Bill Gates: 'Khí hậu là cơn gió ngược cản trở những tiến bộ đáng kinh ngạc về sức khỏe'

“Không có gì quan trọng hơn sức khỏe” Đó là cách mà nhà từ thiện và lãnh đạo công nghệ Bill Gates đặt ra bối cảnh Chủ Nhật là “Ngày Sức khỏe” tại Cop28.

Tuy nhiên, không phải lúc nào nó cũng nhận được sự chú ý vì tầm quan trọng của nó, đó là lý do tại sao việc có một ngày dành riêng cho sức khỏe tại Cop28 là một bước phát triển đáng kể. Ông Gates cảnh báo rằng sự chú ý đến sức khỏe toàn cầu và những rủi ro mà nó phải đối mặt đã giảm đi. Ông nói: "Tôi rất lo lắng điều đó sẽ gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

"Một phần lý do chúng tôi muốn tránh tình trạng biến đổi khí hậu khắc nghiệt là vì nó hủy hoại sức khỏe con người… thậm chí quan trọng hơn là thực tế là những người nghèo nhất thế giới, họ là nông dân, hầu như không trồng đủ lương thực mỗi năm, họ sẽ mất mùa và con cái họ sẽ bị suy dinh dưỡng", đồng chủ tịch Quỹ Bill và Melinda Gates cho biết.

Ông Gates cảnh báo rằng những đứa trẻ đó khi đó sẽ có "tỷ lệ tử vong rất cao do tiêu chảy, viêm phổi, bởi khi bạn bị suy dinh dưỡng, đó là lúc bạn có nguy cơ rất cao". Ông Gates là người ủng hộ hàng đầu cho việc đặt sức khỏe làm trọng tâm của sự phát triển và hành động vì khí hậu .

"Cuối cùng, tất cả đều là về thân phận con người".

Bill Gates: 'Khí hậu là cơn gió ngược cản trở những tiến bộ đáng kinh ngạc về sức khỏe'- Ảnh 1.

"Tiến độ chệch hướng"

Trong khi bày tỏ sự lạc quan về những đổi mới đã cho phép đạt được tiến bộ rõ rệt về các sản phẩm y tế, ông bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về khả năng biến đổi khí hậu có thể làm chệch hướng tiến bộ đó. Ông nói: "Biến đổi khí hậu là một cơn gió ngược chống lại những tiến bộ đáng kinh ngạc mà chúng ta đã đạt được về mặt y tế.

"Chúng ta đã làm rất tốt, chúng ta đã giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ em xuống một nửa. Và bây giờ, nếu chúng ta xem xét những vấn đề khí hậu này, chúng ta có thể tiếp tục và giảm số ca tử vong xuống một nửa một lần nữa".

Ông Gates đã phát biểu trước diễn đàn Reaching The Last Mile - một sáng kiến y tế toàn cầu do Tổng thống Sheikh Mohamed thành lập với sự hợp tác của Quỹ Bill và Melinda Gates - nơi 777 triệu USD được cam kết để đánh bại các bệnh nhiệt đới bị lãng quên và hỗ trợ 1,6 tỷ người.

Tại diễn đàn, Sheikh Mohamed đã công bố cam kết bổ sung 100 triệu USD, tương đương với Quỹ Gates. Khoản tài trợ này thể hiện sự gia tăng gấp năm lần so với số tiền đóng góp cho sáng kiến khi ra mắt. Việc mở rộng sẽ tăng phạm vi tiếp cận của quỹ từ bảy quốc gia lên 39 quốc gia trên khắp châu Phi và Yemen, với mục tiêu táo bạo là loại bỏ hai căn bệnh – bệnh giun chỉ bạch huyết và bệnh onchocercosis (mù sông) từ Châu Phi.

Cop28 là một thời điểm lịch sử để tập trung vào sức khỏe như một phần của chương trình nghị sự về khí hậu, vì hội nghị thượng đỉnh đầu tiên dành trọn một ngày (ngày 3/12) cho các vấn đề liên quan đến sức khỏe, với các nhà lãnh đạo thế giới, bao gồm cả Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới, Tiến sĩ Tedros Ghebreyesus , tham dự hội nghị thượng đỉnh.

"Một điều rất quan trọng là khi có quá nhiều người ở đây, bạn có thể nghĩ khí hậu là vấn đề duy nhất và bạn không nên mua vắc xin, hoặc không nên mua thuốc điều trị HIV hoặc màn chống sốt rét", ông Gates nói.

Bill Gates: 'Khí hậu là cơn gió ngược cản trở những tiến bộ đáng kinh ngạc về sức khỏe'- Ảnh 2.

Bệnh onchocercosis (mù sông) là do ruồi đen sống gần dòng nước chảy cắn liên tục. Ảnh: Ed Kashi

Sự tiến bộ mạnh mẽ đang được thực hiện tại Cop28

Ông Gates cũng khen ngợi UAE đã đăng cai tổ chức hội nghị thượng đỉnh về khí hậu, nói: "Đó là một cuộc họp tuyệt vời… chúng tôi đã đạt được nhiều tiến bộ vì cuộc họp đã diễn ra rất tốt".

Ông đã gửi đi một thông điệp rõ ràng về tầm quan trọng của việc duy trì nguồn tài trợ cho y tế toàn cầu, vào thời điểm các nguồn lực đang cạn kiệt và nhu cầu ngày càng tăng.

