Kim Jong-un, người đã xuất hiện rất ít trong năm nay, thay vào đó dường như đã ủy thác cho em gái mình để giám sát chu kỳ căng thẳng (khiêu khích) của Bình Nhưỡng chống Seoul. Từng được đánh giá chủ yếu là phụ tá cho anh trai, Kim Yo-jong bắt đầu đưa ra những tuyên bố công khai của riêng mình vào tháng 3/2020. Kể từ đó, bà trở thành gương mặt công khai của Triều Tiên để thể hiện lập trường mạnh mẽ hơn đối với Hàn Quốc.

Tuần trước, Triều Tiên tuyên bố sẽ cắt tất cả các kênh liên lạc chính thức với Hàn Quốc. Ngày 16/6, Triều Tiên đã cho nổ tung văn phòng liên lạc liên Triều trên thực tế ở phía Bắc biên giới. Một ngày sau, Bình Nhưỡng tuyên bố sẽ tái triển khai quân đội và nối lại các cuộc tập trận sát biên giới.

Triều Tiên có một lịch sử lâu dài về leo thang căng thẳng định kỳ nhằm có được những nhượng bộ về kinh tế và các vấn đề khác từ Hàn Quốc. Hiện Bình Nhưỡng đang thất vọng vì Seoul đã không sẵn lòng đẩy mạnh cải thiện quan hệ liên Triều.

Kim Yo-jong dường như đang giữ vị trí số 2 tại Triều Tiên.

Vai trò của Kim Yo-jong trong việc giám sát các hành động khiêu khích cho thấy rõ một nhân vật quyền lực mới có thể xuất hiện trong hệ thống phân cấp lãnh đạo của Triều Tiên, với việc Kim Yo-jong dường như đang giữ vị trí số 2.

“Cho đến nay không có người thứ ba giữa quân đội và Kim Jong-un, nhưng giờ đây có Kim Yo-jong", cựu quan chức ngoại giao cấp cao của Triều Tiên Thae Yong-ho nói. Những tuyên bố/hành động khiêu khích cũng nêu bật một “cấu trúc chỉ huy mới, trong đó toàn bộ hệ thống Triều Tiên nhanh chóng phản ứng ngay khi Kim Yo-jong tuyên bố", nghị sĩ Thae Yong-ho đăng trên Facebook.

Không rõ tại sao Triều Tiên quyết định giờ là lúc để thúc đẩy hồ sơ công khai của Kim Yo-jong. Mặc dù vậy, sự nổi lên của em gái nhà lãnh đạo Triều Tiên trùng hợp với những tin đồn chưa được xác nhận về sức khỏe của Kim Jong-un trong 3 tuần vắng mặt vào cuối tháng 4 và đầu tháng 5 vừa qua.

Những lo ngại về sức khỏe của Kim Jong-un Nhà lãnh đạo 36 tuổi của Triều Tiên, người đã tăng cân nhiều trong những năm gần đây, đã không tham dự một buổi lễ nhà nước quan trọng hồi tháng 4 vừa qua để tưởng nhớ ông nội mình, nhà sáng lập Triều Tiên Kim Nhật Thành. Một làn sóng tin tức lan truyền sau đó, kể cả những thông tin chưa được xác nhận rằng Kim Jong-un đã trải qua một ca phẫu thuật tim.

Những tin đồn khiến dư luận lo lắng về sự ổn định của triều đại Kim, vốn cai trị Triều Tiên kể từ ngày thành lập nước vào năm 1948. Kim Jong-un, người thứ 3 trong gia đình họ Kim cai trị đất nước, dường như chưa chỉ định người kế vị.

Những lo ngại về sức khỏe của Kim Jong-un và vấn đề người kế nhiệm ông là một trong nhiều cách giải thích cho vai trò lãnh đạo gia tăng của Kim Yo-jung, theo Chad O'Carroll, CEO của Korea Risk Group, tập đoàn sở hữu NK News- trang web tin tức có ảnh hưởng ở Hàn Quốc.

O'Carroll nhấn mạnh: “Tôi nghĩ điều đó có ý nghĩa rất lớn. Nếu không, tại sao không yêu cầu người khác đưa ra những thông điệp này?”. Tuy nhiên, như O’Carroll và những người khác chỉ ra, có nhiều cách giải thích không liên quan đến sức khỏe của Kim Jong-un hay sự ổn định của chế độ.

Linh hoạt hơn

Một khả năng là bằng cách cho phép em gái mình trở thành gương mặt đại diện công khai khiêu khích Hàn Quốc, Kim Jong-un có thể sẽ bảo đảm được sự linh hoạt trong tương lai của mình. “Ông ấy sẽ không bị ảnh hưởng bởi sự leo thang trực tiếp”, Lit Ramon Pacheco Pardo, một chuyên gia về Hàn Quốc tại Đại học King ở London (Anh), nói.

