"Chúng tôi tin rằng điều tồi tệ nhất đã qua", ông Philip Damas, Tổng Giám đốc tại công ty tư vấn nghiên cứu hàng hải Drewry, chia sẻ. "Hiện tại chúng ta đang bước vào giai đoạn thứ hai, trong đó các công ty xuất khẩu sẽ dễ kiểm soát và tổ chức hơn. Đồng thời, giá cước vận tải giao ngay (spot rates) sẽ giảm mạnh sau khi tăng sốc trong giai đoạn đầu".

Trong cuộc phỏng vấn với Nikkei Asia, ông Damas cho biết các công ty xuất khẩu và công ty vận tải đang dần dần thích ứng với thời gian giao hàng dài hơn. Sau giai đoạn bất ổn ban đầu, họ đã lên kế hoạch và chuẩn bị để ứng phó.

Theo Nikkei, ngày 8/2, chỉ số cước vận tải container toàn cầu của Drewry ghi nhận tuần giảm thứ 2 liên tiếp. Cụ thể, cước vận tải container 40 ft giảm 1% so với tuần trước, xuống 3,786 USD. Một ngày sau đó, cước vận tải container tại Thượng Hải cũng giảm 2.3%.

Biển Đỏ và kênh đào Suez là tuyến vận tải quan trọng giữa khu vực châu Á và châu Âu. Tuyến vận tải này đã bị gián đoạn khi nhóm Houthi bắt đầu tấn công các tàu vận tải container ở Biển Đỏ vào tháng 11/2023.

Theo ông Clarksons, một nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển và dữ liệu, kể từ giữa tháng 12/2023, khoảng 90% tàu container thường đi qua biển đã tránh xa vùng biển này.

Chỉ số Drewry, cho biết giá cước vận chuyển container giao ngay cho các tuyến thương mại toàn cầu lớn, vào ngày 25/1 đã tăng lên 3.964 USD, gần gấp ba lần so với hai tháng trước đó. Trong khi khoảng 80% hợp đồng vận chuyển sử dụng lãi suất dài hạn thay vì lãi suất giao ngay, những hợp đồng này có thể bị ảnh hưởng theo thời gian.

Theo ông Damas, đà tăng của cước vận tải giao ngay đến từ sự mất cân bằng cung cầu. Một nguyên nhân chính là tình trạng tạm thời thiếu tàu vận chuyển container vì nhiều tàu đột nhiên phải đổi hải trình và đi vòng qua Mũi Hảo vọng, từ đó kéo dài thời gian giao hàng thêm 2 tuần.

Một nguyên nhân khác là các công ty gấp rút sản xuất và vận chuyển hàng hóa trước khi các nhà máy ở Trung Quốc nghỉ Tết Nguyên Đán.

Tuy vậy, mức phí tăng thêm từ việc đổi hải trình có thể không quá lớn. "Phần chi phí tăng thêm sẽ thấp hơn nhiều so với mức tăng 200% của cước giao ngay", ông Damas chia sẻ.

Ông ước tính phần chi phí tăng thêm từ việc đi vòng qua Mũi Hảo Vọng chỉ từ 3% đến 20%, tùy theo tốc độ của tàu. Chi phí tăng thêm sẽ không tỷ lệ thuận với khoảng cách, vì các chủ tàu không phải trả phí đi qua kênh đào Suez.

"Tình trạng thiếu hụt container cũng đã ổn trở lại và cước vận tải từ châu Á đến châu Âu có thể đã đạt đỉnh", Takuma Matsuda, Giáo sư phụ trách bộ môn kinh tế hàng hải tại Đại học Takushoku ở Tokyo, chia sẻ.

Nhu cầu vận chuyển container tương đối thấp trước cuộc khủng hoảng Biển Đỏ một phần do nền kinh tế toàn cầu trì trệ, xu hướng mà Matsuda dự đoán sẽ tiếp tục trong thời gian tới.

Damas và Matsuda cũng lưu ý rằng gần đây năng lực vận tải container đã dồi dào. Khoảng 350 tàu container mới đã được đưa ra thị trường vào năm ngoái và dự kiến sẽ có thêm 400 tàu được bổ sung trong năm nay. "Việc đóng tàu mất hơn một năm rưỡi," Matsuda nói. "Nhiều đơn đặt hàng được đặt trong thời kỳ đại dịch khi nguồn cung không thể theo kịp nhu cầu tăng đột biến".

Với tất cả công suất được bổ sung, Damas nhận thấy tỷ giá giao ngay sẽ giảm ít nhất 30% trong ba tháng tới.

Vincent Clerc, CEO của A.P. Moller-Maersk, cũng đồng tình với quan điểm trên. "Khủng hoảng Biển Đỏ đã gây ra sự gián đoạn hoạt động vận tải và khiến giá cước tăng tạm thời", ông nói với nhà đầu tư trong ngày 8/2. "Nhưng rồi tình trạng dư thừa về công suất vận tải sau này sẽ gây áp lực lên giá cước và tác động tới kết quả kinh doanh của chúng tôi".

Khi các tàu buộc phải đổi hải trình, họ sẽ phải chịu thêm chi phí. Trong bối cảnh đó, Takashi Yamamoto, Giám đốc tại công ty vận tải lớn nhất Nhật Bản Nippon Yusen, chia sẻ: "Chúng tôi sẽ đàm phán về việc chia sẻ chi phí với từng chủ hàng".

Tập đoàn vận tải biển CMA CGM của Pháp, một trong số ít các công ty đã đi qua Biển Đỏ, sẽ không còn hoạt động như vậy nữa. Công ty cho biết trong một tuyên bố: "Tất cả các dịch vụ ban đầu được định tuyến qua tuyến Biển Đỏ giờ đây sẽ đi theo tuyến Mũi Hảo Vọng".

(Nguồn: Nikkei)