Những “gã khổng lồ công nghệ” của Trung Quốc và các đối tác Mỹ , đã chứng kiến hoạt động kinh doanh phát triển mạnh trong đại dịch COVID-19 . Tuy nhiên, đây là thời điểm ngành công nghiệp này đang ở “ngã ba đường” do phải đối mặt với một môi trường kinh tế và chính trị không ổn định.

Theo CNBC, sự phục hồi của nền kinh tế Trung Quốc cùng với sự tập trung vào tiêu dùng nội địa và xu hướng kỹ thuật số đã thúc đẩy ngành công nghiệp này phát triển. Tuy nhiên vẫn còn đó nhiều rủi ro.

Charlie Chai, nhà phân tích tại Trung tâm 86 Research, trung tâm nghiên cứu về tiêu dùng của Trung Quốc cho biết trên CNBC: “Về mặt hành vi người dùng (ở Trung Quốc), đại dịch đã thúc đẩy sự xâm nhập của một số doanh nghiệp số hóa lớn, giúp một số doanh nghiệp trong số họ phát triển đáng kể để đạt đến quy mô cần thiết và đạt được hiệu quả kinh tế trong thời gian ngắn”.

Cũng giống như Trung Quốc, các công ty công nghệ ở Hoa Kỳ đã nhận thấy lợi ích từ đại dịch, khi mọi người buộc phải ở nhà. Các dịch vụ như Zoom đã bùng nổ, đồng thời, người tiêu dùng cũng chuyển sang Amazon để mua sắm và Netflix để giải trí.

Đại dịch và số hóa

Trung Quốc, nơi virus corona xuất hiện đầu tiên, đã đóng cửa biên giới với hơn một nửa quốc gia trên thế giới vào đầu tháng 2/2020 để ngăn chặn sự bùng phát. Điều này đã khiến tăng trưởng trong quý đầu tiên của nước này giảm 6,8%.

Khi việc kiểm soát dịch bệnh dần có hiệu quả vào tháng 3, các doanh nghiệp bắt đầu mở cửa trở lại và tổng sản phẩm quốc nội chính thức tăng 3,2% trong quý 2.

Vì phải cách ly tại nhà, nhiều người có xu hướng phụ thuộc nhiều hơn vào các dịch vụ liên quan đến kỹ thuật số: từ thương mại điện tử cho đến trò chơi điện tử. Xu hướng này dần phát triển mạnh trong đại dịch.

Abishur Prakash, một chuyên gia chính trị tại Trung tâm Đổi mới Tương lai (CIF), một công ty tư vấn có trụ sở tại Toronto (Canada) cho biết, do virus mà Trung Quốc trở nên "khao khát" công nghệ hơn bao giờ hết. Trung Quốc đang đặt công nghệ vào trung tâm của các dự án đang thực hiện: từ chăm sóc sức khỏe, giao thông vận, tài chính...

Chính điều này đã hỗ trợ rất nhiều cho các “ông lớn” công nghệ  của Trung Quốc. Dẫn chứng là cổ phiếu của Alibaba tăng 30% trong năm nay và doanh thu tăng 34% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cổ phiếu của Alibaba tăng nhờ đại dịch

Daniel Zhang, Chủ tịch kiêm CEO của Alibaba trong một báo cáo vào tháng 8, cho biết: “Chúng tôi có lợi thế để nắm bắt cơ hội trong toàn bộ quá trình chuyển đổi kỹ thuật số trong đại dịch và ngay cả thời điểm này, nó bao gồm hoạt động của khách hàng lẫn của doanh nghiệp".

Hiện, nhiều công ty đang cố gắng số hóa và đưa nhiều doanh nghiệp của họ lên không gian mạng "với tốc độ tối đa” sau khi bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Trong khi đó, các công cụ làm việc từ xa chứng kiến sự phát triển bùng nổ ở Trung Quốc, Hoa Kỳ và cả châu Âu. Điển hình là nền tảng DingTalk của Alibaba và dịch vụ nhắn tin WeChat của Tencent. 

Công nghệ và chăm sóc sức khỏe

Theo dữ liệu từ WHO, chỉ có khoảng 200 loại vắc xin đang được phát triển trên toàn cầu, 40 loại trong số đó đang trong giai đoạn đánh giá lâm sàng. Nhiều người kỳ vọng vắc xin có thể làm chấm dứt đại dịch, tuy nhiên các chuyên gia đã cảnh báo rằng, vắc xin có thể không đảm nhiệm được “sứ mệnh” to lớn như vậy.