Năm 2018, Kim Jong-un đã tiến hành 3 hội nghị thượng đỉnh với người đồng cấp Hàn Quốc, Tổng thống Moon Jae-in. “Nếu có một hội nghị thượng đỉnh khác, điều đó có nghĩa là Kim Jong-un sẽ không phải là người thực hiện việc leo thang”, Pacheco Pardo nói. Được giao nhiệm vụ giám sát các mối quan hệ liên Triều Một lý do khác khiến Kim Yo-jong hiện giống như người phát ngôn là mối quan hệ liên Triều dường như là công việc chính của bà.

Trong năm 2018, thời điểm mối quan hệ hai miền được cải thiện, Kim Yo-jong được coi như một đặc phái viên, trở thành thành viên đầu tiên của triều đại Kim bước qua biên giới xuống phía Nam kể từ cuộc Chiến tranh Triều Tiên đầu thập kỷ 50 của thế kỷ trước. Hiện nay, Kim Yo-jong dường như đang giữ vai trò như một “kẻ phá bĩnh”, giám sát việc phá hủy nhiều thành tựu mà hai miền Triều Tiên đã đạt được trong thời gian qua.

Trong tháng này, Kim Yo-jong đã nhiều lần chỉ trích Chính phủ Hàn Quốc vì cho phép các nhà hoạt động thả truyền đơn chống Bình Nhưỡng qua biên giới. Bà đã gọi những người đào tẩu sang Hàn Quốc gửi những tài liệu như vậy là những kẻ “đê tiện”, “côn đồ” và “cặn bã”.

Khi Hàn Quốc tuần qua đề nghị cử các phái viên để xoa dịu căng thẳng, Kim Yo-jong đã bác bỏ đề xuất này, cho rằng điều đó là “không thực tế”, “thiếu tôn trọng”, “thiếu khôn ngoan”,"liều lĩnh”, “nham hiểm” và “giống như một trò lừa”.

Trong khi đó, Kim Jong-un đã không có hề xuất hiện trên các phương tiện truyền thông nhà nước kể từ ngày 8/6, khi ông chủ trì một cuộc họp của Bộ Chính trị thảo luận về “những vấn đề cấp bách” trong việc phát triển ngành công nghiệp hóa chất Triều Tiên.

“Trong thời gian này, Kim Jong-un không cần phải lên tiếng”, Duyeon Kim, cố vấn cấp cao khu vực Đông Bắc Á và chính sách hạt nhân tại Nhóm Khủng hoảng Quốc tế (ICG) nói. “Những cộng sự thân cận nhất của ông đang phát ngôn thay mặt Kim Jong-un và theo lệnh của ông”.

Bức ảnh này, được chụp vào ngày 19 tháng 6 năm 2020, cho thấy một đồn bảo vệ bờ biển của Triều Tiên tại huyện Gaepung, tỉnh Bắc HwangHae. Ảnh: Yonhap

Đạt được thành tích quân sự?

Kim Yo-jong, 32 tuổi, hiện giữ chức Phó vụ trưởng Mặt trận thống nhất của Đảng Lao động cầm quyền Triều Tiên, chuyên xử lý các mối quan hệ với Hàn Quốc, bao gồm các hoạt động tuyên truyền và gián điệp.

Một số nhà phân tích cho rằng lập trường cứng rắn mới của Kim Yo-jong có thể nhằm mục đích tăng cường hơn nữa thông tin quân sự và mở rộng quyền lực cho em gái nhà lãnh đạo Triều Tiên này, một nhiệm vụ không phải là dễ dàng trong một hệ thống phân cấp do nam giới thống trị như Triều Tiên.

Jay Song, một giảng viên Khoa nghiên cứu Hàn Quốc thuộc Viện châu Á của Đại học Melbourne nhận định: “Trước những lo ngại về sức khỏe của anh trai ngày càng gia tăng, Kim Yo-jong đang nỗ lực để có được sự hỗ trợ từ những nhân vật diều hâu trong chế độ và quân đội”.

Có thể có một tiền lệ. Năm 2010, Triều Tiên đã trở lại một chu kỳ khiêu khích tương tự, mặc dù dữ dội hơn, chống lại Hàn Quốc.Tháng 3 vừa qua, một ngư lôi của Triều Tiên đã đánh chìm một tàu chiến của Hàn Quốc ở vùng biển tranh chấp ngoài khơi bán đảo Triều Tiên, khiến 46 thủy thủ thiệt mạng.

Vài tháng sau, Triều Tiên pháo kích đảo Yeonpyeong, khiến nhiều người thiệt mạng. Kim Jong-un được cho là có liên quan đến các hành động khiêu khích, được tiến hành sau khi ông được bầu làm người kế vị cha mình, Kim Jong-il.

Tương tự, một số nhà phân tích nghi ngờ Kim Yo-jong có thể gia tăng căng thẳng với Hàn Quốc để làm giảm bớt những lo ngại trong giới lãnh đạo Triều Tiên sau khi có sự gia tăng rõ ràng quyền lực của bà trong hệ thống thống chính trị phân cấp của nước này.

“Tôi nghĩ điều đó rất hợp lý”, Christopher Green, giảng viên Khoa nghiên cứu Hàn Quốc tại Đại học Leiden, Hà Lan, nói.

(Nguồn: TTXVN)