Phụ nữ hồi xuân có gì đặc biệt?

Giai đoạn hồi xuân được ví như “tia sáng cuối đường hầm”, là thay đổi của cơ thể khi bước vào tuổi xế chiều, trước khi buồng trứng ngừng hoạt động hẳn.

Hiện tượng này thường xảy ra ở những phụ nữ có cơ địa cường estrogen , thường là những người béo, da dẻ hồng hào mịn màng, kinh nguyệt đều, nhiều, dậy thì sớm hơn bình thường... Giai đoạn này thường kéo dài không lâu, các nang trứng còn lại nhanh chóng thoái triển, ngưng tiết estrogen để rơi vào thời kỳ mãn kinh thực sự.

Bước vào thời kỳ hồi xuân, chị em phụ nữ cảm thấy cơ thể cảm thấy như trẻ lại.
Bước vào thời kỳ hồi xuân , chị em phụ nữ cảm thấy cơ thể cảm thấy như trẻ lại.

Khi nào người phụ nữ bước vào tuổi hồi xuân?

Thông thường, giai đoạn tiền mãn kinh ở người phụ nữ bắt đầu từ ngoài 40-55 tuổi. Sự suy giảm hoạt động của buồng trứng dẫn tới suy giảm nội tiết estrogen ở giai đoạn này khiến phụ nữ gặp phải nhiều nguy cơ về sức khỏe và giảm hứng thú tình dục. Lượng estrogen giảm làm âm đạo trở nên mỏng, khô và kém đàn hồi, đau rát và khó đạt cực khoái ở phụ nữ khi quan hệ, lâu dần sẽ sợ gần chồng, lãnh cảm...

Khi buồng trứng không còn sản xuất estrogen thì cơ thể người phụ nữ bắt đầu thay đổi rõ rệt: ngực chảy xệ, mỡ tập trung nhiều ở hông, bụng... hình thể không gọn gàng; da và tóc trở nên khô, các nếp nhăn, nám xuất hiện ngày càng nhiều, khiến người phụ nữ mất tự tin vào bản thân.

Đôi khi trong thời kỳ tiền mãn kinh, do sự tiết hormon sinh dục nữ suy giảm gây cơ chế feed-back (điều khiển ngược) lên vùng dưới đồi - tuyến yên dẫn đến tăng tiết đột ngột các hormon hướng sinh dục tác động lên buồng trứng, kích thích các nang trứng còn lại chế tiết estrogen tăng vọt. Người phụ nữ lúc này chịu ảnh hưởng của nồng độ nội tiết tố nữ tăng cao, hoạt động sinh dục có thể tăng lên, cơ thể cảm thấy như trẻ lại, dân gian thường gọi là hiện tượng “hồi xuân”.

Tập thể dục đều đặn có thể giảm các nguy cơ trong thời kỳ hồi xuân.
Tập thể dục đều đặn có thể giảm các nguy cơ trong thời kỳ hồi xuân .

Các rối loạn ở thời kỳ hồi xuân

Đa số phụ nữ trong thời kỳ tiền mãn kinh đều có một số biểu hiện đặc biệt, có thể ít nhiều khác nhau ở từng người do cơ địa, nhưng nói chung đều xuất hiện các rối loạn sau:

Các rối loạn vận mạch

Cơn bốc hỏa: thường ở đầu, mặt, cổ, diễn ra trong vài phút, có thể lên đến vài chục cơn mỗi ngày. Các cơn bốc hỏa này thường xảy ra khi có các thay đổi, kích thích tâm lý và mất đi tự nhiên.

Vã mồ hôi: Thường xảy ra sau các cơn bốc hỏa, do hiện tượng co mạch trở lại gây toát mồ hôi đầm đìa, thường xảy ra vào ban đêm. Chóng mặt, nhức đầu: do hiện tượng co mạch máu não, có khi gây cảm giác mất thăng bằng. Hồi hộp, đánh trống ngực.

Các rối loạn tâm lý

Mất ngủ, ngủ không sâu; nóng tính, hay cáu gắt, cảm giác dễ bị tổn thương, hay lo lắng về sức khỏe. Một số ít phụ nữ có thể bị trầm cảm, thường xảy ra ở những người có tiền sử tâm lý không ổn định.

