Những ngày gần đây, số lượng các doanh nghiệp tư nhân của Trung Quốc liên tục báo cáo về việc cắt giảm, cũng như trì hoãn tiền lương hoặc ngừng hoàn toàn trả lương cho nhân viên. Các doanh nghiệp cho rằng dịch bệnh do virus corona (COVID-19) đã khiến họ không thể trang trải chi phí cho người lao động.

Theo Bloomberg, Để ngăn cản sự lây lan của virus corona (covid-19), chính quyền Trung Quốc và các doanh nghiệp lớn đã khuyến khích mọi người ở nhà. Các trung tâm mua sắm và nhà hàng trống rỗng; công viên giải trí và nhà hát đóng cửa, và mọi chuyến đi không cần thiết đều bị cấm.

Tình hình dịch bệnh Covid-19 kéo dài và ngày càng lan rộng, khiến cảnh tượng "thành phố bỏ hoang" không chỉ nhìn thấy ở Vũ Hán mà giờ đây cảnh tượng này đã lan rộng ra nhiều thành phố lớn ở Trung Quốc.  Ảnh: SCMP.

Bị cắt giảm hoặc giảm lương vì...đóng cửa

Những biện pháp tốt cho việc ngăn chặn lây nhiễm dịch bệnh lại gây hại đến kinh doanh. Với các lớp học bị hủy bỏ tại một trường đào tạo về mã hóa và robot ở Hàng Châu, nhân viên sẽ mất từ ​​30% đến 50% tiền lương. 

Công viên giải trí Lionsgate Entertainment World ở Chu Hải đã đóng cửa, và các công nhân đã được yêu cầu sử dụng hết thời gian nghỉ có lương của họ và sẵn sàng cho kỳ nghỉ không lương.

Jason Lam, đầu bếp trưởng một nhà hàng cao cấp tại khu phố Tsim Sha Tsui của Hong Kong, đã buộc phải nghỉ ở nhà, anh cho biết: "Một tuần nghỉ phép không được trả lương là rất đau khổ, tôi không có đủ thu nhập để trang trải chi tiêu trong tháng này".

Các trung tâm thương mại tại Phố Đông, Thượng Hải không bóng người là hình ảnh quen thuộc trong những ngày diễn ra dịch bệnh. Ảnh: SCMP.

Trên khắp Trung Quốc, các công ty thông báo với các công nhân rằng họ không có tiền để trả lương - hoặc họ họ chỉ trả phần nào tiền lương cho những nhân viên bị cách ly không đến làm việc. 

Vẫn còn quá sớm để nói có bao nhiêu người đã mất tiền lương do sự bùng phát, nhưng trong một cuộc khảo sát với hơn 9.500 công nhân của trang web tuyển dụng Trung Quốc Zhaopin, hơn 1/3 cho biết rằng khả năng lương sẽ bị cắt giảm.

Áp lực của dịch bệnh lan tới những khó khăn tài chính của doanh nghiệp

Việc đóng băng tiền lương là bằng chứng rõ ràng hơn về tác động kinh tế đối với các doanh nghiệp khu vực tư nhân đầy biến động của Trung Quốc - đây là phần tăng trưởng nhanh nhất của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới - và đặc biệt là trong các doanh nghiệp nhỏ. 

Nó cũng cho thấy sự căng thẳng sẽ vượt ra ngoài những rủi ro về sức khỏe đối với nỗi đau tài chính đi kèm với việc cắt giảm việc làm và mất ổn định tiền lương.

Các nhà hàng tại hai thành phố Bắc Kinh và Thượng Hải thường tập nập khách du lịch quanh năm thì nay cũng chịu ảnh hưởng bởi lượng khách giảm nghiêm trọng. Ảnh: SCMP.

Không có gì đáng ngạc nhiên, việc tuyển dụng hoàn toàn dừng lại: Zhaopin ước tính số lượng hồ sơ xin việc được nộp trong tuần đầu tiên sau khi dịch bệnh bùng phát vào tháng 1 giảm 83% so với một năm trước đó. 

"Sự thay đổi do dịch bệnh COVID-19 có thể ảnh hưởng đến mức tiêu thụ của Trung Quốc mạnh hơn SARS 17 năm trước", Bà Chang Shu - chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Châu Á của Bloomberg Intelligence đã cho biết.

Theo luật, các công ty phải tuân thủ chu kỳ trả lương đầy đủ vào tháng 2 trước khi cắt giảm mức lương xuống mức tối thiểu, Luật sư Edgar Choi, tác giả của cuốn  "Luật thương mại trong một phút" đã viết trên tài khoản tư vấn pháp lý của WeChat của mình.