"Những ngân sách viện trợ mà tiền khí hậu đến từ đó rất hạn chế, và vì vậy, để mọi người nhớ rằng, cuối cùng, ngay cả khi chúng ta giải quyết được [các vấn đề] về khí hậu, nếu chúng ta bắt đầu cung cấp vắc xin, điều đó là không tốt, chúng ta cần phải làm tất cả những điều này. mọi thứ", ông nói.

Ông Gates thừa nhận rằng có thể có những giới hạn về kinh phí và đòi hỏi phải có sự ưu tiên. "Nếu tiền khan hiếm, chúng ta phải ưu tiên những thứ có tác động lớn, bao gồm trong lĩnh vực y tế, những thứ như vắc xin hoặc những loại thuốc quyên góp mà chúng ta nhận được cho những căn bệnh bị bỏ quên. Đây là những tác động cực kỳ cao. Và vì vậy bạn sẽ không muốn chuyển số tiền này ra khỏi sự tiến bộ tuyệt vời mà chúng ta đã đạt được".

Đo lường tác động là yếu tố then chốt trong việc xác định nguồn tài trợ. Ông Gates nói về "tác động kỳ diệu của sự phát triển", đặc biệt là trong hai thập kỷ qua, có thể đo lường được một cách rõ ràng.

Ông nói: "Không có lĩnh vực nào thực hiện công việc đo lường tác động của nó tốt hơn sức khỏe… chúng tôi biết rằng 10 triệu trẻ em đã chết hàng năm vào năm 2000 và chúng tôi biết vào năm 2019, chúng tôi đã có con số đó là dưới 5 triệu".

Các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc bao gồm mục tiêu cắt giảm con số đó xuống một nửa, xuống còn 2,5 triệu vào năm 2030.

Bill Gates: 'Khí hậu là cơn gió ngược cản trở những tiến bộ đáng kinh ngạc về sức khỏe'- Ảnh 3.

Tỷ phú Bill Gates phát biểu trên sân khấu tại Hội nghị Thượng đỉnh Tài chính Thích ứng ở Châu Phi vào ngày thứ hai của Cop28. Ảnh: Getty

Ông Gates nói: "Mục tiêu đó đã được đặt ra trước khi xảy ra đại dịch, tình trạng bất ổn ở Trung Đông, chiến tranh Ukraine và vì vậy chúng tôi sẽ bỏ lỡ thời hạn đó". Tuy nhiên, ông nói thêm, mức độ trễ thời hạn "sẽ phụ thuộc vào các nhà tài trợ, hãy nhớ rằng chúng tôi đang cứu sống với rất ít đô la cho mỗi mạng sống được cứu và rằng chúng tôi cần tài trợ cho quỹ vắc xin, chúng tôi cần tài trợ cho việc xóa bỏ bệnh bại liệt".

Ngoài nguồn tài trợ và đo lường, việc liên tục đổi mới là rất quan trọng. Từ việc phát triển vắc-xin, đến giúp phụ nữ sống sót sau khi sinh con, hay trẻ em sống sót từ thời thơ ấu, hay đảm bảo mọi người không bị suy dinh dưỡng và không chết vì HIV. "Đây là một điều kỳ diệu", ông Gates nói.

Sức khỏe vẫn phải là ưu tiên hàng đầu

Bất chấp sự lạc quan về sự đổi mới và các giải pháp nhằm giảm tỷ lệ tử vong do các bệnh có thể phòng ngừa được, ông Gates vẫn "cực kỳ lo ngại" về việc sức khỏe toàn cầu đang bị mất đi như một ưu tiên trong chương trình viện trợ toàn cầu.

"Bởi vì các nước giàu không tăng ngân sách viện trợ tổng thể của họ với số lượng đáng kể nên phần lớn trong số này cuối cùng trở thành một trò chơi có tổng bằng 0", ông nói.

Khi được hỏi về mối quan tâm lớn nhất của mình, ông nói: "Quỹ Toàn cầu, nhà tài trợ lớn cho bệnh sốt rét và [bệnh lao], lần trước huy động được ít tiền hơn một chút. Và năm tới, chúng tôi phải quyên tiền cho Gavi (Liên minh vaccine)" như một phần của chu kỳ gây quỹ 5 năm.

"Bởi vì có rất nhiều nguyên nhân khác, và tôi không nói rằng chúng không phải là những nguyên nhân quan trọng, nhưng Ukraina, bao gồm cả người tị nạn và viện trợ kinh tế, bất cứ khoản tiền nào cũng có thể giúp giảm bớt những khó khăn giữa Israel và Gaza, lãi suất cao mà các nước châu Phi đang phải trả, khí hậu. giảm thiểu, thích ứng với khí hậu, mất mát và thiệt hại do khí hậu… nên nguồn tài trợ y tế giảm so với trước đây".

Ông nói, với tất cả các chương trình nghị sự cạnh tranh này, điều quan trọng là "không được cắt giảm nguồn tài trợ cho thứ gì đó hiệu quả".

Một trong những động lực thúc đẩy việc chăm sóc sức khỏe được cải thiện trên toàn cầu, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, là sự đổi mới. Ông Gates nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục nghiên cứu và phát triển cũng như "dòng R&D" để duy trì tiến độ.

"Trên thực tế, chúng tôi có hai loại vaccine sốt rét nhưng chúng không có tác dụng đủ lâu, vì vậy chúng tôi cần vaccine thế hệ tiếp theo, đó sẽ là một công cụ tuyệt vời".

Ông nói, mọi thứ, từ màn chống muỗi  vẫn là "món mua tốt nhất" để ngăn ngừa bệnh sốt rét – cho đến vaccine, đều cần được cải tiến liên tục khi bệnh tật và nguyên nhân của chúng ngày càng phát triển.

NGỌC CHÂU