Dòng tiền lớn đang đi đâu, có tạo ra bong bóng tài sản?

5 tháng đầu năm, thị trường chứng khoán liên tiếp lập kỷ lục về thanh khoản và chỉ số, đã thu hút sự tham gia mạnh mẽ của các nhà đầu tư mới. Dòng tiền lớn đang đi đâu, có tạo ra bong bóng tài sản gây bất ổn vĩ mô không? được khá nhiều người quan tâm và cần giải đáp để hoàn thiện hơn thị trường tài chính.

Cần đánh giá về dòng vốn từ khu vực kinh tế phi chính thức cũng như dòng vốn tín dụng vào lĩnh vực chứng khoán, bất động sản và những rủi ro có thể xảy ra. Tín dụng tăng 4,67%, đi vào đâu? Có vào chứng khoán, bất động sản hay không?

Trong tháng 5, nhà đầu tư trong nước đã mở mới 113.674 tài khoản chứng khoán - con số mở mới kỷ lục từ trước tới nay. Lũy kế 5 tháng đầu năm, nhà đầu tư trong nước mở mới 480.490 tài khoản, vượt 20% số lượng tài khoản mở mới trong cả năm 2020. Bên cạnh đó, thị trường bất động sản tại nhiều địa phương xảy ra tình trạng sốt đất, đầu cơ đất, nhiễu loạn thông tin quy hoạch đất, nhất là các khu vực vùng ven các đô thị lớn, theo đánh giá của Thường trực Ủy ban Kinh tế.

Theo thống kê lịch sử, tác động của lạm phát tới thị trường chứng khoán không đơn thuần là mối quan hệ nhân quả mà phụ thuộc vào mặt bằng lạm phát đặt trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế cũng như triển vọng duy trì mặt bằng lạm phát như thế nào. Lạm phát ở mức độ vừa phải có thể là điều tốt cho nền kinh tế, là động lực để các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất kinh doanh trong môi trường tăng giá sản phẩm. Lạm phát xảy ra trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế thường là điều tốt, ngược lại khi kinh tế rơi vào trạng thái suy thoái.

Thẩm tra sơ bộ đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm 2021 và giải pháp chủ yếu những tháng cuối năm, Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề nghị Chính phủ giám sát, kiểm soát dòng vốn có xu hướng dịch chuyển sang các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản, chứng khoán để giảm thiểu nguy cơ bong bóng tài sản và bảo đảm chất lượng tín dụng. Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ xử lý hài hòa, hợp lý mối quan hệ giữa lợi nhuận của các ngân hàng với khó khăn của doanh nghiệp, theo dõi, dự báo tình hình nợ xấu có khả năng phát sinh trong thời gian tới để có giải pháp phù hợp, đặc biệt là nợ được cơ cấu lại, sớm xử lý dứt điểm hiện tượng nghẽn lệnh giao dịch chứng khoán tại Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE).

Tăng trưởng tín dụng bất động sản là khoảng 4,83% so với cuối năm 2020, tăng cao hơn tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế là 4,14% và nợ xấu của lĩnh vực tín dụng này là 1,89%. Tỷ trọng tín dụng bất động sản tăng lên 19,71%, tức là vẫn nằm trong giới hạn 20%. Điểm đáng quan tâm là, tiền đổ vào các dự án nghỉ dưỡng cao cấp, dự án mang tính chất đầu cơ của các đại gia, khu du lịch bất động sản lớn có dư nợ 662.863 tỷ đồng, tăng 4,56%, chiếm 35,13% tổng dư nợ cho vay bất động sản. Tín dụng phục vụ tiêu dùng (phục vụ nhu cầu mua nhà của người dân hoặc nhà giá rẻ) chiếm 64,18%, với 1,224 triệu tỷ đồng.

Mức lạm phát bình quân 5 tháng đầu năm thấp nhất 6 năm, CPI tháng 5/2021 chỉ tăng 2,9% so với cùng kỳ năm 2020. Hiện có những lo ngại về giá xăng dầu và vật liệu xây dựng tăng cao, bên cạnh việc nhu cầu hồi phục khiến đẩy mặt bằng lạm phát lên tầm cao mới trong nửa cuối năm. Mặc dù vậy, Agriseco Research đánh giá lạm phát mặc dù có thể tăng, tuy nhiên trong trường hợp tăng vượt mục tiêu 4% của Chính Phủ thì tại vùng đệm 4%-8% vẫn là mức thuận lợi cho thị trường chứng khoán, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế Việt Nam vẫn đang trên đà tăng trưởng. Thống kê lịch sử cho thấy VN-Index đã chứng kiến 77 tháng có mức lạm phát trong khoảng 4% tới 8%, tỷ suất trung bình VN-Index trong các tháng này vẫn đạt 2,0% là mức khả quan. Quan sát dự báo lạm phát Việt Nam giai đoạn 2021-2022 của các tổ chức lớn như ADB, IMF, WorldBank; hầu hết nhận định đều cho rằng lạm phát vẫn quanh ngưỡng 3 - 5%, điều này là động lực quan trọng để thị trường chứng khoán tiếp tục tăng trưởng trong 2 năm tới.

Khi lạm phát leo thang thì giá hàng hóa thường tăng mạnh, đặc biệt nhạy cảm như giá dầu, giá kim loại hoặc giá các mặt hàng nông nghiệp. Trong khi việc đầu tư chỉ số giá hàng hóa quốc tế chưa phù hợp trong bối cảnh hiện tại đối với đại đa số nhà đầu tư, thì việc đầu tư vào các doanh nghiệp đang sản xuất, kinh doanh các mặt hàng kỳ vọng tăng giá trong môi trường lạm phát là hợp lý.

Kiên Cương