Đối với các công ty không kiếm đủ tiền để trả lương, cho phép trì hoãn tiền lương, miễn là cuối cùng nhân viên nhận được số tiền họ còn nợ. Luật sư Choi nói rằng anh ta đã nghe từ hàng ngàn công nhân nước ngoài cho biết: "Các khoản thanh toán của họ đã bị cắt giảm trong nửa tháng này hoặc tạm dừng hoàn toàn". 

Điều đó, theo ông, là bất hợp pháp. Ông cũng cho biết: "Nhiều người trong số những nhân viên này là người nước ngoài không biết tiếng Trung. Ông chủ nói gì thì họ cũng phải nghe theo, không làm gì được. Họ rất dễ bị bắt nạt".

NIO Inc, một nhà sản xuất ô tô điện có trụ sở tại Thượng Hải, gần đây đã trì hoãn tiền lương bởi một tuần. Chủ tịch của công ty William Li cũng khuyến khích nhân viên chấp nhận các đơn vị cổ phiếu hạn chế thay cho tiền thưởng.

Tại nhà máy ở Thâm Quyến của tập đoàn Foxconnn, các công nhân trở về sau kì nghỉ Tết Nguyên đán phải cách li trong kí túc xá trước khi họ có thể trở lại làm việc. Họ cũng được trả công, nhưng chỉ bằng 1/3 những gì họ kiếm được nếu được làm việc. 

Chuyên gia kinh tế của Bloomberg, bà Shu cho rằng, nếu không có tiền lương đầy đủ, thường xuyên và vài nơi để mua sắm trong những ngày này thì người tiêu dùng Trung Quốc có thể phải cắt giảm chi tiêu xuống bằng không đối với một số mặt hàng. Ví dụ, nếu một người ngừng uống cà phê trong hai tháng, thì trong những tháng sau đó anh ấy cũng sẽ không uống thêm cà phê để bù lại những lần mình đã phải nhịn cho những tháng trước đó.

Khuyến khích nhân viên nghỉ phép không lương

Với trữ lượng hạn chế và ít hơn bằng các công nghệ từ xa, các công ty nhỏ hơn làm nền tảng cho khu vực tư nhân rộng lớn của Trung Quốc đặc biệt dễ bị tổn thương. 

Trong số những nỗ lực để giúp các công ty duy trì hoạt động, các nhà hoạch định chính sách đã kêu gọi các ngân hàng nhà nước thực hiện cho vay với lãi suất rẻ hơn cho các doanh nghiệp nhỏ nói riêng.

Trong trường hợp của Pei Binfeng, đồng sáng lập học viện mã hóa và robot Hàng Châu, Dịch bệnh đã buộc họ đình chỉ tất cả các lớp học trực tiếp cho học sinh từ mẫu giáo đến lớp 12.

Với việc mất doanh thu, công ty sẽ giữ lại 50% lương cho giám đốc điều hành quan trọng và 30% cho nhân viên khác cho đến khi kinh doanh trở lại.

Các phương tiện công cộng những ngày thường là những phương tiện được ưu tiên sử dụng tại Trung Quốc nhưng từ ngày dịch bệnh bùng phát, lượng người dân sử dụng rất ít. Trong ảnh là một vài hành khách trên chuyến tàu phía Đông ở Hồng Kông.

Ông Pei nói rằng: "Đối với nhiều phụ huynh, những gì chúng tôi dạy không phải là kiến thức bắt buộc phải biết. Vì vậy những khoản chi tiêu như thế này thường sẽ bị cắt giảm đầu tiên khi tình hình trở nên khó khăn".

Rick Zeng, phó tổng giám đốc tại công viên giải trí Lionsgate ở Chu Hải, cho biết họ đã ngừng hoạt động theo lệnh của chính phủ kể từ cuối tháng 1. Bắt đầu từ tuần tới, một số nhân viên sẽ cần phải nghỉ phép không lương.

Tại thủ đô Bắc Kinh, thành phố 22 triệu dân trong những ngày này người dân cũng không tấp nập trên đường phố như thường lệ. Các bãi đỗ xe đạp phủ đầy tuyết đã lâu không sử dụng, không một bóng người.

Ở thành phố Phúc Châu, quản lí khách sạn Robert Zhang cho biết gần như tất cả 100 phòng của ông đều bỏ trống, trung bình mỗi buổi tối chỉ có khoảng hai hoặc ba phòng được thuê. 

2/3 số nhân viên đã phải nghỉ ở nhà. Họ vẫn được trả tiền, nhưng không nhiều bằng số lương mà họ thường được nhận vì không có doanh thu.

Ông cho biết: "Trong một hoặc hai tháng, tác động từ dịch virus corona sẽ không lộ rõ ngay lập tức. Nhưng nếu dịch bệnh kéo dài và du lịch không hồi phục trong ba đến bốn tháng, nhân viên của chúng tôi sẽ thực sự gặp khó khăn".

Nguồn: Bloomberg