Nghìn tỷ vốn vay thất bại của BRT Hà Nội

TP. Hà Nội đặt kỳ vọng BRT có sức chuyên chở lớn, tốc độ nhanh, vận hành liên tục và có khả năng thay thế phương tiện cá nhân, giảm ùn tắc giao thông. Tuy nhiên, sau 5 năm đưa vào hoạt động các mục tiêu trên đều không đạt được. Tuyến buýt nhanh BRT 01 của Hà Nội được đầu tư hàng ngàn tỷ đồng từ vốn vay Ngân hàng Thế giới WB.

Việc bố trí BRT hoạt động trên tuyến đường có lưu lượng lớn với nhiều nhà cao tầng san sát nhau, trong khi diện tích đường dành cho giao thông quá chật hẹp với nhiều nút giao cắt thì BRT không thể phát huy được hiệu quả. BRT chiếm 1/3 làn đường và đi qua nhiều ngã tư giao cắt nên tất cả những con đường BRT đi qua đều trở thành những điểm ùn tắc. Ngoài ra, việc một số nhà ga BRT không có cầu bộ hành sang đường, nhiều hành khách bất chấp băng qua đường cũng tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.

BRT là phương tiện tiên tiến, trên thế giới được người dân ủng hộ vì đây là một hình thức vận tải công cộng có tốc độ nhanh, an toàn, vận chuyển lớn. Khi Hà Nội đưa vào hoạt động trên tuyến đường hẹp, BRT lại đòi hỏi làn đường ưu tiên thì đã xuất hiện bất cập. Cụ thể là ùn tắc, xung đột với các phương tiện cá nhân...

Nếu cứ để BRT như hiện nay thì thì buýt nhanh hoạt động chẳng khác nào buýt thường, trong khi mức đầu tư lại quá lớn. Đây là điều rất đáng buồn khi tiền đầu tư phải vay của nước ngoài nhưng hiệu quả mang lại rất thấp. Đây thực sự là một cái giá rất đắt cho một thử nghiệm không đem lại hiệu quả như mong đợi.

Hệ thống nhà chờ của buýt thường lại nằm bên phải đường. Nếu đi vào đường ưu tiên của BRT khi sang đường đón khách xe buýt thường phải cắt ngang dòng xe cộ khiến cho giao thông thêm hỗn loạn. Hà Nội đã đưa ra các giải pháp để giải quyết những bất cập cho BRT, trong đó có việc cho buýt thường đi vào đường dành riêng cho BRT.

Sở dĩ tuyến BRT Hà Nội không phát huy được hiệu quả là do thành phố đã áp dụng máy móc mô hình từ nước ngoài mà không dựa trên điều kiện giao thông thực tế của Hà Nội.

Hiện tuyến BRT của Hà Nội đang đứng trước ngã ba đường: Hoặc là tiếp tục đầu tư để vận hành một tuyến BRT theo đúng chuẩn thông lệ của thế giới và ngược lại nếu để tuyến BRT như hiện nay sẽ chỉ là một loại hình vận tải giống như xe buýt thường.