Một biến thể COVID-19 mới lây lan nhanh ở Hoa Kỳ và một số khu vực ở châu Âu đang tạo ra một làn sóng lo ngại về sự gia tăng các ca nhiễm khi các chuyên gia cho biết chủng này dễ lây lan. Tuy nhiên, ngược lại nó dường như không làm cho người bệnh nặng hơn.

Tiến sĩ Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật COVID-19 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết chủng XBB1.5 mới nhất của Omicron là biến thể phụ có khả năng lây truyền cao nhất đã được phát hiện.

Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy nó nghiêm trọng hơn các phiên bản trước đó của Omicron.

Các chuyên gia cho biết các nhà khoa học đang tiếp tục thu thập dữ liệu và phân tích XBB1.5, nhưng những lo ngại lớn sẽ chỉ diễn ra nếu biến thể phụ thay đổi hành vi và dẫn đến các triệu chứng lan rộng và nghiêm trọng hơn.

Giáo sư Ravindra Gupta từ Đại học Cambridge cho biết: "Tôi không nghĩ chúng ta nên quá lo lắng vào lúc này vì chúng ta không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy biến thể này nghiêm trọng hơn".

Truyền thông Mỹ cho biết số ca nhiễm bệnh ở Mỹ đã tăng gấp đôi sau hai tuần và XBB1.5 hiện là biến thể phổ biến nhất ở nước này.

WHO cho biết cho đến nay, biến thể phụ này đã được phát hiện ở ít nhất 29 quốc gia và cảnh báo về lợi thế tăng trưởng của nó do tính chất lây truyền.

Tại sao XBB1.5 dễ truyền nhiễm hơn?

XBB1.5 dễ lây lan hơn do đột biến cho phép virus bám vào tế bào người và nhân lên dễ dàng.

Giáo sư Gupta nói rằng đột biến bên trong XBB1.5 làm tăng khả năng virus bám chặt hơn vào tế bào người.

Đột biến cũng giúp virus trốn tránh các kháng thể – protein từ vaccine hoặc do cơ thể tạo ra sau lần nhiễm trùng trước đó, giúp bảo vệ tế bào bằng cách xác định và vô hiệu hóa những kẻ xâm nhập từ bên ngoài như vi khuẩn và virus.

Theo các chuyên gia, thông thường các đột biến cho phép virus tránh được các kháng thể, chẳng hạn như đột biến của biến thể "cha mẹ" XBB, khiến virus không thể tự liên kết với tế bào một cách hiệu quả. Nhưng XBB1.5 đã làm được cả hai.

Giáo sư Gupta giải thích: "XBB1.5 đã cố gắng tìm ra giải pháp bằng cách đạt được cả hai mục tiêu đồng thời trốn tránh khả năng miễn dịch và tăng khả năng lây nhiễm".

Các triệu chứng thế nào?

WHO chưa có bất kỳ dữ liệu chắc chắn nào về mức độ nghiêm trọng của XBB1.5. Các chuyên gia tin rằng các triệu chứng rất giống với các biến thể Omicron khác.

Giáo sư Gupta cho biết những người bị nhiễm bệnh có thể gặp các triệu chứng bao gồm sổ mũi, đau họng, ho, đau đầu và sốt.

Ông cho biết các bộ dụng cụ xét nghiệm tiêu chuẩn như Xét nghiệm nhanh kháng nguyên (ART) dự kiến sẽ có thể phát hiện XBB1.5 là một phần của họ COVID-19.

Vaccine sẽ bảo vệ chống lại XBB1.5?

Giáo sư Gupta tin rằng tiếp tục tiêm chủng là chìa khóa để bảo vệ chống lại chủng mới nhất. XBB là một nhánh của dòng BA.2, cũ hơn một chút nhưng chúng tôi tin rằng tiêm chủng nhắc lại sẽ có khả năng bảo vệ tốt, ông nói..

Bằng chứng cho thấy rằng các chất tăng cường hóa trị tạo ra phản ứng kháng thể mạnh, thực sự tốt chống lại các biến thể phụ Omicron bao gồm BA.4 và BA.5.

Giáo sư Gupta cho biết mức độ gia tăng của kháng thể trong máu và đường hô hấp do vaccine mang lại có thể giải quyết virus hiệu quả hơn, dẫn đến các triệu chứng nhẹ hơn ngay cả khi bị nhiễm bệnh.

Theo Giáo sư Gupta, ngay cả khi virus corona có khả năng tránh được miễn dịch, thì lượng kháng thể rất cao này sẽ có một số tác dụng trong việc hạn chế khả năng lây nhiễm và cả khả năng mắc bệnh nghiêm trọng.

Ai có nguy cơ nhiễm XBB1.5?

Giáo sư Gupta cho biết, mặc dù hầu hết dân số không cần phải lo lắng về chủng virus mới nhất, nhưng khả năng lây truyền gia tăng của biến thể phụ nên là mối quan tâm của các nhóm dễ bị tổn thương.

Những người này bao gồm người già, những người mắc bệnh tiềm ẩn và những người không đủ điều kiện về mặt y tế để tiêm chủng.

Những người đang điều trị hoặc dùng thuốc làm giảm hệ thống miễn dịch , chẳng hạn như hóa trị, cũng có nguy cơ cao hơn.

Ông nói, bị nhiễm bệnh có thể liên quan đến tình trạng của họ hoặc gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn.

XBB1.5 có thể sinh ra biến thể khác?

Giáo sư Gupta cho biết, thật không may, XBB1.5, dự kiến sẽ lan rộng trên toàn thế giới, sẽ tạo cơ hội cho virus biến đổi.

Cũng có nhiều khả năng các biến thể mới phát sinh từ những người bị nhiễm trùng mãn tính, những người có thể bị ức chế miễn dịch và mất nhiều thời gian hơn hoặc không thể phục hồi.

Giáo sư Gupta cho biết: "Trong quá trình lây nhiễm mãn tính kéo dài đó, về cơ bản, virus đang tiến hóa bên trong con người để thoát khỏi các kháng thể và khiến bản thân trở nên dễ lây nhiễm nhất có thể".

"Và do đó, càng có nhiều ca nhiễm trùng trên toàn cầu, thì càng có nhiều khả năng xảy ra những ca nhiễm trùng mãn tính hiếm gặp này. Vì vậy, đó là vấn đề chính mà chúng tôi phải đối mặt vào lúc này", ông nói.

(CNA)