Cục Cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) vừa đưa ra một số nhận định về thực trạng, cách nhận biết và khuyến cáo với người dùng về tình trạng nhận xét giả trên mạng, một số trang thương mại điện tử.

Theo Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp dẫn tới những biện pháp giãn cách để đảm bảo an toàn, thương mại điện tử đã trở thành lựa chọn hữu ích cho người tiêu dùng.

Vì vậy, các chuyên gia cho rằng với người tiêu dùng thường xuyên mua sắm trực tuyến, việc tìm kiếm và đọc nhận xét trước khi mua là thói quen khá phổ biến. Khi tìm hiểu về một doanh nghiệp, sản phẩm hay dịch vụ, người dùng Internet có thể tìm kiếm trên mạng kèm theo chữ nhận xét, đánh giá là có thể tiếp cận được rất nhiều thông tin.

Dữ liệu khảo sát của Podium, một công ty phát triển phần mềm giúp các doanh nghiệp hiện đại hóa các phương thức tương tác với khách hàng, cho thấy: có tới 93% số người được khảo sát cho rằng các nhận xét trên mạng ảnh hưởng đến quyết định mua hàng, 82% số người cho biết nội dung của khảo sát đã thuyết phục họ mua hàng.

Còn theo “Sách trắng Thương mại điện tử năm 2020,” tại Việt Nam 56% người tiêu dùng coi các bình luận, đánh giá trên mạng là lý do lựa chọn để mua hàng qua mạng.

Có thể thấy rằng nhận xét trên mạng thực sự đóng vai trò quan trọng. Tại một số sàn thương mại điện tử, nhận xét của người tiêu dùng được tổng hợp và chuyển thành xếp hạng sao cho từng sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp.

Do đó nhận xét tích cực càng nhiều thì xếp hạng sao cho sản phẩm, dịch vụ đó sẽ đạt từ 4-5 sao và ngược lại sẽ chỉ đạt từ 1-2 sao nếu nhiều nhận xét tiêu cực.

Với những lợi ích mà doanh nghiệp có thể khai thác từ nhận xét trực tuyến, có một thực tế là trong những năm gần đây đã xuất hiện tình trạng đăng nhận xét giả (fake reviews) để thuyết phục người tiêu dùng mua hàng.

Đây thường là những nhận xét tích cực về sản phẩm, dịch vụ mục tiêu hoặc tiêu cực về sản phẩm, dịch vụ cạnh tranh. Điều này dẫn đến tình trạng người tiêu dùng gặp khó khăn khi đưa ra quyết định mua sản phẩm, dịch vụ.

Bởi thế Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đưa ra một số cách nhận biết và khuyến cáo để mua sắm trực tuyến nói chung và nhận xét trực tuyến nói riêng thực sự là công cụ hữu ích trong đời sống.

Chính vì vậy, một số cách nhận biết nhận xét giả hoặc nhận xét không khách quan như:

Nội dung nhận xét cho thấy người viết được nhận thù lao, tiền hoa hồng nếu người đọc nhấn vào link trong bài viết để mua hoặc nhập mã được cung cấp bởi người viết.

Nhận xét có nội dung không hợp lý cho thấy sản phẩm, dịch vụ có giá rẻ nhưng chất lượng tương đương sản phẩm, dịch vụ cao cấp.

Nhận xét quá tiêu cực nhưng không đưa ra lý do... hoặc quá tích cực và hay kèm các dấu cảm thán như “!”, “!!!.”

Đồng thời, nhận xét quá tích cực kèm theo nội dung “cầu xin” nhà sản xuất sản xuất thêm, sản xuất lại sản phẩm, dịch vụ…

Cùng với đó là các nhận xét quá tích cực về sản phẩm, dịch vụ mới ra mắt kèm theo nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn, rầm rộ trong thời gian ngắn; sản phẩm, dịch vụ được rất nhiều người nổi tiếng cùng nhận xét trên mạng xã hội.

Hơn nữa, không ít nhận xét quá tiêu cực về sản phẩm để được hoàn lại tiền; nhận xét có nội dung gần giống nhau đã xuất hiện ở nhiều hội, nhóm có liên quan trên mạng xã hội; trang cá nhân của người viết nhận xét ở trạng thái công khai, có rất ít thông tin cá nhân, không có nhiều bài đăng… có dấu hiệu lập ra chỉ để viết nhận xét; bài đăng có kèm ảnh minh họa chất lượng thấp hoặc ảnh đã qua chỉnh sửa.

Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đưa khuyến cáo người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến cần cảnh giác trước những nhận xét có dấu hiệu là giả, không khách quan như trên.

Đặc biệt, người tiêu dùng nên mua hàng từ những sàn thương mại điện tử chỉ cho phép người đã mua sản phẩm, dịch vụ nhận xét về sản phẩm, dịch vụ đó.

Không những thế, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng lưu ý khách hàng cần đọc thật nhiều nhận xét trên các nền tảng khác nhau như: sàn thương mại điện tử, mạng xã hội cũng như tìm hiểu về doanh nghiệp, sản phẩm, dịch vụ tương tự trước khi đưa ra quyết định.