Thông tin doanh nghiệp

Nhà đầu tư đặc biệt lưu ý không mua trái phiếu từ công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại

14-07-2021 19:09

Theo Lãnh đạo Bộ Tài chính, nhà đầu tư đặc biệt lưu ý không mua trái phiếu thông qua chào mời của các tổ chức cung cấp dịch vụ như công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại (NHTM) khi chưa tìm hiểu kỹ về tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành và các điều kiện, điều khoản của trái phiếu.

Theo Bộ Tài chính, bên cạnh đó tổ chức tín dụng (TCTD) là nhà phát hành lớn nhất, chiếm 40,2% tổng khối lượng phát hành; khối lượng trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản giảm 55,5% so với cùng kỳ năm 2020 (chiếm 13,2% tổng khối lượng phát hành). Lãi suất phát hành bình quân 6 tháng đầu năm 2021 là 7,9%/năm, giảm 1,6%/năm so với cùng kỳ năm 2020 (9,5%/năm).

Trong 6 tháng đầu năm 2021, khối lượng phát hành TPDN riêng lẻ là 168.702 tỷ đồng; tăng 3,2% so với cùng kỳ năm 2020; khối lượng phát hành ra công chúng là 15.375 tỷ đồng, tương đương 50,3% khối lượng phát hành của năm 2020, chiếm 8,3% tổng khối lượng TPDN phát hành cho thấy bước đầu có sự dịch chuyển từ phát hành riêng lẻ sang phát hành ra công chúng, đây là tín hiệu tốt trên thị trường TPDN. Số liệu này trùng khớp với thống kê trên dữ liệu của HNX và SSC. Thống kê của Hiệp hội Trái phiếu Việt Nam, tổng giá trị TPDN đã phát hành trong 6 tháng đầu năm 2021, tính cả trái phiếu chào bán công chúng và quốc tế, đạt 186. 683 tỷ đồng.

Trên bài viết ở trang chủ Bộ Tài chính ngày 13/7, Bộ tài chính thông tin về tình hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp 6 tháng đầu năm 2021. Theo đó, Vụ Tài chính ngân hàng (Bộ Tài chính) đánh giá thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) duy trì đà tăng trưởng và có một số kết quả tích cực.

Công ty chứng khoán là nhà đầu tư chính trên thị trường sơ cấp, chiếm 44,4% tổng khối lượng phát hành, TCTD chiếm 25% tổng khối lượng phát hành. Tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mua TPDN riêng lẻ trên thị trường sơ cấp chiếm 5,7% khối lượng phát hành, giảm mạnh so với tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân năm 2020 (là 12,68%). Theo dữ liệu của chúng tôi, nhà đầu tư sơ cấp là công ty chứng khoán, cũng là những tổ chức đăng ký lưu ký phía sau các đợt phát hành bổ sung vốn kinh doanh của các ngân hàng như Tienphong Bank, SHB, ACB và nhiều TCTD khác, đặc biệt trong các đợt phát hành đã diễn ra từ tháng 4-nay. Lãi suất trái chủ đầu tư sơ cấp được cam kết cho nhóm phát hành này chỉ từ 3%-4,2%, rất thấp so với mặt bằng chung của thị trường và so với chính các TCTD lớn đã phát hành để tăng vốn cấp 2, điển hình như BIDV. Đánh giá của Bộ Tài chính, sự xuất hiện các nhà đầu tư lớn sơ cấp tổ chức như công ty chứng khoán cho thấy, các quy định mới tại Nghị định số 153/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 đã có tác động hạn chế các đối tượng nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ, không có khả năng đánh giá rủi ro đầu tư TPDN phát hành riêng lẻ, bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ.

Các tổ chức huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn và khả năng trả nợ. Tuy nhiên, trường hợp doanh nghiệp phát hành khối lượng lớn trái phiếu, lãi suất cao, nhưng sử dụng vốn không hiệu quả hoặc tình hình sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, hoặc lĩnh vực mà doanh nghiệp hoạt động gặp khó khăn, dẫn đến việc doanh nghiệp không hoàn trả được gốc và lãi trái phiếu cho nhà đầu tư sẽ gây bất ổn cho thị trường trái phiếu nói riêng và thị trường tài chính nói chung.

Có hiện tượng tổ chức cung cấp dịch vụ (công ty chứng khoán, NHTM) chào mời, phân phối TPDN không đúng đối tượng cho nhà đầu tư không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, các trường hợp này sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật. Bộ Tài chính, Uỷ ban chứng khoán Nhà nước sẽ tăng cường kiểm tra việc cung cấp dịch vụ về TPDN của các tổ chức cung cấp dịch vụ để xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm.

Trên thực tế, việc các công ty chứng khoán tăng mua TPDN, trong đó nhiều trái phiếu từ các tổ chức phát hành là các TCTD, đến nay vẫn là một "ẩn số" khó giải khi: Lãi suất nhà phát hành cam kết trả cực thấp; hầu hết là trái phiếu không có tài sản đảm bảo, không kèm quyền như chuyển đổi hay như có thời điểm các công ty bất động sản "đính kèm" quyền chọn mua căn hộ, nhà đất.v.v Vẫn biết trái phiếu ngân hàng đến từ các tổ chức phát hành uy tín cao, được "bảo đảm" bằng chính thương hiệu ngân hàng; song trong khi nhiều CTCK vẫn đang có nhu cầu tăng vốn để chạy đua đáp ứng nhu cầu margin của thị trường, thì việc "rải vốn" vào kênh trái phiếu nhưng lợi ích trực tiếp khó thấy là một câu hỏi.

Tĩnh Kiên