Theo South China Morning Post (SCMP), một trong những nhà virus học nổi tiếng nhất của Trung Quốc Thạch Chánh Lệ gần đây cảnh báo rằng "rất có khả năng" một loại virus corona khác sẽ xuất hiện trong tương lai.

Bà Thạch Chánh Lệ, người có biệt danh này vì nghiên cứu về virus lây từ động vật - đặc biệt là dơi sang người, đã cảnh báo trong một bài báo gần đây viết với các đồng nghiệp rằng thế giới phải chuẩn bị cho một căn bệnh khác như COVID-19 bởi vì "nếu virus Corona gây ra bệnh đã xuất hiện trước thì có nguy cơ cao sẽ bùng phát trở lại".

Virus corona đã gây ra cả đợt bùng phát hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) năm 2003 khiến hàng ngàn người chết trên toàn thế giới.

Trong nghiên cứu mới, nhóm của bà Thạch từ Viện Virus học Vũ Hán (Trung Quốc) đã đánh giá nguy cơ lây lan sang người của 40 loại virus corona và kết luận một nửa trong số đó "có nguy cơ cao". 

Trong đó có 6 loại được biết là đã gây bệnh cho con người, và đã có bằng chứng cho thấy ba loại khác gây bệnh hoặc lây nhiễm cho các loài động vật khác.

"Gần như chắc chắn rằng sẽ có bệnh xuất hiện trong tương lai và rất có thể bệnh [do virus corona gây ra] sẽ tái diễn", nhóm nghiên cứu của bà Thạch cảnh báo trong nghiên cứu mới. Bà Thạch còn được gọi là "phụ nữ dơi" vì nghiên cứu về virus lây từ động vật, đặc biệt là dơi, sang người.

Nghiên cứu này dựa trên phân tích các đặc điểm của virus, bao gồm quần thể, sự đa dạng di truyền, loài vật chủ và bất kỳ tiền sử bệnh lây truyền từ động vật sang người trước đây – những bệnh truyền từ động vật sang người.

Bài báo này đã được xuất bản trên tạp chí tiếng Anh Vi khuẩn & Nhiễm trùng mới nổi vào tháng 7, nhưng nó chỉ gây được sự chú ý trên mạng xã hội Trung Quốc trong tháng này.

Điều này có thể một phần là do nghiên cứu này không được viết bằng tiếng Trung Quốc, nhưng một nhà khoa học từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh của nước này cho biết nó cũng phản ánh mong muốn chuyển sang chủ đề này sau khi Trung Quốc đột ngột đảo ngược các chính sách "Zero-COVID".

Ông nói: "Đôi khi trong các cuộc trò chuyện riêng tư, khi nói chuyện với các học giả y tế công cộng khác, chúng tôi nhận thấy rằng chính quyền Trung Quốc cố tình hay vô ý đang hạ thấp tầm quan trọng của COVID-19 và một số thành phố đã ngừng công bố dữ liệu về các ca lây nhiễm".

Nhà khoa học này phát biểu với điều kiện giấu tên vì ông không được phép nói chuyện với giới truyền thông.

Nhóm Vũ Hán cũng đã xác định được các công cụ xét nghiệm nhanh chóng và nhạy cảm có thể được sử dụng để chủ động giám sát những loại virus có nguy cơ cao này.

bà Thạch và các đồng nghiệp của BÀ cũng xác định các vật chủ quan trọng của mầm bệnh, bao gồm các vật chủ tự nhiên như dơi và động vật gặm nhấm hoặc các vật chủ trung gian có thể có bao gồm lạc đà, cầy hương, lợn hoặc tê tê.

Nhà khoa học CDC cho biết, trong khi hầu hết các nghiên cứu về virus học đều đi sâu vào một loại virus cụ thể để tìm hiểu về các đặc tính và cơ chế khác nhau của nó, thì nghiên cứu này gần giống với một "từ điển về virus Corona".

Ông nói: "Những nghiên cứu như vậy không được coi là mang tính đột phá hay thách thức về mặt kỹ thuật và do đó ít có giá trị hơn trong lĩnh vực này, nhưng chúng rất quan trọng".

"Giống như chúng ta cần một cuốn sách giáo khoa về nấm để tránh ăn nấm độc, cần phải thiết lập những công cụ như vậy cho mầm bệnh".

Nhà khoa học cho rằng khi trang bị những kiến thức như vậy sẽ giúp đẩy nhanh quá trình thử nghiệm và phát triển vắc xin trong các cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng trong tương lai.

Nhiều nhà virus học Trung Quốc miễn cưỡng bình luận về nghiên cứu mới nhất của bà Thạch vì tính nhạy cảm ngày càng cao xung quanh công việc của bà.

Viện Virus học Vũ Hán đã bị vướng vào những nghi ngờ, được thúc đẩy bởi một số chính trị gia Mỹ, rằng COVID-19 có nguồn gốc từ một vụ rò rỉ tình cờ từ phòng thí nghiệm.

Giả thuyết này gây nhiều tranh cãi và nhiều nhà khoa học tin rằng căn bệnh này có nhiều khả năng bắt nguồn từ một loại virus ở động vật, có thể là dơi, sau đó truyền sang người thông qua một vật chủ không xác định.

Các tài liệu tình báo Mỹ được giải mật công bố vào tháng 6 cho biết không có bằng chứng nào ủng hộ giả thuyết rò rỉ trong phòng thí nghiệm nhưng không thể loại trừ nó.

Nhà khoa học CDC cho biết: "Tôi nghĩ cả xã hội đang cố gắng thoát khỏi tổn thương do đại dịch và hướng về phía trước, đó là điều dễ hiểu".

"Tuy nhiên, vẫn còn thiếu các cuộc trò chuyện về những gì chúng ta nên học từ đợt bùng phát này và cách chúng ta có thể chuẩn bị tốt hơn trong tương lai".

(Nguồn: SCMP)