Các nhà phân tích cho biết hy vọng phát triển của nền kinh tế toàn cầu sẽ phụ thuộc vào việc liệu lĩnh vực dịch vụ có thể tự hỗ trợ việc làm hay không.

Khu vực đồng bằng sông Châu Giang thuộc tỉnh Quảng Đông, miền nam Trung Quốc được biết đến là "container của thế giới", do tập trung đông đảo các nhà sản xuất. Theo nhà cung cấp dữ liệu tài chính Refintiv, số lượng tàu từng bị đình trệ ở các cảng giảm từ mức cao nhất là hơn 70 tàu vào tháng 3/2022 xuống còn 20 tàu.

Theo Trung tâm hàng hải Nhật Bản có trụ sở tại Tokyo, khối lượng vận chuyển container từ châu Á đến Mỹ đã giảm khoảng 20% đến 30% mỗi năm trong một số tháng của năm 2023.

Đại diện của một công ty vận chuyển container tải cần biết mặc dù vẫn có nhu cầu bán hàng nhưng hàng tồn kho bán lẻ vẫn chưa hết và nhu cầu thị trường không đủ mạnh để các công ty tăng cường sản xuất và vận tải nhiều sản phẩm hơn.

Những người tham gia thị trường đang theo dõi chỉ số biến động chuỗi cung ứng toàn cầu hàng tháng của Ngân hàng dự trữ Liên bang New York, trong đó dữ liệu tổng hợp bao gồm giá vận chuyển hàng hải và chỉ số quản lý thu mua (PMI) tại các nền kinh tế lớn. Số dương cho thấy trạng thái tắc nghẽn nhiều hơn bình thường, trong khi số âm cho thấy nhu cầu giảm dẫn đến ít hàng hóa được vận chuyển hơn.

Theo dữ liệu của tháng 7 vừa được công bố hôm thứ Sáu, 6 tháng đầu năm chỉ số liên tiếp ở mức âm 0,9. Tháng 5 cũng vừa chứng kiến con số này giảm xuống mức thấp thứ 2 trong lịch sử, chỉ cao hơn mức âm 1,59 vào tháng 11/2008 trong thời kỳ suy thoái của thị trường Mỹ. 

Ngược lại, nhu cầu về hàng hóa tăng cao trong thời kỳ đại dịch xảy ra khi người tiêu dùng phải ở nhà. Daejin Lee , giám đốc phân tích và nghiên cứu dự án chuyển đổi tại S&P Global Commodity Insights, cho biết khi cuộc khủng hoảng COVID-19 lắng xuống, mô hình tiêu dùng đã được chuyển từ hàng hóa sang dịch vụ theo lịch trình.

Một số nhà phân tích thấy việc thắt chặt tiền tệ của các ngân hàng trung ương chủ yếu ở nền kinh tế tiên tiến đóng một vai trò nào đó. Việc nới lỏng quy mô lớn trong thời kỳ đại dịch đã tạo ra giá tài sản tăng vọt và kết thúc tiêu dùng sử dụng quá mức, trong khi hệ số cân bằng tăng nhanh sau đó đã tạo ra một cuộc khủng hoảng tín hiệu kéo theo nhu cầu đi xuống.

Trong khi đó, nhu cầu tại thị trường Trung Quốc yếu hơn dự kiến. Giám đốc điều hành của L'Oreal, Nicolas Hieronimus, đã phát biểu trong một phỏng vấn rằng niềm tin của người tiêu dùng ở Trung Quốc vẫn chưa hoàn toàn phục hồi như trước khi xảy ra đại dịch. 

Sự việc giảm nhu cầu đối với hàng hóa vật chất đang ảnh hưởng đến các nhà sản xuất trên toàn thế giới.

Chỉ số PMI sản xuất của Mỹ từ Viện quản lý cung ứng đã được cải thiện nhẹ nhàng trong tháng 7, lên 46,4, nhưng vẫn ở dưới mức 50 trong tháng thứ chín liên tiếp. Các đơn đặt hàng điện tử và hóa chất đặc biệt thấp. 

Trong khi đó, chỉ số PMI sản lượng toàn cầu từ S&P Global đạt mức tăng trưởng bùng nổ hoặc sản lượng đột phá là 50 trong tháng thứ 11 liên tiếp vào tháng 7, kỷ lục chỉ đứng sau mức được thấy trong năm 2008 và 2009. Khoảng cách 70% trong số 29 nền kinh tế lớn đã có số liệu cho thấy sự co lại trong hoạt động sản xuất.

Dữ liệu PMI sản xuất của S&P Global cho thấy những điểm yếu đặc biệt ở châu Âu, với Đức, nền kinh tế lớn nhất khu vực, đứng ở vị trí 38,8. Tập đoàn hóa chất BASF của Đức đã chứng kiến nhu cầu sụt giảm từ các nhà sản xuất ô tô trong quý trước. 

Sự suy giảm ở Nhật Bản nằm ở mức trung bình với chỉ số PMI là 49,6 vào tháng trước, do hoạt động sản xuất ô tô tăng trở lại sau khi tình trạng thiếu chất bán dẫn được giải quyết. Nhưng cầu nước ngoài chậm lại là một vấn đề. Shin-Etsu Chemical, một nhà sản xuất PVC lớn, dự báo lợi nhuận ròng hàng năm sẽ giảm lần đầu tiên trong ba năm. 

Trong khi đó, Ấn Độ đang phát triển tốt nhờ nhu cầu của cả nước và từ các nước láng giềng như Bangladesh. Mexico lại được hưởng lợi từ việc các công ty xuất khẩu sang Mỹ chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc.

Nền kinh tế Mỹ và toàn cầu đang được đáp ứng chủ yếu bởi các dịch vụ. Với nhu cầu việc làm gia tăng, nguy cơ khủng hoảng ngay lập tức có vẻ thấp, nhưng liệu điều đó có duy trì nếu tình trạng đóng băng trong lĩnh vực sản xuất có tiếp tục hay không vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng.

(Nguồn: Nikkei Asia)