Chỉ nhìn bề ngoài của sự việc, bạn trở nên nông cạn, thiếu đi cái nhìn đa chiều. Nhưng đa số những cơ hội kiếm tiền lại đòi hỏi bạn phải có cái nhìn đa chiều mới có thể thấy được. Nếu không, bạn sẽ bỏ lỡ cơ hội, rồi lại rơi vào vòng luẩn quẩn của cái nghèo.
Thói quen xấu khiến chúng ta vào vòng luẩn quẩn của chữ “nghèo”, không thể tự thoát ra được. Nếu như bạn không có những thói quen trên, điều này cho thấy bạn là một người biết tự kỷ luật, sớm muộn gì bạn cũng sẽ có được cuộc sống mình mong muốn. Còn nếu như bạn có một trong những thói quen trên, cũng không sao cả, bắt đầu từ ngày hôm nay chúng ta thay đổi dần dần, tin rằng cuộc sống của bạn không lâu sau sẽ có được những chuyển biến tích cực.
Có một câu nói như sau: “Người nghèo kiếm được tiền thì thường chỉ dùng cho việc tiêu dùng hưởng thụ, còn người giàu thì dùng số tiền đó để tạo ra nhiều của cải hơn cho mình.” Tỷ phú Warren Buffett cũng từng nói với con của ông: “Khả năng quan trọng nhất của một con người không phải là kiếm được 1 đồng tiền mà là biết cách biến 1 đồng tiền thành 5 đồng tiền.” Trong cuốn sách “Bản chất giàu nghèo” cũng đã nói: “Sở dĩ người nghèo không thể cải thiện cuộc sống của bản thân là vì một khi họ có dư tiền họ sẽ tiếp tục dùng số tiền đó cho việc tiêu dùng.”
Có những người dù có cho họ thêm nhiều cơ hội, thêm nhiều tiền vốn đi nữa họ cũng sẽ dùng số tiền đó để tiêu pha, hưởng thụ, số tiền đó một đi không trở lại và cũng không mang đến sự thay đổi nào cho cuộc đời của họ. Cuộc đời con người thay vì vội vàng hưởng thụ cái trước mắt, chi bằng lập kế hoạch cho từng đồng tiền mình có, nắm chắc từng cơ hội, khổ trước sướng sau, tạo ra nhiều giá trị quan hơn. Sự lựa chọn này chắc chắn sẽ không khiến bạn hối hận.
Ngành truyền thông học có một khái niệm gọi là “tổ kén thông tin”, có nghĩa là nền tảng mạng bạn đang dùng có thể dựa trên những tin tức, những video bạn xem hàng ngày để đưa ra phân tích, phán đoán sở thích, những điều mà bạn quan tâm, sau đó sẽ đề xuất cho bạn những thông tin mà bạn thích nhiều hơn, giảm đi những thông tin mà trước đó bạn bỏ qua, hay “dislike”.
Dần dần, trang chủ của bạn chỉ toàn là những thông tin bạn yêu thích. Mặc dù như vậy sẽ khiến bạn cảm thấy thích nền tảng này hơn, cho rằng nền tảng này rất hiểu bạn, nhưng sau một thời gian dài, bạn sẽ rơi vào tình trạng nhận thức bị thu hẹp, não của bạn chứa toàn những thứ bạn thích, bạn quan tâm. Những quan điểm một chiều dần ăn sâu vào trí óc bạn và điều đó khiến bạn khó chấp nhận những quan điểm trái chiều khác.
Người ta phán xét ngay tại chỗ khi đang là một thành phần thuộc đám đông hiếu kỳ trên đường phố khi có một vụ tai nạn xe cộ, một vụ đâm chém, một đám cháy, một biển số xe đẹp, hay nghe qua về một phát ngôn, cử chỉ gây sốc... Quán trà đá, cà-phê, bàn nhậu đều là diễn đàn của họ. Rồi họ lên trên mạng xã hội để dẫn dắt, tung tẩy. Họ bình luận, comment sôi nổi, tới tấp chia sẻ, bới xới, lật tung hiện tượng, sự việc; ai cũng hệt như “thánh phán”, “ông tướng”, “quan tòa”, thậm chí như “bố người ta”, trong khi chưa đủ thời gian, cơ sở nắm bắt bản chất hiện tượng, sự việc. Phán xét sự việc, hiện tượng mà chỉ căn cứ vẻ bề ngoài, mà chưa rõ động cơ thì phán xét đó liệu có giá trị?
Chúng ta nên hiểu rằng hiện nay có rất nhiều thứ đều có thể làm giả, xuyên tạc, cũng có rất nhiều cách để bôi nhọ người khác: có thể là thông qua photoshop, chỉnh sửa ảnh, video, cũng có thể thuê người khác làm… Chưa nói đến những người cố tình muốn dắt mũi dư luận, chỉ riêng những tin tức bạn đọc mỗi ngày thực tế đều đã được nền tảng mạng bạn sử dụng chọn lọc ra cho bạn.
Mãi mới tới cuối tuần để được nghỉ ngơi, vốn dĩ bạn muốn ở nhà xả hơi một hôm nhưng bạn bè lại gọi điện rủ đi tụ họp ăn uống. Thực ra, bạn cũng biết đi tụ họp với họ cũng không có tốt đẹp gì, cũng chỉ là vài người bạn bình thường ăn uống nhậu nhẹt cùng nhau, không mang lại gì cho bạn. Nhưng bạn lại ngại không nỡ từ chối lời mời của bạn bè, bạn vẫn đi với họ. Kết quả là lãng phí thời gian cả một ngày. Về đến nhà thì cũng tối rồi, cả một ngày hôm đó còn chưa được nghỉ ngơi, cũng chưa là được việc gì, ngày hôm sau đã lại phải đi làm rồi.
Xã hội mà chúng ta đang sống là xã hội thông tin, cần sự chia sẻ, cập nhật mọi biến động ở mọi cấp độ, tùy theo mức độ quan tâm của công chúng và kỹ năng thông tin của người tham gia. Nhờ facebook, thư điện tử, YouTube... mà ai đó có thể làm, biết tất cả những gì mình muốn nói, muốn kể, muốn bình luận, phán xét hay chia sẻ. Cái được và cái dở của việc nhạy bén, tức thời này, đương nhiên không thuần túy tích cực.
Rõ ràng là, cá nhân người thông tin và đám đông tiếp nhận thông tin sẽ được thỏa mãn cái tôi khi được cung cấp thông tin, lại được “khuyến mại” cả lời bình lẫn cơ hội comment để thành “người trong cuộc” một cách giả tưởng (vì họ mới chỉ nghe, đọc, nhìn... về sự việc, hiện tượng một cách gián tiếp, chưa hề được trực tiếp chứng kiến, tìm hiểu ngọn ngành, đầu cua tai nheo ra sao)...
Phán xét trong bối cảnh đó là một biểu hiện của nóng vội, chủ quan, thậm chí là hiếu thắng, nhẫn tâm. Và thông tin sẽ bị đẩy ra xa bản chất thực của nó bởi một đám đông nhanh nhẩu, vô tình.
Nhật Hạ
(Tổng Hợp)
