lai khi chính phủ các nước vẫn đang tiếp tục đặt hàng.

Việc chi tiêu bền vững đã thúc đẩy sự quan tâm của các nhà đầu tư đối với lĩnh vực này. Tiêu chuẩn toàn cầu của MSCI đối với cổ phiếu của ngành đã tăng 25% trong 12 tháng qua. Chỉ số chứng khoán hàng không vũ trụ và quốc phòng Stoxx của châu Âu đã tăng hơn 50% trong cùng kỳ.

Mức tăng này phản ánh niềm tin của các nhà đầu tư rằng chi tiêu quốc phòng cao hơn của các chính phủ sẽ tiếp tục duy trì.

Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, tổng chi tiêu quân sự toàn cầu đã tăng 3,7% theo giá trị thực vào năm 2022 lên mức cao mới là 2.240 tỷ USD.

Chi tiêu quân sự ở châu Âu có mức tăng hàng năm mạnh nhất trong ít nhất 30 năm khi các chính phủ trong khu vực công bố các đơn đặt hàng mới về đạn dược và xe tăng để bổ sung cho kho dự trữ quốc gia đã cạn kiệt do viện trợ gửi đến Ukraina. 

Theo phân tích của FT, Hanwha Aerospace ghi nhận mức tăng đơn đặt hàng mới lớn nhất, với lượng tồn đọng tăng vọt từ 2,4 tỷ USD vào năm 2020 lên 15,2 tỷ USD vào cuối năm 2022.

Hàn Quốc đã tăng hạng trong danh sách các nhà bán vũ khí trong hai năm qua nhờ các đơn đặt hàng xuất khẩu đáng kể, đặc biệt là từ các nước Đông Âu. Theo Sipri, đây là quốc gia bán vũ khí lớn thứ 9 thế giới vào năm 2022, tăng từ vị trí thứ 31 vào năm 2000.

Nhà sản xuất xe tăng Rheinmetall của Đức cũng được hưởng lợi từ việc chi tiêu cho quốc phòng cao hơn sau cuộc chiến ở Ukraina, với lượng đơn đặt hàng tồn đọng tăng từ 14,8 tỷ USD vào năm 2020 lên 27,9 tỷ USD vào năm 2022. Lượng tồn đọng của hãng này ở mức 32,5 tỷ USD trong nửa đầu năm nay. 

Không phải tất cả các khoản chi tiêu cao hơn đều liên quan đến Ukraina. Lượng đơn đặt hàng tồn đọng của BAE Systems đã tăng từ 61,8 tỷ USD lên 70,8 tỷ USD vào năm 2022 nhờ các đơn đặt hàng mới cho các chương trình hiện có, bao gồm tàu ngầm, tàu khu trục và máy bay chiến đấu. Đơn đặt hàng tồn đọng của nó đạt kỷ lục 84,2 tỷ USD trong sáu tháng đầu năm 2023.

Theo Nick Cunningham, nhà phân tích tại Agency Partners, một số nguyên nhân khiến lượng tồn đọng cao hơn xảy ra trước cuộc xung đột toàn diện của Nga vào Ukraina.

Ông nói: "Thực tế là thời gian hoạch định chính sách, ngân sách quá dài nên 2 năm trước chỉ tăng về số lượng đơn đặt hàng chứ hầu như không mang lại doanh thu". 

Mặc dù nhận được đơn đặt hàng mới, nhiều công ty quốc phòng châu Âu và Mỹ vẫn đang gặp khó khăn trong việc tăng năng lực sản xuất trước bối cảnh chuỗi cung ứng liên tục bị gián đoạn và thiếu hụt lao động.

Phân tích của Sipri về 100 công ty lớn nhất cho thấy doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự đạt tổng cộng 597 tỷ USD vào năm 2022, thấp hơn 3,5% so với năm 2021 theo giá trị thực, ngay cả khi nhu cầu tăng mạnh.

(Nguồn: FT)