Quang cảnh Hội thảo

Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta) cho biết: "Chuyển đổi số được coi là xu thế tất yếu của báo chí thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Trên thế giới, sự tiên phong và thành công trong việc thực hiện chuyển đổi số, đưa mô hình đưa tin truyền thống sang nhiều định dạng mới bắt nhịp với xu hướng chuyển đổi số, và không những giữ chân được độc giả cũ mà còn thu hút được nhiều độc giả mới trong bối cảnh bùng nổ thông tin, nhiều thách thức cạnh tranh từ các mạng xã hội".

PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta) phát biểu khai mạc

Ở Việt Nam, nhờ việc thích ứng và có những bước chuyển mình trong bối cảnh chuyển đổi số, không ít báo mạng điện tử tại Việt Nam đã nhanh chóng tạo được sức hút với bạn đọc, đồng thời cho thấy khả năng truyền tải thông tin một cách nhanh chóng và đa dạng. Nhiều tác phẩm báo chí ứng dụng công nghệ số và dữ liệu tạo nên tính tương tác hai chiều với độc giả, lôi cuốn và tạo cảm giác gần gũi với bạn đọc. Việc chuyển đổi số tại các cơ quan báo chí cũng hỗ trợ rất nhiều cho các nhà báo, phóng viên, thuận lợi hơn trong việc thu thập thông tin, tiến hành phân tích dữ liệu, sản xuất nội dung…

Ông Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký phụ trách báo chí, xuất bản ở Việt Nam.

Phát biểu đề dẫn hội thảo, ông Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký phụ trách báo chí, xuất bản cho rằng chuyển đổi số báo chí ở Việt Nam nhằm mục tiêu xây dựng các cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại; làm tốt sứ mệnh thông tin tuyên truyền phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự nghiệp đổi mới của đất nước.

Thực hiện chuyển đổi số các cơ quan báo chí truyền thông chính là sự thay đổi về tổng thể và toàn diện kể cả phương thức, cách làm việc, mô hình tổ chức, hoạt động sáng tạo các tác phẩm báo chí, là sự thay đổi quan trọng về nhận thức và thái độ của lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên của các cơ quan báo chí. Đồng thời, là hoạt động phát triển báo chí dựa trên mô hình hội tụ, đa nền tảng, đa dịch vụ, đa phương tiện và thực hiện nhiệm vụ chính trị như định hướng thông tin và định hướng dư luận trong bối cảnh mới của cách mạng Việt Nam.

Ông Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Tổng biên tập báo điện tử Vietnam Plus

Theo ông Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Tổng biên tập báo điện tử Vietnam Plus thì hiện nay chuyển đổi số (CĐS) là giải pháp mang tính sống còn của báo chí trong thời đại số. Đó là một giai đoạn cao hơn trong tiến trình thực hiện cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, sau tin học hóa, số hóa và online - điện tử hóa báo chí.

Ở các giai đoạn trước, các cơ quan báo chí chỉ mới số hóa cách sản xuất và phát hành nội dung báo chí. Ở giai đoạn hiện nay, báo chí CĐS là chuyển toàn bộ hoạt động báo chí lên nền tảng số, gắn với online, đám mây và ứng dụng các công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, IoT, chuỗi khối…

Ở cấp vĩ mô, nhà nước đã xác định CĐS báo chí nhằm xây dựng các cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại; làm tốt sứ mệnh tuyên truyền phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự nghiệp đổi mới của đất nước; bảo đảm vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội, giữ vững chủ quyền thông tin trên không gian mạng; đổi mới hiệu quả trải nghiệm của độc giả; tạo nguồn thu mới; thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp nội dung số. Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Quyết định số 348/QĐ-TTg phê duyệt chiến lược "Chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030".

Ông Nguyễn Hoàng Nhật cũng nhấn mạnh: "Xây dựng mối quan hệ mới với độc giả, sử dụng dữ liệu để tối ưu hóa trải nghiệm cho độc giả, cũng như xây dựng nhóm độc giả trung thành. Và dữ liệu sẽ giúp tòa soạn hiểu rõ hơn hành trình của độc giả, qua đó giúp độc giả có thể cá nhân hóa trang tin theo sở thích, mối quan tâm của riêng mình bằng công nghệ tự động". Vì vậy, cơ cấu của các tòa soạn vì thế cũng sẽ phải thay đổi theo xu thế phát triển của báo chí.

Ths Phạm Vũ Minh Trí, Học viện Công nghệ Bưu chính viễn thông

Chia sẻ về ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo trong hoạt động sản xuất tin tức và video, Ths Phạm Vũ Minh Trí, Học viện Công nghệ Bưu chính viễn thông cho hay: "Nhu cầu tự động tạo tin tức đang ngày càng tăng lên cùng với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), máy học và khai phá dữ liệu, tự động tạo ra các bài báo với tốc độ nhanh và chính xác hơn. Vì vậy, cần có phần mềm tự động hóa quá trình sản xuất tin tức và video một cách nhanh chóng giúp tiết kiệm chi phí, tăng độ chính xác, đa dạng hóa các mẫu tin tức và video khác nhau cũng như tăng tính đa dạng và chất lượng nội dung".

Một số công nghệ tạo sinh sử dụng AI như công nghệ tạo sinh văn bản tự động GPT, LLaMa, Bard, … hay công nghệ tạo sinh ảnh tự động Midjourney, canva, picsart,... sẽ góp phần hỗ trợ việc sản xuất tin tức báo chí trở nên hiện đại, phong phú và đa dạng.

Tuy nhiên, theo Ths Phạm Vũ Minh Trí thì việc tự động tạo ra nội dung vẫn cần sự giám sát và can thiệp của con người để đảm bảo tính chính xác, thông tin chính thống và không gây hiểu lầm cho người tiêu thụ nội dung.

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng đã đề cập đa dạng các vấn đề từ thách thức và cơ hội của chuyển đổi số báo chí, các xu hướng phát triển của báo chí và xuẩn bản số, mô hình toà soạn hội tụ trong xu thế mới, cho đến những hoạt động tạo ra mô hình kinh doanh mới với sự phát triển báo chí và xuất bản sử dụng công