Giá gạo xay xát nội địa của Thái Lan đã tăng gần 20% trong tuần trước lên 21.000 baht (597 USD/tấn), tăng từ khoảng 17.000 baht trong vài tuần trước đó.

Tình hình trên đã đẩy giá xuất khẩu gạo trắng chuẩn 5% của Thái Lan tăng lên 610 USD/tấn, phản ánh bối cảnh giá gạo toàn cầu tăng mạnh. Giá gạo thế giới đã tăng lên mức cao nhất trong vòng 11 năm qua. Mặc dù chính phủ Thái Lan không có kế hoạch hạn chế xuất khẩu gạo, nhưng các nhà xuất khẩu Thái Lan vẫn không muốn bán ra do nguồn cung không chắc chắn.

Thái Lan thường sản xuất khoảng 20 triệu tấn gạo xay xát, một nửa số đó được tiêu thụ trong nước, còn lại thường được xuất khẩu.

Chookiat Ophaswongse, chủ tịch danh dự dự án của Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, nói với Nikkei Asia: "Thái Lan chưa bao giờ là khan hiếm nguồn cung, bởi vì chúng tôi có rất nhiều gạo dư thừa hàng năm. Nhưng năm nay, thị trường gạo Thái Lan hỗn loạn vì các nhà xuất khẩu không thể đưa ra bất kỳ báo giá nào vì lo sợ về biến động giá cả và sự không chắc chắn về nguồn cung". 

Ấn Độ đã công bố lệnh cấm xuất khẩu gạo vào ngày 20/7. Lệnh cấm này sẽ khiến nguồn gạo giảm xuống, khuyến khích các nhà nhập khẩu gạo lớn tìm kiếm nguồn từ các nhà xuất khẩu chính khác, bao gồm Thái Lan và Việt Nam.

Đầu cơ tích trữ đang làm cạn kiệt nguồn cung từ thị trường, khiến nguồn gạo xuất khẩu giảm xuống và cướp đi cơ hội vàng để xuất khẩu nhiều hơn của Thái Lan do Ấn Độ vắng bóng trên thị trường quốc tế. Các nhà xuất khẩu Thái Lan ngần ngại giao dịch vì không thể đảm bảo mức giá phù hợp như những cam kết trước đó, gây ra tổn thất ngay lập tức.

Ngoài giá tăng do đầu cơ, thời tiết khô hạn của El Nino có khả năng hạn chế năng suất, ngăn cản Thái Lan xuất khẩu nhiều gạo hơn trong năm nay và năm tới. Vị trí địa lý của Thái Lan nhận được mưa gió mùa hàng năm cho phép người nông dân có thể trồng lúa 3 vụ/năm. 

Tuy nhiên, El Nino dự kiến sẽ dẫn đến lượng mưa ít hơn vào tháng 9 và tháng 10, khi cây lúa bị khô hạn cần được bổ sung nước. Điều đó có thể làm giảm sản lượng khi vụ mùa được đưa ra thị trường vào tháng 11. Hơn nữa, lượng mưa thấp hơn do El Nino có thể sẽ làm giảm mực nước tại các hồ chứa lớn, cung cấp năng lượng cho hệ thống thủy lợi và rất quan trọng đối với việc gieo trồng trái vụ.

Hiện chưa có ước tính sản lượng chính xác, nhưng Bộ Nông nghiệp Thái Lan chỉ dự báo rằng niên vụ 2023/2024 của nước này sẽ thấp hơn dự kiến.

Do nguồn cung khan hiếm và tích trữ, Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan duy trì mục tiêu xuất khẩu năm 2023 ở mức 8,5 triệu tấn do nước này khó có thể tận dụng lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ.

(Nguồn: Nikkei Asia)