Theo cử tri các tỉnh Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, Ninh Bình, Bắc Giang... giá SGK mới quá cao. Một số cử tri cho rằng không nên tăng giá sách để tránh gây áp lực chi phí cho người dân, cần phải kiểm soát chặt chẽ giá, đồng thời các cử tri đề nghị giảm giá sách, thiết bị giáo dục và đưa giá sách vào danh mục bình ổn giá thị trường.

Trước những ý kiến này, đại diện Bộ GD-ĐT cho biết đã có nhiều văn bản chỉ đạo các nhà xuất bản kiểm soát chặt chẽ chi phí sản xuất, tiết kiệm chi phí để hạ giá thành, giảm tối đa giá nhằm mục tiêu bình ổn giá, hỗ trợ người học theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Các nhà xuất bản đã giảm từ 5 - 18% theo giá bìa từng cuốn, nhưng vẫn cao hơn so với bộ sách cũ. Nguyên nhân là số đầu sách nhiều hơn so với bộ SGK cũ, cụ thể bộ sách mới thêm 5 môn học bắt buộc là đạo đức, âm nhạc, mỹ thuật, giáo dục thể chất, hoạt động trải nghiệm; giá sách gồm cả chi phí biên soạn, biên tập bản thảo, dạy thực nghiệm, nhuận bút lần đầu, khổ sách lớn hơn, in màu nhiều hơn...

Việc quản lý sách theo Bộ GD-ĐT nếu theo cơ chế như hiện nay có thể dẫn đến các mức giá cao thấp khác nhau, khiến phụ huynh và học sinh lo lắng. Trong khi đó, SGK thuộc nhóm vật tư giáo dục thiết yếu của HS; ảnh hưởng đến an sinh xã hội, đặc biệt với người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế khó khăn, nên nhà nước cần có giải pháp cấp bách để điều tiết giá.

Bộ GD-ĐT cũng cho biết đã có 2 công văn (số 319 và 774) từ đầu năm 2020 kiến nghị Bộ Tài chính và Chính phủ xem xét, quyết định đưa SGK vào danh mục hàng hóa do nhà nước định giá tối đa.

Trước đó, ngày 16.6, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 4777 thông báo ý kiến của Thủ tướng chấp thuận, giao Bộ trưởng Bộ Tài chính thừa ủy quyền báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) xem xét, quyết định việc bổ sung SGK vào danh mục hàng hóa do nhà nước định giá. Hiện Bộ Tài chính đang thực hiện quy trình báo cáo Ủy ban Thường vụ QH. Sau khi được QH đồng ý, việc quản lý giá sẽ đảm bảo hài hòa lợi ích kinh tế của doanh nghiệp và mục đích phục vụ xã hội.

Các cử tri băn khoăn khi vận hành chủ trương có nhiều bộ SGK liệu có phù hợp với tình hình giáo dục nước ta vì nếu học sinh chuyển trường sẽ khó khăn trong việc tiếp cận bộ SGK mới. 

Về việc này, Bộ GD-ĐT cho rằng việc chuyển trường thường được thực hiện vào cuối mỗi học kỳ hoặc cuối năm học, vì vậy HS học SGK nào cũng phải đạt được các yêu cầu cần đạt đối với môn học, lớp học đó nên không ảnh hưởng đến việc học tập ở các lớp trên. Với những trường hợp chuyển trường giữa năm học, Bộ GD-ĐT đã hướng dẫn các nhà trường thực hiện theo quy trình gồm các bước thực hiện rõ ràng trong Điều lệ trường học. Trường tiếp nhận HS chuyển đến hoàn toàn có cơ sở để hỗ trợ giúp đỡ HS hoàn thành chương trình. 

Theo ý kiến của cử tri, cần quan tâm chấn chỉnh trong việc biên soạn SGK vì nội dung vượt quá khả năng của trẻ, đồng thời cần tăng cường vai trò quản lý của nhà nước trong việc lựa chọn SGK để tránh các hiện tượng tiêu cực.

Một số cử tri bày tỏ sự bức xúc trước thông tin Bộ GD-ĐT sử dụng vốn vay 16 triệu USD của Ngân hàng Thế giới để biên soạn thêm bộ SGK giáo dục phổ thông, trong khi đã có 5 bộ SGK lớp 1 được Bộ tổ chức thẩm định và phê duyệt. Cử tri cho rằng việc biên soạn bộ SGK riêng của Bộ là không cần thiết, gây lãng phí lớn, làm ảnh hưởng đến chủ trương xã hội hóa giáo dục...

Bộ GD-ĐT cho biết, theo thiết kế, khoản kinh phí để triển khai tổ chức biên soạn một bộ SGK (do Bộ GD-ĐT thực hiện) và thẩm định các SGK là 16.068.150 USD (15.068.150 USD vốn vay Ngân hàng Thế giới và 1 triệu USD vốn đối ứng). Các chi phí bao gồm: bồi dưỡng, tập huấn cho tác giả SGK, thuê chuyên gia tư vấn quốc tế về biên soạn SGK, thuê tư vấn trong nước biên soạn một bộ SGK, tổ chức trại biên soạn và thẩm định các bộ SGK, thực nghiệm SGK; biên soạn SGK song ngữ tiếng Việt - tiếng một số dân tộc ít người một số môn học cấp tiểu học; biên soạn và thử nghiệm SGK điện tử.

Dù vậy đến thời điểm này việc tổ chức việc biên soạn một bộ SGK đầy đủ các môn học, hoạt động giáo dục theo chương trình giáo dục phổ thông mới từ lớp 1 đến lớp 12 (gồm 137 đầu SGK), sử dụng kinh phí từ nguồn vốn vay chưa thực hiện được.

Bộ GD-ĐT đã 2 lần tổ chức đấu thầu tuyển chọn tác giả để tổ chức biên soạn SGK lớp 1 để triển khai thực hiện từ năm học 2020 - 2021 theo quy định, tuy nhiên việc tuyển chọn tác giả SGK chưa thực hiện được vì không có đủ nhóm tác giả tham gia thầu hoặc tác giả đã tham gia đấu thầu sau đó bỏ thầu do vướng mắc quy định về kinh phí (so với kinh phí của các nhà xuất bản chi trả). Do vậy, khoản kinh phí này vẫn trong tài khoản của Ngân hàng Thế giới.