Tờ Nikkei đưa tin, tổng số lượng phát hành chưa thanh toán cho các trái phiếu đó đã lên tới 25,3 nghìn tỷ nhân dân tệ (khoảng 3.600 tỷ USD), khiến chúng gần như ngang bằng với trái phiếu chính phủ về quy mô.

Vào ngày 1/3, ngay trước khi khai mạc Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc, cú sốc đã giáng xuống thị trường trái phiếu đô thị khi thành phố phía nam Thâm Quyến tuyên bố sẽ hoãn thực hiện quyền mua lại sớm đối với 200 triệu nhân dân tệ trái phiếu cơ sở hạ tầng phát hành năm 2019.

Các trái phiếu này có thời hạn 7 năm và Thâm Quyến có quyền mua lại sớm bắt đầu từ năm 2024. Do việc mua lại sớm như vậy được thực hiện thường xuyên, quyết định bất ngờ của thành phố đã khiến nhà đầu tư lo lắng, khiến lợi suất tăng vọt lên mức 2%.

Trái phiếu này liên quan đến một dự án tái phát triển ở quận Yantian nằm ở ngoại ô phía đông thành phố. Thâm Quyến có kế hoạch tái phát triển khu vực, nơi từng có mật độ dân cư đông đúc với nhà ở thấp tầng dành cho người lao động nhập cư từ các vùng nông thôn - tập trung vào xây dựng các chung cư cao tầng.

Nhà phát triển bất động sản hạng trung Kaisa Group đã được chọn để dẫn đầu dự án, nhưng công ty đó đang thiếu tiền mặt do doanh số bán bất động sản kém và bị công ty xếp hạng Fitch Ratings tuyên bố là "hạn chế vỡ nợ" vào năm 2021.

Các khoản thanh toán gốc và lãi trái phiếu cơ sở hạ tầng của Trung Quốc được đảm bảo bằng doanh thu của dự án. Do đó, khi triển vọng của các dự án phát triển ngày càng trở nên không chắc chắn do hoạt động của Tập đoàn Kaisa bị đình trệ, sự hỗ trợ từ chính quyền thành phố giờ đây dường như rất cần thiết cho việc mua lại trái phiếu cơ sở hạ tầng.

Trung Quốc tiếp tục phát hành trái phiếu cơ sở hạ tầng Thủ tướng Trung Quốc Li Qiang cho biết khi trình bày báo cáo công việc của chính phủ hôm thứ Ba, Chính phủ có kế hoạch phát hành 3.900 tỷ nhân dân tệ trái phiếu cơ sở hạ tầng vào năm 2024, tăng 100 tỷ nhân dân tệ so với năm trước.

Theo công ty nghiên cứu Wind của Trung Quốc, số dư trái phiếu cơ sở hạ tầng còn tồn đọng là khoảng 25,3 nghìn tỷ nhân dân tệ tính đến thứ Sáu. Số tiền đó lớn hơn nhiều so với 16 nghìn tỷ nhân dân tệ đối với trái phiếu đô thị nói chung, vốn chỉ được chính quyền địa phương hỗ trợ và gần đạt con số 30 nghìn tỷ nhân dân tệ của trái phiếu chính phủ.

Gần 50% số tiền huy động được từ trái phiếu hạ tầng được sử dụng để phát triển các khu công nghiệp như khu phát triển kinh tế, tiếp theo là đường thu phí. Việc sử dụng quỹ tiếp tục mở rộng sang các lĩnh vực khác, bao gồm các dự án liên quan đến Sáng kiến Vành đai và Con đường ở nước ngoài, cũng như các dự án văn hóa, du lịch và năng lượng mới.

Đối với chính phủ Trung Quốc, trái phiếu cơ sở hạ tầng có lợi thế là không bị tính vào thâm hụt ngân sách, mà năm nay dự kiến lên tới 4,06 nghìn tỷ nhân dân tệ, tương đương 3% tổng sản phẩm quốc nội. Chỉ có trái phiếu chính phủ và trái phiếu đô thị nói chung được đưa vào con số này. Trái phiếu cơ sở hạ tầng được hoàn trả từ nguồn thu của dự án hoặc từ các tài khoản chính phủ chuyên dụng đặc biệt chứ không phải từ ngân sách chung của chính phủ.

Nhưng không giống như trái phiếu doanh thu của Mỹ, vốn giới hạn nguồn vốn để hoàn trả cho các khoản thu cụ thể, trái phiếu cơ sở hạ tầng của Trung Quốc dựa trên sự hỗ trợ của chính phủ. Bộ Tài chính Trung Quốc vào năm 2020 cho biết, đối với cơ sở hạ tầng, "doanh thu của dự án phải cân bằng với quy mô tài chính và [chính quyền địa phương] phải đảm bảo hoàn trả".

Thâm Quyến được biết đến với nền tài chính lành mạnh nên tác động lên thị trường của việc hoãn mua lại sớm cho đến nay vẫn còn hạn chế.

Tuy nhiên, một số trái phiếu cơ sở hạ tầng đã được phát hành bởi chính quyền địa phương nhỏ với nguồn tài chính yếu. Nếu một dự án phát triển thất bại, chính quyền địa phương cuối cùng sẽ gánh toàn bộ khoản nợ. Bộ trưởng Tài chính Lan Foan cho biết hôm thứ Tư về trái phiếu cơ sở hạ tầng: "Việc giám sát toàn bộ quá trình từ vay, sử dụng vốn, quản lý và mua lại sẽ được cải thiện".

Chính phủ Trung Quốc, lo ngại bị hạ cấp tín dụng, đã quảng cáo về tình trạng tài chính mà bề ngoài có vẻ vững chắc. Nhưng việc huy động vốn mà trách nhiệm cuối cùng không rõ ràng sẽ làm tăng quy mô của khoản nợ và có thể gây tổn hại đến uy tín tín dụng dài hạn.

Tao Wang, chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc tại UBS, cho biết: "Về lâu dài, chúng ta cần xem xét liệu chính quyền địa phương có nên đầu tư nhiều như vậy hay để thị trường đầu tư".

(Nguồn: Nikkei)