Cần chú ý sức bền của lợi nhuận của top ngân hàng trên sàn

Việc hàng loạt ngân hàng thương mại báo lãi đột biến, nhờ kết quả tăng trưởng tín dụng và thu nhập phi tín dụng lạc quan hơn so với cùng kỳ năm ngoái. Nhưng nhà đầu tư cần tỉnh táo để đo lường sức bền lợi nhuận của mỗi ngân hàng. Bởi nội tại từng ngân hàng đang có sự phân hoá mạnh về nguồn thu, dư nợ tín dụng, biên độ lợi nhuận cũng như thực tế trích lập dự phòng rủi ro nợ xấu.

Năm 2021, mức tăng trưởng lợi nhuận ngành ngân hàng được FiinGroup dự báo vẫn ở mức cao, trong đó, một số ngân hàng được dự báo có lợi nhuận tăng mạnh nhất như Vietcombank (tăng 14,9%), BIDV (tăng 41,3%) và VietinBank (41,9%)… Kỳ vọng vào đà tăng trưởng đó, nhiều cổ phiếu “dòng bank” vẫn liên tục chinh phục đỉnh cao mới.

Mức trích lập dự phòng rủi ro tín dụng giữa các ngân hàng trong quý đầu năm đang có sự phân hoá rõ rệt: Có nhà băng tăng trích lập tới ba con số, được nhiều người nhận xét là “giấu lợi nhuận trong đó”, nhưng cũng có nhà băng trích lập không đáng kể, thậm chí không trích lập dự phòng. Tại VietinBank, trong cấu thành mức lợi nhuận tăng 169%, có 26% nhờ thu nhập lãi thuần tăng (do chi phí huy động giảm 20%), 21% do thu nhập từ hoạt động dịch vụ tăng và tới 69% từ nguyên nhân chi phí dự phòng rủi ro tín dụng giảm. Làm một phép so sánh sẽ thấy rõ vai trò của việc giảm trích lập dự phòng tại ngân hàng này: Năm 2020, lợi nhuận trước dự phòng của nhà băng này đạt hơn 29.200 tỷ đồng nhưng sau khi trích lập dự phòng rủi ro tín dụng thì tổng lợi nhuận trước thuế còn hơn 17.000 tỷ đồng.

Còn ở SHB, nhờ không phải trích lập chi phí dự phòng rủi ro trong quý I mà lãi trước thuế cao gấp đôi cùng kỳ năm trước, đạt hơn 1.664 tỷ đồng. Cũng với lý do tương tự, lợi nhuận sau thuế trong quý I/2021 của NamABank đạt 368 tỷ đồng, tăng 225% so với cùng kỳ năm ngoái; VietABank báo lãi sau thuế 125 tỷ đồng, tăng 55%; BacABank lãi gần 184 tỷ đồng, tăng 29%. Cá biệt, BaoVietBank, dù lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh giảm 25% so với cùng kỳ nhưng vẫn ghi nhận lợi nhuận trước thuế tăng gấp 3,2 lần, đạt gần 152 tỷ đồng... Một số ngân hàng khác cũng “nương theo” Thông tư 03 mà giảm trích lập dự phòng như MB giảm trích lập 14%; OCB giảm 48%; KienLongBank giảm 51%... Đây đều là các nhà băng vừa báo lãi đậm. Sacombank là một trong số ít ngân hàng nằm ngoài xu hướng lợi nhuận tăng vọt (lãi 1.000 tỷ đồng, tương đương cùng kỳ năm ngoái) do có trích lập dự phòng tới 40% ngay từ đầu năm.

Ngày 2/4/2021, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư 03/2021/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung Thông tư 01, cho phép các ngân hàng cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Các tổ chức tín dụng chỉ phải trích lập dự phòng tối thiểu 30% cho khoản nợ có khả năng mất vốn trong năm 2021 và trích lập đủ 100% trong vòng 3 năm tới. Điều này có nghĩa các ngân hàng “chưa phải vội” trích lập dự phòng đầy đủ cho các khoản nợ xấu cho năm 2021 và riêng quý I thì việc trích lập hay không còn tùy vào từng ngân hàng.

Nhóm cổ phiếu ngân hàng tiếp tục là tâm điểm của thị trường chứng khoán trong tuần qua, nâng đỡ cho chỉ số trong nhiều phiên sắc đỏ chiếm ưu thế trên thị trường. Trong đó, nổi bật nhất là các mã VPB, LBP, TCB, SHB, STB... Sự sôi động của nhóm cổ phiếu này phần lớn đến từ việc các nhà băng báo lãi cao ngất ngưởng trong quý đầu năm 2021.

Nằm trong nhóm “Big 4” cùng với Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV kỳ này lãi 2.648 tỷ đồng, tăng 87,9% so với cùng kỳ năm trước. Vietcombank vẫn ổn định phong độ dẫn đầu (báo lãi 6.902 tỷ đồng, tăng 65% cùng kỳ năm trước). Tiếp đó là Vietinbank (lãi 6.461,5 tỷ đồng, tăng 167%). Hai ngân hàng khác cũng có mức độ tăng trưởng lợi nhuận ba chữ số là MBBank, với 3.553 tỷ đồng, tăng 107,5% so với cùng kỳ; SHB, lãi 1.330 tỷ đồng, tăng 116% so với cùng kỳ.

Một số ngân hàng tư nhân quy mô lớn cũng có sự bứt phá mạnh mẽ về lợi nhuận như Techcombank (lãi 4.397 tỷ đồng, tăng 79%), VPBank (lãi 3.201 tỷ đồng, tăng 38,4%). Các ngân hàng có quy mô tầm trung đều có mức tăng trưởng lợi nhuận vượt trội trong quý I/2021 như HDBank lãi 1.563 tỷ đồng (tăng 76%), VIB lãi 1.446 tỷ đồng (tăng 68%), ACB lãi 2.483 tỷ đồng (tăng 61%), HDBank lãi 1.563 tỷ đồng (tăng 75,9%), VIB lãi 1.446 tỷ đồng (tăng 68,1%)… Ngoài 12 ngân hàng lãi nghìn tỷ đồng nói trên, một số ngân hàng quy mô nhỏ cũng bất ngờ báo lãi kỷ lục với tăng trưởng tính bằng lần như SeABank lãi trước thuế 698,3 tỷ đồng, tăng gần 2,3 lần so với quý I/2020. LienVietPostBank tăng gần gấp đôi với lợi nhuận trước thuế đạt 1.112 tỷ đồng; KienLongBank chỉ đạt 702 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế nhưng con số này đã tăng 12,3 lần so với cùng kỳ năm trước.

Những con số lợi nhuận quý I/2021 đã giúp nhóm cổ phiếu vua liên tục thăng hoa, song để tránh rủi ro, nhà đầu tư cần xem xét kỹ sức bền lợi nhuận của mỗi ngân hàng.

Nhật Hạ