Cách TP.HCM khoảng một giờ lái xe, tại một khu công nghiệp xuất hiện những núi kim loại thô khổng lồ được phủ bạt đen. Trải dài hàng km, khối tài sản mà bao quốc gia thèm muốn có thể trị giá khoảng 5 tỷ USD theo thời giá hiện tại.

Trong thế giới của những người kinh doanh nhôm, họ cho rằng kho dự trữ nằm ở Việt Nam này là kho lớn nhất mà họ từng thấy.

Trong bối cảnh thế giới thiếu hụt nguồn cung từ phụ tùng xe hơi đến sản xuất đồ điện tử, "kho báu" trên có khả năng làm xoay chuyển cục diện, đem lại chiến thắng cho Việt Nam trong cuộc đua nguyên liệu thô.

Duncan Hobbs, nhà phân tích của Concord Resources, cho biết kho dự trữ này tương đương với toàn bộ mức độ tiêu thụ nhôm hàng năm của Ấn Độ, quốc gia đông dân thứ 2 thế giới. "Chúng ta đang chứng kiến mức thâm hụt lớn nhất trên thị trường thế giới trong ít nhất 20 năm qua. Kho dự trữ này không chỉ lấp đầy khoản thâm hụt đó mà còn dư ra".

Kho nhôm này đã bị thu giữ như một phần của cuộc điều tra chống bán phá giá do Mỹ khởi xướng vào năm 2019, nhắm đến một tỷ phú Trung Quốc, người được gọi là "vua nhôm". Số nhôm được nhập từ Trung Quốc bởi công ty có tên Global Vietnam Aluminium Ltd (GVA). Cuộc điều tra chưa kết thúc, mặc dù những kết luận điều tra ban đầu với GBA đã bị huỷ bỏ vì thiếu bằng chứng.

1,8 triệu tấn nhôm vẫn được kiểm soát và cất giữ dưới sự giám sát của nhân viên an ninh, chỉ có một lượng nhỏ được đưa cho GVA để phục vụ cho dây chuyền sản xuất. Bloomberg cho biết họ không thể liên hệ với GVA để đưa ra bình luận.

Sự phục hồi chóng mặt của kinh tế thế giới đồng nghĩa giá trị của núi nhôm này đã tăng 50% kể từ khi bị thu dữ. Nếu bắt đầu giải phóng kho, tác động của nó có thể tạo ra địa chấn. Nó đủ để xoá bỏ thâm hụt toàn cầu xuất hiện trên thị trường nhôm trong năm nay, và một đợt bán tháo có thể khiến giá lao dốc.

Tuy nhiên, CRU, một trong những đơn vị tư vấn, theo dõi các kho dự trữ trên thị trường kim loại thế giới, hiện đã loại bỏ "núi nhôm" của Việt Nam khỏi các ước tính hàng tồn kho.

Công ty có trụ sở tại London này cho rằng một số kim loại đã hơn 10 năm tuổi và có thể sẽ phải bán dưới dạng phế liệu.

Trữ lượng nhôm khổng lồ không chỉ là lời nhắc nhở về lịch sử hỗn loạn của thị trường nhôm mà còn phản ánh kỷ nguyên cung vượt cầu đã nhường chỗ cho thiếu hụt đầu vào do Trung Quốc hạn chế sản xuất để giảm lượng khí thải.

Trong thập kỷ qua, các nhà kinh doanh nhôm không ngừng lo lắng về tình trạng dư thừa khổng lồ diễn ra.

Ví dụ, các nhà sản xuất ô tô ở Detroit đã giảm mạnh lượng mua, trong khi các nhà sản xuất tiếp tục bơm kim loại với hy vọng loại bỏ các đối thủ cạnh tranh.

Hơn một nửa nhà sản xuất toàn cầu đã thua lỗ nhưng họ không thể tắt lò luyện bởi khi đó, thua lỗ sẽ còn nặng nề hơn. Do đó, từng tháng, lượng kim loại tồn trữ tiếp tục tăng lên.

Khi đó, ngân hàng và các nhà kinh doanh bắt đầu mua và tích trữ kim loại này. Vào giai đoạn nền kinh tế toàn cầu bắt đầu phục hồi vào những năm 2010, các nhà sản xuất lớn như Coca-Cola hay MolsonCoors nhận thấy mình đang thiếu nhôm trong khi hàng núi kim loại này vẫn nằm ở các cảng lớn trên thế giới.

Khi nhu cầu tăng trở lại, nhôm vẫn chỉ được cấp nhỏ giọt cho thị trường. Thậm chí vào năm ngoái, người ta còn tiếp tục lo sợ về tình trạng dư thừa tiếp tục diễn ra bởi đại dịch.

Hiện nhu cầu đang tăng cao và Trung Quốc đang cắt giảm nguồn cung, các núi nhôm tích trữ bắt đầu "bốc hơi" khi các nhà sản xuất cần chúng nhất.

Kamil Wlazly, nhà phân tích kim loại cao cấp tại Wood Mckenzie ở London cho biết: "tích trữ nhôm đã giảm với tốc độ rất nhanh, theo cách mà không ai có thể chuẩn bị trước".

Tình trạng khan hiếm mặt hàng này xảy ra ở nhiều cảng công nghiệp lớn trên thế giới. Ảnh vệ tinh cho thấy một kho hàng lớn ở New Orleans thuộc sở hữu của Casleton Commodities đã được rút bớt.

Một kho dự trữ lớn ở cảng Klang của Malaysia cũng biến mất vào năm 2019. Các kho hàng của London Metal Exchanges ở Detroit và cảng Vlissingen của Hà Lan hiện hầu như khong còn hàng trong khi vào giai đoạn cao điểm, các ngân hàng và thương nhân giữ hơn 3,5 triệu tấn. Câu chuyện tương tự diễn ra ở cảng Rotterdam, nơi hàng triệu tấn kim loại từng được cất giữ trong các kho LME và kho tư nhân.

Theo ước tính từ nhóm nghiên cứu AZ, tình hình tại Trung Quốc hiện nghiêm trọng nhất khi tổng tồn kho toàn quốc hiện ở mức khoảng 1,2 triệu tấn, tương đương với nhu cầu chỉ trong hai tuần.

Dấu hiệu nổi bật nhất của sự thiếu hụt ngày càng tăng có thể được tìm thấy trong dữ liệu thương mại của nước này, cho thấy nhà sản xuất hàng đầu thế giới hiện đang trở thành nhà nhập khẩu ròng nhôm như thế nào khi sản xuất trong nước suy giảm gia tăng.

Sau khi tràn ngập thị trường kim loại toàn cầu trong nhiều năm, Trung Quốc hiện đang quản lý việc bơm nhanh chóng dự trữ nhôm của thế giới.

(Nguồn: Bloomberg)