Doanh nghiệp có được chấm dứt hợp đồng khi lao động nữ đang mang thai?

Để bảo vệ người lao động, đặc biệt là lao động nữ, theo điểm e khoản 1 Điều 37 Bộ luật Lao động 2012, pháp luật cho phép lao động nữ mang thai được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi phải nghỉ việc theo chỉ định của cơ sở khám, chữa bệnh có thẩm quyền.

Ngoài ra, những lao động này còn được chủ động chấm dứt hợp đồng lao động khi thuộc một trong các trường hợp:

- Hết hạn hợp đồng lao động;

- Đã hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động;

- Hai bên thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động.

Ngược lại, với người sử dụng lao động, khoản 3 Điều 155 nêu rõ:

Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với lao động nữ vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản… trừ trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân chết, bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc đã chết; người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động.

Như vậy, trong thời gian lao động nữ mang thai, pháp luật chỉ cho phép người lao động chủ động chấm dứt hợp đồng lao động mà không cho phép người sử dụng lao động làm việc này.

Đang mang thai nghỉ việc có được hưởng chế độ thai sản ?

Tại Điều 31 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định điều kiện để lao động nữ mang thai được hưởng chế độ thai sản nếu đóng bảo hiểm xã hội 6 tháng trong khoảng thời gian 12 tháng trước sinh con.

Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH hướng dẫn cách xác định thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi như sau:

– Trường hợp sinh con trước ngày 15 của tháng, thì tháng sinh con không tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con.

– Trường hợp sinh con từ ngày 15 trở đi của tháng và tháng đó có đóng bảo hiểm xã hội, thì tháng sinh con được tính vào thời gian 12 tháng trước khi sinh con. Trường hợp tháng đó không đóng bảo hiểm xã hội thì thực hiện theo trường hợp sinh con trước ngày 15 của tháng nêu trên.

Như vậy, nếu như lao động nữ đang mang thai mà nghỉ việc đáp ứng đủ điều kiện về thời gian tham gia BHXH trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con thì lao động nữ vẫn được hưởng chế độ thai sản, dù có đang làm việc hay nghỉ việc.

Với những trường hợp này, người lao động chỉ cần nộp hồ sơ và xuất trình sổ bảo hiểm xã hội cho cơ quan bảo hiểm xã hội nơi cư trú để được giải quyết (theo khoản 2 Điều 14 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH).

Mức hưởng chế độ thai sản cho lao động nữ sinh con

Theo quy định tại khoản 1 Điều 34 Luật bảo hiểm xã hội 2014, lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 6 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng.

Mức hưởng một tháng bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản.