Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa ban hành Thông tư 09 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 42/2015 quy định về nghiệp vụ thị trường mở. NHNN sẽ bán tín phiếu theo phương thức đấu thầu khối lượng trong trường hợp cần thông báo lãi suất tín phiếu nhằm thực hiện mục tiêu chính sách tiền tệ.

Theo đó, đối với hoạt động bán (phát hành) tín phiếu NHNN qua nghiệp vụ thị trường mở, cơ quan này sẽ thực hiện theo phương thức đấu thầu lãi suất. Thông tư sửa đổi cũng quy định trước mỗi phiên đấu thầu nghiệp vụ thị trường mở, NHNN (Sở giao dịch) thông báo mua hoặc bán giấy tờ có giá cho các thành viên.  Đối với phiên bán tín phiếu, ngoài việc thông báo cho các thành viên, Sở giao dịch đăng tải thông báo bán tín phiếu trên Cổng Thông tin điện tử Ngân hàng Nhà nước chậm nhất vào 13h30' ngày đấu thầu.

Nội dung thông báo cơ bản gồm ngày đấu thầu,; phương thức đấu thầu; phương thức xét thầu; phương thức mua, bán; khối lượng; tỷ lệ giao dịch; kỳ hạn; ngày phát hành; phương thức thức thanh toán lãi; ngày đến hạn; thời hạn còn lại của giấy tờ có giá cần mua hoặc bán, thời hạn mua bán; lãi suất; thời gian đóng thầu.

Cho đến hiện tại, NHNN chưa từng đấu thầu tín phiếu theo phương thức lãi suất. Theo số liệu Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), kể từ tháng 6 năm ngoái tới nay, NHNN chưa phát hành đợt tín phiếu nào, và hiện cũng không có tín phiếu của nhà điều hành đang lưu hành trên thị trường. Trên kênh cầm cố giấy tờ có giá, vào đầu tháng 7, NHNN đã bơm ròng tiền trở lại thị trường thông qua mua kỳ hạn 7 ngày trên thị trường mở, song quy mô chỉ ở mức hơn 53 tỷ đồng. Lần gần nhất NHNN bơm ròng tiền qua kênh này là vào giữa tháng 6 với quy mô chỉ ở mức hơn 1 tỷ đồng.

Ngân hàng Nhà nước cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt để hỗ trợ khi có nguy cơ mất khả năng chi trả hoặc lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả, đe dọa sự ổn định của hệ thống. Thời hạn cho vay đặc biệt do Ngân hàng Nhà nước xem xét, quyết định nhưng dưới 12 tháng. Về lãi suất, đối với trường hợp cho vay hỗ trợ các tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt khi có nguy cơ mất khả năng chi trả hoặc lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả, đe dọa sự ổn định của hệ thống, lãi suất bằng lãi suất tái cấp vốn trong từng thời kỳ, lãi suất quá hạn bằng 130% lãi suất trong hạn, không áp dụng lãi suất đối với nợ lãi chậm trả. Đối với các khoản vay lãi suất ưu đãi đến 0%, mức lãi suất do Ngân hàng Nhà nước quyết định; lãi suất quá hạn bằng 130% lãi suất trong hạn và không áp dụng lãi suất đối với nợ lãi chậm trả.

Về tài sản bảo đảm, Thông tư quy định thứ tự ưu tiên cầm cố tín phiếu Ngân hàng Nhà nước, trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh 100%, lãi khi đến hạn, trái phiếu chính quyền địa phương; cầm cố trái phiếu Ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ; trái phiếu các tổ chức tín dụng; thế chấp quyền đòi nợ. Ngân hàng Nhà nước xem xét việc gia hạn khoản cho vay đặc biệt trên cơ sở tình hình khả năng chi trả của tổ chức tín dụng hoặc chủ trương cơ cấu lại, phương phương án cơ cấu lại, phương án chuyển nhượng. Thời gian gia hạn mỗi lần dưới 12 tháng. Trong trường hợp Ngân hàng Nhà nước cần thông báo lãi suất tín phiếu Ngân hàng Nhà nước nhằm thực hiện mục tiêu chính sách tiền tệ thì sẽ phát hành theo phương thức đấu thầu khối lượng.

Văn bản trên còn thêm quy định, trước mỗi phiên đấu thầu nghiệp vụ thị trường mở, Ngân hàng Nhà nước (Sở Giao dịch) thông báo mua hoặc bán giấy tờ có giá cho các thành viên. Đối với phiên bán (phát hành) tín phiếu Ngân hàng Nhà nước, ngoài việc thông báo cho các thành viên, Sở Giao dịch đăng tải thông báo bán (phát hành) tín phiếu Ngân hàng Nhà nước trên Cổng Thông tin điện tử Ngân hàng Nhà nước chậm nhất vào 13 giờ 30 phút ngày đấu thầu. Nội dung thông báo cơ bản gồm ngày đấu thầu, phương thức đấu thầu, phương thức xét thầu, phương thức mua, bán, khối lượng, các loại, tỷ lệ giao dịch, kỳ hạn, ngày phát hành, phương thức thức thanh toán lãi, ngày đến hạn, thời hạn còn lại của giấy tờ có giá cần mua hoặc bán, thời hạn mua bán, lãi suất… Vụ Chính sách tiền tệ đề xuất và trình Trưởng Ban điều hành quyết định về loại giấy tờ có giá mua/bán, khối lượng mua/bán, phương thức mua/bán, phương thức đấu thầu, phương thức xét thầu, thời hạn mua/bán và lãi suất áp dụng khi mua/bán giấy tờ có giá; thông báo cho Sở giao dịch các nội dung trên sau khi được Trưởng Ban điều hành phê duyệt. Sở Giao dịch tổ chức thực hiện phiên giao dịch mua, bán giấy tờ có giá giữa Ngân hàng Nhà nước với các thành viên theo phê duyệt của Trưởng Ban điều hành; thực hiện đăng tải thông báo bán (phát hành) tín phiếu Ngân hàng Nhà nước theo quy định tại Thông tư này.

Khi khoản vay đặc biệt đến hạn, tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt đi vay phải trả hết nợ gốc, lãi vay đặc biệt cho bên cho vay. Bên đi vay có thể trả nợ vay đặc biệt trước hạn.

Tĩnh Kiên