Các rối loạn ở đường sinh dục và tình dục: Tổ chức liên kết vùng niệu - sinh dục mỏng đi, tưới máu ít làm âm hộ xơ teo nhỏ, niêm mạc âm đạo teo mỏng, khô nhẵn nên dễ bị tổn thương sang chấn. Tử cung nhỏ dần, nội mạc tử cung mỏng, teo đét. Các hệ thống treo cơ quan sinh dục như cân, dây chằng nhão, có thể dẫn đến sa sinh dục. Giao hợp khó khăn do khô âm hộ, âm đạo, đau rát dẫn đến sợ giao hợp, ham muốn tình dục cũng giảm nhiều.

Các thay đổi ở da

Da mỏng, lớp mỡ dưới da giảm, các tổ chức liên kết lỏng lẻo làm da nhăn nheo, chảy xệ. Các thụ thể androgen giảm, gây rụng lông mu, lông nách, các tuyến nhờn teo nhỏ làm da khô, cùng với hiện tượng giảm tưới máu ở da làm da càng ngày càng mỏng đi.

Phụ nữ hồi xuân có nhiều thay đổi về cơ thể và tâm sinh lí, chị em cần hết hết sức chú ý.
Phụ nữ hồi xuân có nhiều thay đổi về cơ thể và tâm sinh lí, chị em cần hết hết sức chú ý.

Các thay đổi ở hệ tiết niệu

Niệu đạo teo nhỏ, lỗ đái mở rộng gây hiện tượng són đái, nhất là khi gắng sức. Có thể xuất hiện đái buốt, đái rắt, nhiễm khuẩn tiết niệu ngược dòng do sự tưới máu vùng niệu - sinh dục bị suy giảm nhiều.

Loãng xương do mật độ xương thay đổi

Nguyên nhân do mất thành phần canxi trong xương vì hấp thụ canxi giảm nhiều. Sự suy giảm trầm trọng nồng độ estrogen trong máu dẫn đến giảm tích lũy canxi ở xương. Ở tuổi mãn kinh người phụ nữ có thể mất 6% khối lượng xương mỗi năm.

Những vấn đề ở hệ thống tim mạch

Tỷ lệ bệnh tim mạch của phụ nữ mãn kinh tăng lên 2-4 lần so với lứa tuổi sinh đẻ. Estrogen có vai trò giảm cholesteron, giảm triglycerid trong máu, thông qua đó có tác dụng bảo vệ thành mạch chống xơ vữa. Chính vì vậy sự suy giảm estrogen trong thời kỳ mãn kinh dẫn đến tăng nguy cơ bệnh mạch vành, tăng huyết áp, huyết khối...

Chế độ dinh dưỡng hợp lý, thể dục, nghỉ ngơi, làm việc đều đặn giúp phụ nữ giai đoạn hồi xuân có cuộc sống thoải mái.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý, thể dục, nghỉ ngơi, làm việc đều đặn giúp phụ nữ giai đoạn hồi xuân có cuộc sống thoải mái.

Giải quyết những vấn đề này như thế nào?

Để giảm thiểu các rối loạn tiền mãn kinh, giảm các nguy cơ của thời kỳ này, nâng cao chất lượng cuộc sống, người ta đã đưa ra nhiều biện pháp, trong đó liệu pháp hormon thay thế (HRT-hormon Replacement Therapy) được cho là có hiệu quả tốt. Liệu pháp này là việc sử dụng estrogen kết hợp với progesteron hoặc không nhằm bù đắp cho việc thiếu estrogen nội sinh. Liệu pháp hormon thay thế giúp làm giảm tất cả các triệu chứng trên.

Nhưng liệu pháp này có thể mang lại một số tác hại như làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung, u vú, tăng huyết áp... vì vậy người phụ nữ sử dụng hormon thay thế phải luôn luôn được khám xét bởi các thầy thuốc chuyên khoa để loại trừ chống chỉ định và theo dõi chặt chẽ trong suốt quá trình điều trị.

Bệnh cạnh việc dùng thuốc, việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý (tăng cường vitamin C, B, D, giảm chất béo, bỏ các chất kích thích), thể dục thể thao đều đặn, chế độ nghỉ ngơi, làm việc điều độ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lập một cuộc sống thoải mái, có chất lượng, có ích cho cộng đồng.

AN LY (t/h)

Nâng cao chất lượng công tác chăm sóc sức khoẻ cán bộ Trung ương