Nhìn vào thực tế này, các công ty công nghệ Trung Quốc đã tìm thấy cơ hội trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Trong thời gian dịch bệnh, họ chuyển sang các dịch vụ khác nhau, từ tư vấn trực tuyến với bác sĩ đến các thuật toán mà họ tuyên bố có thể hỗ trợ phát triển vắc xin.

Một nguồn tin của CNBC cho biết, “người khổng lồ” tìm kiếm internet Baidu của Trung Quốc đang thảo luận với các nhà đầu tư về việc huy động 2 tỷ USD trong 3 năm cho một công ty công nghệ sinh học mới.

Tờ Wall Street Journal đưa tin, JD Health International, một doanh nghiệp chăm sóc sức khỏe trực tuyến thuộc sở hữu của JD.com cũng đã nộp đơn đăng ký chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng tại Hong Kong.

Công nghệ “tách rời”

Các xu hướng gần đây đã đưa vấn đề toàn cầu hóa ra nghiên cứu kỹ lưỡng. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã và đang thúc đẩy “phi toàn cầu hóa”, trong khi các nhà kinh tế chỉ ra rằng, đại dịch COVID-19 cũng đe dọa toàn cầu hóa.

Trong khi đó, cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang diễn ra gay gắt, khiến các công ty công nghệ bị kẹt ở giữa. Mỹ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Huawei, hạn chế công ty này quyền tiếp cận công nghệ Mỹ, đồng thời cắt đứt nguồn cung cấp chất bán dẫn.

Washington cũng đưa ra các biện pháp trừng phạt đối với SMIC , một nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc. Những biện pháp này có thể ảnh hưởng đến kế hoạch thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn trong nước của Trung Quốc.

SMIC cũng hứng chịu những biện pháp trừng phạt từ Mỹ

Trong khi đó, TikTok , thuộc sở hữu của ByteDance có trụ sở tại Bắc Kinh, bị Mỹ cho là mối đe dọa an ninh quốc gia. Mỹ đã cáo buộc họ thu thập dữ liệu người dùng Mỹ và gửi đến Trung Quốc. Nhưng TikTok đã nhiều lần phủ nhận những cáo buộc này.

Những động thái này thường được coi là bằng chứng của công nghệ “tách rời” - khái niệm chỉ công nghệ Trung Quốc và công nghệ Mỹ tách biệt thành hai hệ sinh thái hoạt động khác biệt nhau, mặc dù chung công ty.

Bên cạnh đó, TikTok hiện là một phần của thỏa thuận bị ràng buộc bởi chính quyền Trump. Thỏa thuận này sẽ dẫn đến việc Công ty TikTok Global có trụ sở tại Hoa Kỳ được thành lập, trong đó Oracle và Walmart sở hữu 20%. Công ty này cho biết Byte Dance sẽ sở hữu 80% còn lại. Tuy nhiên, điều này cũng có nhiều tranh cãi, Oracle nói rằng Byte Dance không có quyền sở hữu công ty mới.

Ý tưởng này xuất hiện vào thời điểm các công ty công nghệ Trung Quốc đang cố gắng đẩy mạnh ra thị trường quốc tế. Nhưng điều này đang gặp nhiều khó khăn.

Một bảng quảng cáo ứng dụng video TikTok của Trung Quốc. Ảnh: VCG

“Những gì COVID-19 đã làm được là tăng tốc mọi thứ, đặc biệt là về công nghệ. Quá trình phân tách công nghệ có thể diễn ra chậm trong thập kỷ tới, tuy nhiên nhờ COVID-19, nó hiện đang tiến hành tốt”, Prakash, chuyên gia chính trị của CIF, cho biết thêm. 

Về phần mình, một số công ty của Mỹ cũng đang nằm trong tầm ngắm của các nhà làm luật và chính phủ ở Mỹ và châu Âu. Trong khi đó một số công ty Mỹ cũng bị cấm hoạt động ở Trung Quốc.

Các nhà lập pháp Hoa Kỳ ngày càng lo ngại rằng, các công ty công nghệ đang phát triển quá mạnh. Vào tháng 7, các CEO của Amazon, Apple, Facebook và Alphabet (công ty mẹ của Google) đã điều trần từ xa trước tiểu ban Tư pháp Hạ viện về chống độc quyền.

(Lượt dịch từ CNBC)