Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã có Thông điệp Liên bang hàng năm vào ngày 7/2 theo giờ Washington. Trong Thông điệp Liên bang thứ hai trong nhiệm kỳ Tổng thống của mình, ông Biden đã phác thảo các mục tiêu chính sách và nói về những thành tựu khi ông cân nhắc tranh cử nhiệm kỳ thứ hai.

Đối mặt với Thượng viện do đảng Dân chủ lãnh đạo và Hạ viện hiện do đảng Cộng hòa kiểm soát, vị Tổng thống 80 tuổi đã ca ngợi thành tích kinh tế của mình và những chiến thắng trong chi tiêu cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và giá thuốc theo toa.

Với các bài phát biểu về Tình trạng Liên bang thu hút hàng chục triệu người xem mỗi năm, bài phát biểu năm nay có thể là nền tảng lớn nhất mà ông Biden có được trước khi ông đưa ra chiến dịch tái tranh cử Tổng thống năm 2024.

Dưới đây là vấn đề then chốt trong bài phát biểu năm nay của TT Biden.

Cảnh báo Trung Quốc không được đe dọa chủ quyền của Mỹ

Một quả kinh khí cầu bị cáo buộc là gián điệp của Trung Quốc bay vào lãnh thổ Mỹ đã chiếm lĩnh các tiêu đề trong tuần trước khi ông Biden bài phát biểu trong bối cảnh quan hệ giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới vẫn căng thẳng.

Ông Biden hôm thứ Ba đã cảnh báo Trung Quốc không được đe dọa Mỹ đồng thời nhắc lại lập trường rằng Washington không tìm cách đối đầu với Bắc Kinh.

"Như chúng tôi đã nói rõ vào tuần trước, nếu Trung Quốc đe dọa chủ quyền của chúng tôi, chúng tôi sẽ hành động để bảo vệ đất nước của mình — và chúng tôi đã làm", ông nói và đề cập đến vụ bắn hạ khinh khí cầu.

Biden đã tiếp tục chiến lược của người tiền nhiệm là Donald Trump, đó là ưu tiên cạnh tranh với Trung Quốc trong chính sách đối ngoại của Mỹ.

"Hãy nói rõ ràng: chiến thắng trong cuộc cạnh tranh sẽ đoàn kết tất cả chúng ta", ông Biden nói.

Lời kêu gọi hợp tác với "những người bạn" đảng Cộng hòa

Tổng thống Mỹ kêu gọi đảng viên Cộng hòa hợp tác với ông.

"Những người bạn Cộng hòa, chúng ta có thể làm việc cùng nhau", ông nói.

"Người ta thường nói rằng đảng Dân chủ hoặc đảng Cộng hòa không thể làm việc cùng nhau. Nhưng trong hai năm qua, chúng tôi đã chứng minh rằng những người hoài nghi và phản đối sự hợp tác này đã sai", ông nói và chỉ ra các luật được thông qua với sự ủng hộ của lưỡng đảng, bao gồm Đạo luật Tôn trọng hôn nhân.

Bên cạnh đó, ông Biden cũng nhân cơ hội này để gây sức ép với các đảng viên Cộng hòa, kêu gọi hợp tác khi các cuộc đàm phán về việc tăng trần nợ tiếp tục bị đình trệ.

"Một số người bạn Cộng hòa của tôi muốn bắt nền kinh tế làm con tin. Tôi hiểu rồi. Trừ khi tôi đồng ý với các kế hoạch kinh tế của họ", ông Biden nói trước những tiếng la ó trong phòng họp. Sau đó, ông nói thêm: "Tôi không nói rằng đó là đa số các bạn. Nhưng nó đang được đề xuất bởi các cá nhân. Tôi lịch sự không nêu tên họ".

Dưới thời Kevin McCarthy lãnh đạo Hạ viện dường như khó có thể có nhiều ưu tiên trong bài phát biểu mà ông Biden đưa ra, bao gồm cải cách cảnh sát và "thuế tối thiểu dành cho tỷ phú".

Tập trung vào thành tích kinh tế và lợi ích cơ sở hạ tầng

Trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, nền kinh tế Mỹ - bị cản trở bởi lạm phát - phần lớn được coi là gót chân Achilles đối với đảng Dân chủ.

Nhưng Đảng Dân chủ của Biden đã thành công trong việc dập tắt "làn sóng đỏ" của đảng Cộng hòa được dự đoán trước đó.

Hôm thứ Ba, tổng thống Mỹ đã đưa thành tích kinh tế của mình trở thành một trong những tiêu điểm — nếu không muốn nói là trung tâm của thông điệp— trong bài phát biểu của mình. Ông Biden đã ca ngợi tỷ lệ thất nghiệp thấp, đầu tư cơ sở hạ tầng và điều mà ông mô tả là sự trở lại của ngành sản xuất Mỹ.

Ông Biden cho biết, sau nhiều năm mất việc làm tại các nhà máy ở nước ngoài, Mỹ đang đi đúng hướng để đảo ngược xu hướng sản xuất.

