Cổ phiếu Alibaba và 3 đối thủ lớn nhất là Tencent Holdings , Meituan và JD.com , đã giảm gần 200 tỷ USD trong 2 phiên giao dịch từ thứ năm (24/12), khi các nhà quản lý thông báo cuộc điều tra về các hoạt động độc quyền tại doanh nghiệp do Jack Ma sáng lập. 

Alibaba- Hãng thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc vừa quyết định nâng quy mô thêm 4 tỷ USD, lên 10 tỷ USD đối với chương trình mua cổ phiếu quỹ kéo dài đến năm 2022. Nhằm ngăn đà lao dốc của cổ phiếu, chương trình mua cổ phiếu Alibaba đã khởi động ngay trong quý IV/2020.

Cổ phiếu Alibaba đang lao dốc mạnh sau thông báo điều tra về chống độc quyền của Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Từng được xem là một biểu tượng của Trung Quốc cả về kinh tế và công nghệ, Alibaba và cả công ty đối thủ như Tencent, giờ đây đang đối mặt với sức ép ngày càng lớn từ Bắc Kinh. Chính phủ Trung Quốc lo ngại về tốc độ phát triển quá mạnh của những công ty này - những nền tảng đã thu hút hàng trăm triệu người dùng và có ảnh hưởng đến gần như mọi phương diện trong cuộc sống hàng ngày, ở đất nước đông dân nhất thế giới.

So với mức đỉnh thiết lập vào tháng 10, giá trị vốn hóa thị trường của Alibaba hiện đã giảm hơn 230 tỷ USD. Hai tháng qua là khoảng thời gian đầy khó khăn đối với tập đoàn của tỷ phú Jack Ma. Bất lợi bắt đầu từ tháng 11, bằng kế hoạch phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của công ty tài chính Ant Group bất ngờ bị hủy vào phút chót.

Trong tuần trước, cơ quan chức năng Trung Quốc mở cuộc điều tra chống độc quyền nhằm vào Alibaba. Cuối tuần, nhà chức trách yêu cầu Ant Group - công ty con của Alibaba - phải tập trung vào lĩnh vực hoạt động chính là thanh toán trực tuyến, thay vì mở rộng sang các lĩnh vực như quản lý tài sản hay cho vay tiêu dùng.

Một khẩu hiệu được nhìn thấy tại trụ sở Alibaba vào ngày 24/12 ở Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. Ảnh: Getty.

Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, vừa đăng một bài xã luận, với nội dung cảnh báo các công ty công nghệ lớn nên xem cuộc điều tra chống độc quyền nhằm vào Alibaba như một lời nhắc nhở về sự cần thiết phải cạnh tranh bình đẳng.

Hôm 28/12, cổ phiếu của Alibaba đã giảm 8% tại Hồng Kông. Tencent và Meituan đều giảm hơn 6%; JD.com Inc., giảm khoảng 2%.

Ông Jackson Wong, Giám đốc Quản lý tài sản của Amber Hill Capital, phát biểu: "Chính phủ Trung Quốc đang gia tăng sức ép, hoặc muốn kiểm soát chặt chẽ hơn các công ty công nghệ. Vẫn còn đó áp lực bán tháo rất lớn đối với cổ phiếu những công ty như Alibaba, Tencent, hay Meituan. Những công ty này đã tăng trưởng với một tốc độ mà Bắc Kinh cho là quá nhanh, và đạt tới quy mô bị cho là quá lớn".

Jack Ma - vị doanh nhân với tính cách bốc đồng, và là nhà sáng lập, gây dựng nên Alibaba và Ant - không hề xuất hiện trước công chúng kể từ khi kế hoạch IPO của Ant bị dừng vào tháng trước. Nguồn thạo tin nói rằng, vào tháng 12, Jack Ma được nhà chức trách yêu cầu không xuất cảnh.

Định hướng cho Ant Group trong tương lai trở thành việc khó đối với tỷ phú Jack Ma. Ảnh: China Daily.

Nguồn tin cũng nói rằng, không nên xem những gì đang xảy ra là một cú "ngã ngựa" của Jack Ma. Thay vào đó, việc nhằm vào Alibaba thực chất là một lời cảnh báo, rằng Bắc Kinh đã mất kiên nhẫn với quyền lực quá lớn của các doanh nhân công nghệ.

Giới đầu tư đang tranh luận về việc liệu Trung Quốc sẽ "ra tay" đến đâu đối với Alibaba và các hãng công nghệ lớn khác, khi nước này sắp ban hành các quy định mới về chống độc quyền. Theo Luật chống độc quyền hiện hành, Bắc Kinh có thể phạt những người vi phạm tới 10% doanh thu. Trong trường hợp của Alibaba, điều đó có nghĩa là khoản phạt lên tới 7,8 tỷ USD.

Một số nhà phân tích cũng dự báo sắp tới sẽ có một chiến dịch chỉnh đốn lĩnh vực công nghệ ở Trung Quốc, nhưng sẽ nhằm vào một số mục tiêu cụ thể.  Bắc Kinh có thể chủ yếu nhằm vào mảng thương mại điện tử, đặc biệt là những hành vi bán hàng dưới giá vốn, để loại bỏ đối thủ cạnh tranh.