Thị trường Đông Nam Á: Tiềm năng và thách thức

Khi thị trường Trung Quốc bão hòa, công ty sản xuất chất bán dẫn Đài Loan (TSMC) và Foxconn không phải những doanh nghiệp duy nhất cảm thấy buộc phải mở rộng ra nước ngoài. Các nhà cung cấp linh kiện chip và điện tử, vật liệu và xây dựng nhà máy cũng đang mạo hiểm vươn ra quốc tế khi các khách hàng lớn cũng đang chuyển mình.

Lai Ming-Kuen, Tổng Giám đốc của Công ty dịch vụ xây dựng Acter, cho biết hoạt động kinh doanh của công ty ông ở Đông Nam Á tăng 50% vào năm ngoái, vượt trội so với các thị trường cốt lõi là Đài Loan và Trung Quốc. "Sự tăng trưởng này dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra trong năm 2024", Lai chia sẻ. 

Acter chuyên xây dựng các nhà máy điện tử và phòng sạch cho các công ty công nghệ như Foxconn, Delta Electronics, Wistron và ASE Technology. Hiện tại, thị trường Đông Nam Á chỉ đóng góp hơn 10% doanh thu của Acter. Tuy nhiên, Ming-Kuen nhấn mạnh, tốc độ tăng trưởng đặc biệt mạnh mẽ ở Thái Lan, Việt Nam và Malaysia.

"Việt Nam đang trải qua thời kỳ bùng nổ lắp ráp điện tử, trong khi Thái Lan đang chứng kiến sự gia tăng các nhà máy sản xuất bảng mạch in mới và Malaysia đang thu hút các doanh nghiệp đóng gói bán dẫn", ông nói.

"So với Trung Quốc và Đài Loan, hoạt động kinh doanh ở Đông Nam Á đòi hỏi nhiều nỗ lực và kiên nhẫn hơn để tạo ra kết quả tốt. Nhưng tính phức tạp của việc kinh doanh trong một khu vực đa dạng, với nhiều nền văn hóa và ngôn ngữ khác nhau cũng có thể là rào cản", ông cho hay.

Theo dữ liệu chính thức, đầu tư của Đài Loan vào Thái Lan, Việt Nam và Malaysia đã tăng 146% trong năm 2023 so với năm trước đó, lên hơn 2,2 tỷ USD.

Căng thẳng địa chính trị, kết hợp với hy vọng vào khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, đã gây ra nhiều thay đổi lớn trong ngành công nghệ. Sau nhiều thập kỷ tập trung sản xuất tại Trung Quốc và Đài Loan, các nhà lắp ráp điện tử như Foxconn, Quanta và Wistron, cùng với các nhà cung cấp chip lớn từ TSMC đến United Microelectronics Corporation, đang bắt đầu thiết lập hoạt động ở thị trường Đông Nam Á, Nhật Bản và thậm chí cả Châu Âu.

Một nguyên nhân chính thúc đẩy các nhà cung cấp thượng nguồn trong ngành dấn thân vào các thị trường mới là tình hình kinh tế ảm đạm của Trung Quốc. 

Theo các chuyên gia và quản lý đầu ngành, nền kinh tế giảm tốc làm gia tăng sức cạnh tranh và cuộc chiến về giá ngày càng gay gắt. 

Ngành bán dẫn của Đài Loan vươn mình ra khỏi thị trường đại lục là điều sớm muộn bởi hứa hẹn mang lại tiềm năng tăng trưởng mới. Frank Liang, tổng giám đốc C Sun, cho biết công ty của ông đang tìm cách mở rộng sang Thái Lan và Malaysia, đồng thời xem xét cả Nhật Bản.

C Sun, chuyên cung cấp thiết xử lý nhiệt, xử lý tia cực tím, cán màng, bóc màng, có khách hàng là một số nhà sản xuất bảng mạch in và đóng gói chip hàng đầu thế giới như ASE Technology, Unimicron và Nan Ya PCB. 

Ngoài ra, C Sun cũng cung cấp máy móc cho TSMC để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về đóng gói chip tiên tiến. Trước đây, C Sun chủ yếu hoạt động ở Đài Loan và Trung Quốc, nơi tập trung hầu hết khách hàng của công ty.

