Theo trang mạng "hn.cz", khi "chiến dịch quân sự đặc biệt" tại Ukraina mới bắt đầu, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã hứa với những phụ nữ Nga rằng chồng, con trai hoặc anh em trai của họ sẽ không phải chiến đấu ở Ukraina, tức là ông sẽ không kêu gọi động viên. 

Lúc đó, ông Putin miêu tả việc Nga phát động chiến dịch tại Ukraina chỉ là một "chiến dịch quân sự đặc biệt" có giới hạn, chứ không phải là một cuộc chiến tranh. Tuy nhiên, ông đã trở thành người thất hứa khi tuyên bố lệnh "động viên một phần" hồi tháng trước, trong bối cảnh Nga cảm nhận được nguy cơ thất thế ở Ukraina nếu không huy động thêm lực lượng.

Lawrence Freedman, giáo sư nghiên cứu chiến tranh tại King's College London, đã chỉ ra 4 sai lầm cơ bản mà Tổng thống Nga Putin mắc phải kể từ khi phát động cuộc chiến ở Ukraina, đồng thời cho rằng chính những nguyên nhân này đã khiến ông Putin rơi vào tình thế vô cùng khó khăn như hiện nay, khi mà để tránh thất bại quân sự, Putin đã phải đưa thêm hàng nghìn người ra mặt trận và đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân.

Trong bài phân tích của mình, Freedman nhận định rằng "Putin đang đứng trước thất bại". Ông không đề cập đến những sai lầm của Nga trước thời điểm bắt đầu cuộc chiến vào ngày 24/2/2022, song theo ông, Moscow đã bắt đầu cuộc chiến mà không có đủ quân số và vũ khí, điều này là do Putin muốn giữ quan điểm rằng đây không phải là một cuộc chiến, mà chỉ là "chiến dịch quân sự đặc biệt". 

Trên thực tế, việc binh sỹ Nga đang chiến đấu ở Ukraina cũng không phải là tâm điểm của truyền thông trong nước. Tuy nhiên, điều này đã thay đổi sau khi lệnh động viên một phần được đưa ra. Hơn nữa, ông Putin tin rằng người Ukraina sẽ không kháng cự - đó là lý do tại sao ông chỉ điều một số lượng hạn chế binh lính và nghĩ rằng như vậy là đủ để đạt được một chiến thắng nhanh chóng. 

Nhưng giờ đây, nhờ nguồn cung cấp vũ khí hàng đầu của phương Tây, người Ukraina đã khiến các binh lính Nga phải hứng chịu thất bại nặng nề. Đó chính xác là lý do tại sao Putin phải "động viên một phần". Mọi chuyện sẽ không xảy ra nếu tổng thống Nga không mắc 4 sai lầm sau:

Thứ nhất là từ chối ngoại giao. Putin đã từ chối con đường ngoại giao để kết thúc chiến tranh dù biết rằng Nga không thể giành chiến thắng nhanh chóng. Các cuộc liên lạc giữa các nhà đàm phán Nga và Ukraina vẫn được duy trì cho đến tháng 4/2022, nhưng Moscow chưa bao giờ đưa ra bất kỳ lời đề nghị đáng tin cậy nào. 

Nếu có các giải pháp ngoại giao, rất có thể Nga sẽ giữ được ít nhất một phần lãnh thổ ở Ukraina vào thời điểm đó. Chính thái độ thờ ơ và những lời nói dối đã khiến Tổng thống Putin mất uy với những người đồng cấp nước ngoài, chẳng hạn như với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Thứ hai là đánh giá quá cao "vũ khí" năng lượng của mình. Putin quá tự tin khi cho rằng châu Âu phải phụ thuộc vào năng lượng của Nga do các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) nhập khẩu rất nhiều dầu và khí đốt tự nhiên của Nga. 

Putin đã khiến giá khí đốt và giá điện tăng đáng kể sau khi sử dụng "vũ khí" năng lượng, và tin rằng điều đó sẽ khiến phương Tây rút lại sự ủng hộ đối với Ukraina. Nhưng mọi việc đã không diễn ra như toan tính của Putin mà thậm chí còn phản tác dụng về mặt chính trị, khiến các nước châu Âu phản ứng bằng cách cố gắng tìm kiếm các nguồn năng lượng khác.

Thứ ba là sai lầm về quân sự tại mặt trận Ukraina. Sau thất bại trong cuộc tấn công ban đầu của lực lượng Nga, Putin quyết định tập trung vào việc chinh phục toàn bộ Donbass, tức là miền Đông Ukraina. Quân đội Nga được dàn trải dọc một mặt trận rộng lớn, nhưng Moscow không có đủ quân cho một chiến dịch như vậy. 

Trong khi đó, nhờ vũ khí của phương Tây, Ukraina có thể tấn công lại các mục tiêu quan trọng của Nga, chẳng hạn như các kho đạn dược. Vì những lý do này, cuộc phản công mà Kiev phát động trong tháng 9 vừa qua trở nên dễ dàng hơn và chỉ vấp phải sự kháng cự rất yếu ớt của Nga.

Thứ tư là không kịp thời nhận ra các sai lầm. Putin tiếp tục tiến hành cuộc chiến như thể đây thực sự là một chiến dịch quân sự đặc biệt có giới hạn. Vì vậy, ông từ chối thừa nhận sai lầm của mình và sau đó ban hành lệnh động viên sớm hơn nhiều so với dự đoán. 

Moscow đã điều các tù nhân, các thành viên của các nhóm thiểu số khác nhau không phải là người Nga, những lính đánh thuê được hứa hẹn trả mức thù lao cao, những người lính hải quân... đến mặt trận. Điểm chung của họ là không được huấn luyện chiến đấu ở miền Đông Ukraina, và chất lượng chiến đấu của các đơn vị này tương ứng với kết quả mà Nga nhận được.

Liệu những diễn biến trên mặt trận có giúp Putin đạt được mục đích ban đầu của mình hay không? Theo Freedman, điều này là không thể. Để những người lính mới tạo nên sự khác biệt, họ sẽ phải trải qua quá trình huấn luyện lâu dài và được trang bị những thiết bị phù hợp. Tuy nhiên, các tiêu chí ấy có thể sẽ bị bỏ qua. 

Thay vào đó, Putin nhanh chóng đưa họ vào cuộc giao tranh, điều này hoàn toàn có thể gây thiệt hại trên chiến trường cũng như phản ứng tiêu cực từ dư luận trong nước.

Vì vậy, theo Freedman, Nga đang đứng trước thất bại ở Ukraina. Không thể loại trừ việc Putin sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân trên mặt trận Ukraina như ông đã đe dọa. Tuy nhiên, động thái này chắc chắn cũng sẽ gây ra những hậu quả tai hại cho cả Moscow, khiến Nga thậm chí còn bị cô lập hơn nữa.

(Nguồn: TTXVN)