Theo Nikkei, một nạn nhân của quá trình chuyển đổi này là Mitsubishi Motors, ngày 24/10. tập đoàn này đã cho biết họ sẽ chấm dứt sản xuất ô tô tại Trung Quốc, rút khỏi liên doanh với Tập đoàn ô tô Quảng Châu (GAC).

Tập đoàn Mitsubishi Motors sẽ chấm dứt sản xuất ô tô với liên doanh là Tập đoàn ô tô Quảng Châu (GAC) ở Trung Quốc. Mitsubishi cho biết doanh số bán ra của hãng đã giảm mạnh, với khoản lỗ bất thường lên tới 24,3 triệu yen (tương đương khoảng 162 triệu USD) trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2024.

Chính vì vậy, Tập đoàn Mitsubishi Motors sẽ chuyển nhượng cổ phần của mình trong đơn vị liên doanh cho đối tác GAC tại Trung Quốc và trở thành một trong số các nhà sản xuất ô tô nước ngoài cắt giảm hoạt động tại thị trường ô tô hàng đầu thế giới.

Được biết, nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã thành lập liên doanh tại Trung Quốc với Tập đoàn ô tô Quảng Châu (GAC) và công ty kinh doanh Mitsubishi Corp vào năm 2012.

Như vậy, sau khi chuyển nhượng cổ phần của Mitsubishi Motors và Mitsubishi trong liên doanh cho đối tác GAC, công ty sẽ trở thành công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của GAC.

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang tụt lại phía sau ở Trung Quốc trong năm nay. Nhà nghiên cứu MarkLines báo cáo rằng Toyota Motor, Honda Motor và Nissan Motor kết hợp lại đã bán được 1,29 triệu xe mới trong 9 tháng đầu năm 2023, giảm 26% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó riêng Toyota và Nissan giảm khoảng 30%.

Sự gia tăng sử dụng xe điện của Trung Quốc, cùng với sức mạnh ngày càng tăng của các thương hiệu nội địa đã khiến các công ty ô tô Nhật Bản rơi vào thế phòng thủ. Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc báo cáo rằng doanh số bán xe điện tại nước này đã tăng 80% lên 5,36 triệu chiếc vào năm ngoái, chiếm khoảng 1/5 tổng số ô tô mới được bán ra.

Các công ty Trung Quốc như BYD và Great Wall Motor hiện nắm giữ thị phần hơn một nửa thị trường ô tô trong nước, giành lấy thị phần từ các đối thủ Nhật Bản, Mỹ và châu Âu. 

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản vốn có thế mạnh ở ô tô chạy bằng xăng đã không theo kịp sự phát triển xe điện nhanh chóng của các đối thủ Trung Quốc.

Một giám đốc điều hành của Nissan cho biết: "Trung Quốc đã chứng kiến 60 mẫu xe sử dụng năng lượng mới, bao gồm cả xe điện, ra mắt chỉ trong vòng 3 tháng". (Xe năng lượng mới (NEV) là một thuật ngữ của Trung Quốc bao gồm xe plug-in hybrid và xe chạy bằng pin thuần túy).

Dưới áp lực, các công ty ô tô Nhật Bản đang tái cơ cấu hoạt động tại Trung Quốc. Mazda Motor đặt mục tiêu cắt giảm khoảng 10% mạng lưới đại lý tại Trung Quốc so với mức tài chính năm 2022. 

Toyota vào tháng 7 đã chấm dứt hợp đồng của khoảng 1.000 nhân viên tại một liên doanh Trung Quốc trước ngày kết thúc.

Honda và Nissan đã thu hẹp quy mô sản xuất tại các nhà máy liên doanh địa phương. Sản lượng tại các cơ sở mà Nissan điều hành với đối tác Dongfeng Motor được cho là đã giảm xuống còn khoảng một nửa mức đỉnh điểm.

Theo ước tính của Viện nghiên cứu Tokai Tokyo và các tổ chức khác, Toyota, Nissan và Honda có thể sản xuất tổng cộng 5,3 triệu xe mỗi năm ở Trung Quốc nếu hoạt động hết công suất. Dựa trên dự báo doanh thu của họ cho năm tài chính này, mỗi công ty ước tính có khoảng 40% công suất dư thừa.

Thị trường Trung Quốc đã mang lại lợi nhuận khổng lồ cho các nhà sản xuất ô tô lớn của Nhật Bản kể từ những năm 2000, khi họ bắt đầu sản xuất xe chở khách ở đó thông qua liên doanh. Trung Quốc tạo ra 34% lợi nhuận ròng của Nissan, 27% cho Honda và 18% cho Toyota trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3 năm 2023, theo ước tính của Goldman Sachs Nhật Bản.

Khi doanh số bán hàng tại Trung Quốc sụt giảm, việc duy trì các thành trì của họ ở Bắc Mỹ và Đông Nam Á trở nên cấp bách hơn.

Các thương hiệu Trung Quốc đang giành được chỗ đứng ở khu vực sau trước sự bất lợi của các đối thủ cạnh tranh Nhật Bản khi chính phủ ở đó thúc đẩy xe điện. Tại Thái Lan, các mẫu xe điện chiếm hơn 10% số lượng xe mới được bán ra trong tháng trước, tăng từ mức 0,8% vào tháng 7/2022. BYD đang tích cực đẩy mạnh vào khu vực, một phần trong làn sóng ô tô Trung Quốc đang gia tăng.

Thị phần của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản trong khu vực Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á năm nay đạt 73% tính đến ngày 19/10, giảm 4 điểm phần trăm so với năm 2019, theo MarkLines và các nguồn dữ liệu khác.

Với việc các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản trở nên kém cạnh tranh hơn ở Trung Quốc, các nhà sản xuất phụ tùng và vật liệu ô tô có thể phải đối mặt với tác động dây chuyền ở một quốc gia đã tham gia sâu vào chuỗi cung ứng ô tô.

Hiệp hội Công nghiệp Phụ tùng Ô tô Nhật Bản báo cáo rằng tính đến năm 2021, khoảng 30% công ty con sản xuất ở nước ngoài của các nhà sản xuất phụ tùng ô tô được đặt tại Trung Quốc, chỉ đứng sau Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á.

Trung Quốc chiếm khoảng 30% lượng nhập khẩu phụ tùng ô tô vào Nhật Bản vào năm 2022, ở mức 800 tỷ Yên.

(Nguồn: Nikkei)