Tìm kiếm động lực tăng trưởng mới

Frank Liang của C Sun cho biết kinh tế Trung Quốc vẫn chưa phục hồi hoàn toàn. "Vì vậy, đó cũng là lý do các nhà cung cấp thiết bị và công cụ như chúng tôi cần tìm kiếm động lực tăng trưởng mới", ông nói, đồng thời cho biết thêm, cũng có những cơ hội mới trong lĩnh vực đóng gói chip, một lĩnh vực của chuỗi cung ứng theo truyền thống thường được xem xét sau cùng.

Chẳng hạn, TSMC, Intel và Samsung đều đang đầu tư mạnh vào công nghệ đóng gói tiên tiến, giúp kết nối các loại chip khác nhau để tăng sức mạnh điện toán trí tuệ nhân tạo.

Nhu cầu mới về thiết bị đóng gói chip tiên tiến mang lại lợi nhuận tốt hơn so với hoạt động kinh doanh truyền thống của C Sun. Theo Liang, công ty ông đã đầu tư vào lĩnh vực này hơn 10 năm và giờ đây, gặt hái thành quả trong bối cảnh chuỗi cung ứng chuyển dịch.

Topco Scientific, nhà cung cấp của các nhà sản xuất vật liệu chip như Shin-Etsu Chemical và Fujimi của Nhật Bản cũng đang để mắt đến hoạt động kinh doanh mới ở Đông Nam Á và châu Âu.

Topco có một liên doanh với Shin-Etsu Quartz Products chuyên sản xuất thạch anh sử dụng trong sản xuất chip và thiết bị điện tử. Là nhà cung cấp cho tất cả các nhà sản xuất chip lớn của Đài Loan, gồm TSMC và UMC, Topco nhận thấy nhu cầu mở rộng ở một số thị trường đang tăng lên.

Chủ tịch Topco, Jeffery Pan cho biết Topco đang sử dụng Singapore làm bàn đạp để mở rộng và phục vụ thị trường Malaysia, Thái Lan và Việt Nam, những nơi có nhu cầu xử lý chất thải, hóa chất và vật liệu ngày càng tăng. Topco đã thành lập văn phòng tại Nhật Bản vào mùa hè năm ngoái và dự định mở rộng sang châu Âu ngay trong năm nay.

Topco là một trong những nhà cung cấp châu Á thành lập văn phòng tại bang Arizona của Mỹ sớm nhất. Bang này là nơi TSMC và Intel đang xây dựng các nhà máy sản xuất chip tiên tiến.

"Sau khi ngành bán dẫn trải qua một năm suy thoái, chúng tôi dự kiến hoạt động sẽ tăng trưởng trở lại từ năm nay và kỳ vọng nhu cầu sẽ tiếp tục tăng từ giữa năm 2024", Pan nói.

Ông tiết lộ thêm, Topco đã chọn Praha, Cộng hòa Czech để thiết lập cơ sở sản xuất đầu tiên ở châu Âu, tận dụng nhu cầu sản xuất bán dẫn trong khu vực đang tăng lên. Praha cách Dresden, Đức - trung tâm sản xuất chip quan trọng nhất châu Âu, khoảng hai giờ lái xe.

Xu hướng các công ty Đài Loan vươn ra bên ngoài thị trường quê nhà có thể sẽ tiếp tục.

"Chúng tôi theo dõi khách hàng như những người du mục đi theo con nước", Lai nói và cho biết thêm, dù Trung Quốc vẫn là thị trường quan trọng nhưng tình hình cạnh tranh ở đây ngày càng gay gắt.

Trong khi đó, bên ngoài Trung Quốc, Topco đang được đền đáp sau nhiều năm nỗ lực mở rộng. "Chúng tôi có mặt tại Việt Nam từ năm 2008 nhưng mới bắt đầu có lãi trong những năm gần đây nhờ sự chuyển dịch của chuỗi cung ứng. Thông thường, sẽ mất hơn 5 năm để tìm hiểu thị trường và xây dựng đội ngũ địa phương có năng lực. Việc đa dạng hóa sự hiện diện cần có sự cam kết lâu dài", ông chia sẻ.