"Ở đâu viết rằng Mỹ không thể dẫn đầu thế giới về sản xuất? Tôi không biết nó được viết ở đâu. Trong nhiều thập kỷ, chúng ta nhập khẩu sản phẩm và xuất khẩu việc làm", ông nói với các nhà lập pháp.

"Giờ đây, nhờ tất cả những gì các bạn đã làm, chúng tôi đang xuất khẩu các sản phẩm của Mỹ và tạo ra việc làm cho người Mỹ".

Ông cũng ca ngợi luật lưỡng đảng năm 2021 đồng ý chi 1,2 nghìn tỷ USD để hồi sinh cơ sở hạ tầng của đất nước.

Ông Biden nói: "Chúng tôi đã từng tụt xuống vị trí thứ 13 thế giới về cơ sở hạ tầng".

"Nhưng bây giờ chúng tôi đang quay trở lại vì chúng tôi đã cùng nhau thông qua luật cơ sở hạ tầng lưỡng đảng, cơ sở hạ tầng được đầu tư lớn nhất kể từ thời Tổng thống Eisenhower xây dựng hệ thống đường cao tốc liên bang".

Vấn đề công bằng thuế của công các ty lớn

Một mục tiêu chính sách đầy tham vọng trong Thông điệp Liên bang của ông Biden là cải tổ nền kinh tế Hoa Kỳ và chống khủng hoảng khí hậu. Ông Biden cho biết chương trình nghị sự của ông "cuối cùng làm cho những tập đoàn giàu có nhất và lớn nhất bắt đầu trả phần thuế công bằng".

"Tôi nghĩ nhiều người đồng ý với tôi rằng… hệ thống thuế không công bằng".

Ông tiếp tục nêu bật những nỗ lực của chính quyền nhằm loại bỏ các chi phí ẩn do các công ty lớn tính cho người tiêu dùng, được gọi là "phí rác".

"Các tập đoàn lớn không chỉ lợi dụng mã số thuế. Họ đang lợi dụng bạn, người tiêu dùng Mỹ", ông Biden nói và cho biết thêm rằng đó là sự bóc lột.

Ông Biden cũng kêu gọi giới hạn giá insulin ở mức 35 USD cho tất cả người Mỹ, sau khi luật có hiệu lực giới hạn chi phí cho người cao tuổi trong Medicare, một chương trình chăm sóc sức khỏe chủ yếu dành cho người Mỹ cao tuổi.

"Hãy hoàn thành công việc lần này. Hãy giới hạn chi phí… cho mọi người ở mức 35 USD. Big Pharma vẫn sẽ hoạt động rất tốt, tôi hứa với các bạn", ông nói.

Thúc giục cải tổ lực lượng cảnh sát và lệnh cấm vũ khí tấn công

"Chúng ta phải làm tốt hơn", ông Biden nói. "Cung cấp cho cơ quan thực thi pháp luật chương trình đào tạo thực sự mà họ cần, giữ họ ở tiêu chuẩn cao hơn, giúp họ thành công trong việc giữ an toàn cho chúng ta"

Tổng thống Biden cho biết những gì đã xảy ra với Nichols, một người da đen bị cảnh sát đánh chết, "xảy ra quá thường xuyên".

Ông Biden nói: "Khi các sĩ quan cảnh sát hoặc sở cảnh sát vi phạm lòng tin của công chúng, họ phải chịu trách nhiệm".

"Tất cả chúng ta đều muốn một điều giống nhau: những khu dân cư không có bạo lực".

Bình luận của ông được đưa ra trong bối cảnh đảng Cộng hòa chỉ trích đảng Dân chủ "mềm mỏng với tội phạm" khi họ theo đuổi cải cách tư pháp hình sự.

Nhưng vào thứ Ba, ông Biden đã đạt được sự cân bằng giữa việc thừa nhận những khó khăn mà các nhân viên thực thi pháp luật phải đối mặt và nhu cầu giảm bạo lực của cảnh sát. Ông cũng kêu gọi cung cấp các nguồn lực cộng đồng lớn hơn.

"Chúng tôi cũng cần thêm những người phản ứng đầu tiên và các chuyên gia để giải quyết những thách thức về lạm dụng chất kích thích và sức khỏe tâm thần ngày càng tăng; nhiều nguồn lực hơn để giảm tội phạm bạo lực và tội phạm liên quan đến súng; cho các chương trình can thiệp cộng đồng; đầu tư nhiều hơn cho nhà ở, giáo dục và đào tạo nghề", ông nói.

Ông cũng mạnh mẽ phản đối việc sử dụng "vũ khí tấn công" bán tự động, kêu gọi khôi phục lệnh cấm năm 1994 để giải quyết hàng loạt vụ xả súng hàng loạt đang diễn ra ở Mỹ.

"Cấm vũ khí tấn công ngay bây giờ", ông Biden nhấn mạnh. "Hãy cấm họ ngay bây giờ, một lần và mãi mãi".

(AP, Reuters)