Chia lô, tách thửa đất là nhu cầu chính đáng của người dân. Quyết định 60 chưa phù hợp với quy định của Luật Đất đai 2013, chưa đảm bảo nguyên tắc thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Hiện nay, TP.HCM có gần 14.000 ha đất hỗn hợp và đất ở xây dựng mới, tập trung chủ yếu tại TP. Thủ Đức, quận 7, 12, Bình Tân và 3 huyện Nhà Bè, Bình Chánh, Hóc Môn, thế nhưng quy định pháp luật đất đai hiện hành lại chưa có khái niệm về loại hình đất này.

Theo thống kê của Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM, hiện nay, Thành phố có gần 14.000 ha đất hỗn hợp và đất ở xây dựng mới, tập trung chủ yếu tại TP. Thủ Đức, quận 7, 12, Bình Tân và 3 huyện Nhà Bè, Bình Chánh, Hóc Môn, thế nhưng các quy định pháp luật đất đai hiện hành lại chưa có khái niệm về loại hình đất này.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho hay, Quyết định 60 một mặt góp phần ngăn chặn tình trạng “đầu nậu” núp bóng chủ đất để phân lô bán nền trái phép, nhưng mặt khác cũng làm ách tắc hoạt động tách thửa đất trên địa bàn Thành phố, nhất là tại khu vực ngoại ô và vùng ven đô, khi không cho phép tách thửa “quy hoạch đất ở xây dựng mới”, “đất sử dụng hỗn hợp”.

Theo ông Châu, vấn đề lớn nhất tại Quyết định 60 là thuật ngữ “thửa đất thuộc quy hoạch đất ở xây dựng mới, đất sử dụng hỗn hợp (trong đó có chức năng đất ở)” tại Khoản 1.a, Điều 5 không phù hợp với quy định về phân loại đất theo Luật Đất đai, cũng không phù hợp với Luật Xây dựng và Luật Quy hoạch đô thị, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp và chính đáng của người dân.

“Nếu một nền đất có diện tích 80-100 m2 mà chỉ cho phép xây dựng một nửa thì không thể nói là đảm bảo quyền lợi của người dân”, ông Châu nhấn mạnh.

Trong văn bản gửi UBND TP.HCM góp ý sửa đổi Quyết định 60, Sở Tư pháp cho rằng, các sắc luật gồm Luật Đất đai 2013, Luật Quy hoạch đô thị 2009, Luật Xây dựng 2013, Luật Quy hoạch 2017 và các nghị định của Chính phủ liên quan đến quy hoạch, được quy định tại quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị chung của Thành phố đều không sử dụng thuật ngữ “quy hoạch xây dựng mới”, “quy hoạch đất sử dụng hỗn hợp”, hoặc giải thích đối với quy hoạch này. Như vậy, Quyết định 60 đã hạn chế quyền tách thửa của người sử dụng đất.

Giải quyết quyền lợi cho người dân, Sở Xây dựng TP.HCM từng đề xuất UBND Thành phố cho phép cấp phép xây dựng chính thức cho người dân có đất thuộc quy hoạch đất ở xây dựng mới và đất hỗn hợp. Khi đó, người dân sẽ được xây nhà ở riêng lẻ không quá 6 tầng, nếu nhà trong hẻm có lộ giới dưới 6 m được xây dựng không quá 4 tầng, các chức năng quy hoạch còn lại như đất cây xanh, giao thông, công trình công cộng… chỉ được cấp giấy phép xây dựng có thời hạn.

Tuy nhiên, đề xuất này của Sở Xây dựng chưa được áp dụng. Tại buổi giám sát của HĐND TP.HCM về thực hiện chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2016-2025 mới đây, ông Nguyễn Văn Sử, Trưởng phòng Quản lý đô thị quận Bình Tân cho biết, đối với đất ở xây dựng mới, quận chỉ cấp phép xây dựng tạm thời, đồng thời yêu cầu người dân cam kết không bồi thường về nhà ở, vật chất kiến trúc… khi Nhà nước thực hiện quy hoạch.

“Điều này khiến người dân rất bức xúc bởi họ có đất ở nhưng vẫn phải xây dựng tạm và không được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, thậm chí người dân có đất trong đất hỗn hợp còn không được cấp phép xây dựng, không được tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất”, ông Sử nói và cho biết thêm, hiện nay, trên địa bàn quận Bình Tân có tổng cộng 155 khu đất quy hoạch đất ở xây dựng mới và đất hỗn hợp với tổng diện tích lên tới hơn 341 ha.

Theo đại diện quận Bình Tân, Quyết định 60 đã tạo điều kiện cho người dân phát triển nhà ở từ các khu đất có diện tích từ 1.000 m2 đến trên 5.000 m2. Từ năm 2017, đối với các khu đất đủ điều kiện, quận đã giải quyết được khoảng hơn 5.000 nền đất theo quyết định này. Tuy nhiên, hơn một năm nay, Sở Quy hoạch - Kiến trúc không tiếp nhận đối với các hồ sơ tách thửa đất có hình thành đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật nên quận cũng tạm ngừng nhận hồ sơ tách thửa đối với loại hình đất này, cho dù nhu cầu rất lớn.

Tổng Hợp