Việc thu hẹp dân số sẽ làm giảm bớt một số vấn đề của Thâm Quyến, chẳng hạn như tắc nghẽn giao thông và giá thuê nhà cao, nhưng tốc độ tăng trưởng đáng ngưỡng mộ của thành phố từng thu hút giới trẻ từ khắp Trung Quốc không còn là động lực chính.

Hiện nay, Trung Quốc có 6 đặc khu kinh tế(SEZ) là Thâm Quyến, Chu Hải, Sán Đầu, Hạ Môn, Kashgar và đảo Hải Nam. Thâm Quyến được thành lập vào năm 1979 tại tỉnh Quảng Đông phía nam khi Trung Quốc đang bắt đầu các chính sách cải cách, mở cửa nền kinh tế. 

Trong khi Hong Kong, thành phố cách Thâm Quyến chỉ một con sông, đang chật vật với nền kinh tế phụ thuộc quá nhiều vào ngành tài chính, Thâm Quyến đã tìm ra con đường riêng khi trở thành "thủ phủ công nghệ cao" của Trung Quốc. Thành phố này là nơi đặt trụ sở của các "ông lớn" công nghệ như Huawei, Tencent, ZTE, Viện Gen Bắc Kinh, cũng chuyển từ thủ đô về Thâm Quyến để tìm kiếm một môi trường tốt hơn.

Được biết đến là "thành phố của những người di cư trẻ tuổi", độ tuổi trung bình của cư dân là 32,5 tuổi vào năm 2020, thấp hơn nhiều so với mức trung bình toàn quốc là 38,8. Đến năm 1997, dân số của Thâm Quyến đã đạt 5 triệu người và vượt quá 10 triệu vào năm 2010, tăng khoảng 5% mỗi năm sau đó.

Tất cả đã thay đổi vào năm 2022 khi dân số giảm 0,1% xuống còn 17,66 triệu người.

Sự sụt giảm này được cho là do chính sách nghiêm ngặt không có COVID-19 của chính quyền trung ương. Hàng loạt nhà máy sản xuất đồ điện tử và hàng hóa khác buộc phải tạm dừng hoạt động và chịu đựng số lượng đơn đặt hàng giảm. Một số công nhân nhập cư đã về nước và dân số không đăng ký chiếm gần 70% dân số thành phố, giảm 2% vào năm 2022.

Với việc đại dịch COVID đang dần biến mất, dân số của Thâm Quyến có thể được dự kiến sẽ phục hồi vào năm 2023, nhưng điều đó là sự sụt giảm tự nhiên trong tổng dân số của Trung Quốc. Thành phố đang chứng kiến việc dân số giảm nhanh hơn trong thời gian trung bình so với những nơi khác.

Chính sách của chính quyền địa phương đang đóng một vai trò lớn trong tất cả những điều này. Ở Trung Quốc, cơ quan đăng ký điều tra dân số đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp cận nhà ở và giáo dục. Những người trẻ tuổi từng bị thu hút bởi các yêu cầu đăng ký tương đối lỏng lẻo của Thâm Quyến, dễ dàng có việc làm lương cao cũng như nhanh chóng đạt được địa vị xã hội đang dần trở nên khó khăn hơn. Tất cả điều này đã được thắt chặt vào năm 2021. Các thông tin đăng ký dần yêu cầu bằng cấp cao hơn, lao động phổ thông bắt đầu khó tìm được việc. 

Từ những năm 1980-1990, các công ty đã tận dụng các chính sách ưu đãi của Thâm Quyến để mở công xưởng tại đây, thu hút một lượng lớn nhân công giá rẻ từ các vùng nông thôn của Trung Quốc.

Mức tăng dân số cao trong lịch sử đã gây áp lực lên trường học, bệnh viện và các cơ sở hạ tầng công cộng khác, tắc nghẽn giao thông và giá thuê tăng vọt là những vấn đề lớn và nhiều cư dân đã phàn nàn.

Giá thuê nhà cao gấp ba lần hoặc hơn ở các thành phố lân cận, cuộc sống ở thành phố này trở nên rất cang thẳng, những người trẻ tuổi phải làm việc cật lực để ở lại đây.

Ủy ban Cải cách và Phát triển của Thâm Quyến, cơ quan chịu trách nhiệm về các chính sách kinh tế, cho biết những thay đổi là cần thiết vì đơn giản là dân số đã đăng ký tăng quá cao, lấn át các dịch vụ công cộng và tạo ra các vấn đề ô nhiễm và tắc nghẽn khó giải quyết.

(Nguồn: Nikkei Asia)