Lời đe dọa, được đưa ra trên kênh Telegram chính thức của Prigozhin, đã châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng ở Nga.

Văn phòng tổng công tố cho biết, cơ quan an ninh của Nga - FSB đã kêu gọi Tập đoàn Wagner của Prigozhin từ chối mệnh lệnh và bắt giữ ông này, đồng thời mở cuộc điều tra hình sự về tội "tổ chức nổi loạn vũ trang".

Trung tướng Nga Vladimir Alekseev trên video từ đài truyền hình RBK đã gọi đó là một cú đâm sau lưng, là "một cuộc đảo chính." Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã được thông báo và "các biện pháp cần thiết đang được thực hiện".

Tập đoàn Wagner là gì?

Được Nga gọi là "công ty quân sự tư nhân", Tập đoàn Wagner được các quan chức Mỹ và các nước khác gọi là lực lượng ủy nhiệm, trong khi những người khác gọi đó là nhóm lính đánh thuê.

Wagner được thành lập vào năm 2014 và thuộc sở hữu của Prigozhin, 61 tuổi, người trước đây được biết đến với biệt danh "đầu bếp của Putin" chuyên phục vụ các sự kiện cấp nhà nước với công việc kinh doanh dịch vụ ăn uống của mình.

Vào tháng 12, Mỹ tin rằng Tập đoàn Wagner có khoảng 50.000 nhân viên bên trong Ukraina - khoảng 10.000 nhà thầu và 40.000 tù nhân từ các nhà tù Nga, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cho biết.

Nga đã phủ nhận sự liên quan của Tập đoàn Wagner trong các hoạt động quân sự chính thức của mình, nhưng Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Washington cho biết nhóm này thường có liên hệ trực tiếp với nhà nước Nga. Nó đã đóng một vai trò trong các hoạt động của Nga ở Ukraina vào năm 2014 và 2015.

"Thay vì sử dụng câu chuyện của Nga, theo đó Wagner là một công ty quân sự tư nhân, Wagner nên được xem như một tổ chức ủy nhiệm cổ điển", Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Washington nói.

Hoạt động trên toàn thế giới

Tập đoàn Wagner cũng đã tham gia vào các khu vực khác trên thế giới, bao gồm cả châu Phi.

Wagner đã hoạt động trong cuộc xung đột dân sự ở Libya và Nga đã gửi cho tập đoàn này các thiết bị quân sự bao gồm máy bay chiến đấu và xe bọc thép để Nga có thể có chỗ đứng tại quốc gia này, Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết vào năm 2020.

Tập đoàn Wagner cũng được gửi đến Cộng hòa Trung Phi trong cuộc nội chiến, nơi nhóm này bị buộc tội hành quyết thường dân, tấn công lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc và nhắm mục tiêu vào các cộng đồng chủ yếu là người Hồi giáo.

Các nhà ngoại giao cấp cao của phương Tây nói rằng Tập đoàn Wagner đã nắm quyền kiểm soát một mỏ vàng ở đó. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết, trong một báo cáo rằng các lực lượng bị nghi ngờ của Tập đoàn Wagner đã thực hiện những hành động tàn bạo, bao gồm cả việc hành quyết những người đàn ông không vũ trang.

Hồi tháng 1, Mỹ đã chỉ định Tập đoàn Wagner là một tổ chức tội phạm xuyên quốc gia. Tại châu Phi, nó đã gây bất ổn cho các quốc gia khi bị cáo buộc phạm phải "các hành vi vi phạm nhân quyền trên diện rộng và bòn rút tài nguyên thiên nhiên từ người dân của họ", Bộ Tài chính Mỹ khi đó cho biết khi áp đặt các biện pháp trừng phạt.

Kirby, phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, cho biết cuộc chiến ở Ukraina đã giúp Tập đoàn Wagner gia tăng ảnh hưởng. "Ảnh hưởng của Wagner đang mở rộng. Sự độc lập của Wagner với Bộ Quốc phòng Nga chỉ được tăng lên và nâng cao trong suốt 10 tháng của cuộc chiến này", Kirby cho biết tại cuộc họp giao ban tháng 12.

Ông cho biết quân đội Nga đã dựa vào các chiến binh Wagner ở Ukraina, và trong một số trường hợp, các quan chức quân sự của Nga đã phục tùng mệnh lệnh của Tập đoàn Wagner.

Prigozhin thề sẽ trả thù

Prigozhin đã cáo buộc giới lãnh đạo quân sự của Nga không đủ năng lực ở Ukraina, nhưng hôm thứ Sáu, ông đã công khai cáo buộc giới lãnh đạo quân sự của Nga đã tấn công lực lượng của Wagner. Prigozhin tuyên bố đã có một cuộc tấn công tên lửa vào các trại phía sau của Wagner.

Prigozhin cho biết, mà không cung cấp bằng chứng, rằng giới lãnh đạo quân sự của Nga phải chịu trách nhiệm về cái chết của 2.000 chiến binh Wagner.

"Những kẻ đã tiêu diệt các chàng trai của chúng tôi, những kẻ đã hủy hoại mạng sống của hàng chục nghìn binh sĩ Nga, sẽ bị trừng phạt. Tôi yêu cầu không ai phản kháng", Prigozhin nói trong một loạt tin nhắn âm thanh trên kênh Telegram chính thức của mình.

Cơ quan an ninh FSB của Nga đã phản ứng bằng cách bắt đầu một vụ án hình sự chống lại Prigozhin với cáo buộc kêu gọi nổi dậy vũ trang. FSB nói rằng "hành động của Prigozhin là 'đâm sau lưng' các quân nhân Nga" và kêu gọi các chiến binh Wagner từ chối mệnh lệnh và bắt giữ Prigozhin. Nga phủ nhận tuyên bố của Prigozhin.

An ninh đã được tăng cường ở Moscow, hãng thông tấn nhà nước Nga TASS đưa tin, và video do hãng tin Reuters phân phối cho thấy các phương tiện quân sự gần Quốc hội Nga vào sáng sớm 24/6 theo giờ địa phương.

Prigozhin phủ nhận đó là một cuộc nổi dậy vũ trang, nhưng gọi đó là "một cuộc tuần hành của công lý".

Prigozhin tuyên bố rằng lực lượng của Wagner đã tiến vào Nga và rằng, "ngay bây giờ chúng tôi đang tiến vào Rostov", ám chỉ một thành phố ở phía Nam nước Nga.

(Nguồn: NBC News)