Các quốc gia trên khắp châu Á đang cảnh giác trước tình trạng nắng nóng và mưa khắc nghiệt hơn khi các chuyên gia nhấn mạnh đặc điểm dễ bị thiên tai và nóng lên nhanh chóng của khu vực cùng với một "cocktail" các mối nguy hiểm về sức khỏe đang rình rập người lao động khi đối mặt với biến đổi khí hậu.

Sau khi năm 2023 trở thành năm nóng kỷ lục trên thế giới và châu Á phải đối mặt với các đợt nắng nóng và độ ẩm ở mức "phi thường", "Tôi dự đoán sẽ chứng kiến những đợt nắng nóng dữ dội tương tự như năm ngoái... và cả bão nữa", Sarah Perkins-Kirkpatrick, giáo sư khoa học khí hậu tại Đại học Quốc gia Australia (ANU) cho biết.

Tháng 4 thường là thời điểm nóng nhất và khô nhất trong năm ở nhiều quốc gia ở Nam và Đông Nam Á, nhưng mức độ năm nay lại cực kỳ khắc nghiệt.

Nhiệt độ thường xuyên lên tới 40 độ C ở nhiều thành phố trên toàn khu vực. Chính phủ Bangladesh gần đây đã ra lệnh đóng cửa các trường học và đưa ra cảnh báo sóng nhiệt trên toàn quốc.

Trong khi đó, thủ đô Bangkok của Thái Lan lại khô hạn bất thường, hầu như không có mưa trong tháng 4, mặc dù lượng mưa trung bình trong tháng là 93 mm, theo dữ liệu từ Cơ quan Khí tượng Nhật Bản. Mùa mưa ở Thái Lan thường bắt đầu vào tháng 5.

Xa hơn về phía bắc ở Trung Quốc, những ngày mưa lớn gần đây đã tàn phá nhiều khu vực ở tỉnh Quảng Đông phía nam, với lượng mưa tích lũy ở nhiều khu vực vượt quá kỷ lục lịch sử trong tháng 4, khiến nhiều người thiệt mạng và buộc hơn 110.000 người phải sơ tán.

Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cho biết châu Á cần khẩn trương tăng cường nỗ lực hạn chế các nguy cơ thiên tai tiềm ẩn như đầu tư vào mô hình rủi ro và hệ thống cảnh báo sớm.

Theo báo cáo Tình trạng Khí hậu ở Châu Á 2023 của cơ quan Liên Hợp Quốc công bố hôm thứ Ba, năm ngoái, châu Á đã ấm lên nhanh hơn mức trung bình toàn cầu và vẫn là khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới do các mối nguy hiểm như lũ lụt, bão và nắng nóng khắc nghiệt.

Tổng thư ký WMO Celeste Saulo cho biết trong một tuyên bố: "Kết luận của báo cáo thật đáng tỉnh táo". "Nhiều quốc gia trong khu vực đã trải qua năm nóng kỷ lục vào năm 2023, cùng với hàng loạt điều kiện khắc nghiệt. ... Biến đổi khí hậu đã làm trầm trọng thêm tần suất và mức độ nghiêm trọng của những sự kiện như vậy".

WMO cho biết vào tháng 3 rằng các hiện tượng thời tiết cực đoan năm 2023 một phần được thúc đẩy bởi El Nino, một hiện tượng khí hậu theo mùa xảy ra tự nhiên và có dấu hiệu suy yếu trong những tháng gần đây.

Tuy nhiên, tác động thường lớn nhất vào năm thứ hai trong quá trình phát triển, lần này có nghĩa là năm 2024 và dự kiến sẽ dẫn đến nhiệt độ trên mức bình thường và ảnh hưởng đến lượng mưa trong những tháng tới.

Vào tháng 3, cơ quan khí tượng Singapore cho biết thời tiết năm nay của quốc đảo nhiệt đới này có thể còn nóng hơn năm 2023 do ảnh hưởng El Nino kéo dài.

Theo Tổ chức Lao động Quốc tế, khí hậu thay đổi đang tạo ra "những mối nguy hiểm đáng kể về sức khỏe cho người lao động" như ung thư, bệnh hô hấp, rối loạn chức năng thận và các tình trạng sức khỏe tâm thần.

Cơ quan Liên Hợp Quốc cho biết trong một báo cáo công bố hôm thứ Hai rằng hàng ngàn ca tử vong liên quan đến công việc có liên quan đến một "cocktail nguy hiểm" bao gồm nhiệt độ quá cao, ung thư da do bức xạ tia cực tím mặt trời, ô nhiễm không khí, ngộ độc thuốc trừ sâu và các bệnh do ký sinh trùng và vector truyền.

Những tác động là nghiêm trọng đối với châu Á.

Theo báo cáo năm 2023 của WMO, khu vực này có "mức thấp nhất" về dịch vụ khí hậu để thông báo cho những người ra quyết định trong lĩnh vực y tế, cho thấy rằng "các cơ quan chính phủ về y tế và khí hậu có mối quan hệ non trẻ và sự hợp tác hạn chế".

Các nước đang chuẩn bị cho thời tiết khắc nghiệt hơn trong những tháng tới.

Nhật Bản, nơi người dân oi bức trong mùa hè nóng kỷ lục vào năm ngoái, đã bắt đầu vận hành hệ thống cảnh báo say nắng vào thứ Tư. Bắt đầu từ năm nay, loại cảnh báo thứ hai đã được bổ sung khi các tỉnh dự kiến sẽ hứng chịu nhiệt độ đặc biệt cao gây rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe con người. 

Mục đích là để thúc giục mạnh mẽ hơn nữa chính quyền địa phương và người dân thực hiện các biện pháp bảo vệ như sử dụng "nơi trú ẩn làm mát" hoặc cơ sở điều hòa không khí được chỉ định công khai.

Singapore, nơi phụ thuộc nhiều vào công nhân xây dựng nhập cư, đã yêu cầu người sử dụng lao động theo dõi nhiệt độ quả cầu ướt, một phép đo nhiệt được quốc tế công nhận và cho phép những người lao động thực hiện các hoạt động thể chất nặng được nghỉ tối thiểu 10 phút mỗi giờ khi chỉ số đạt 32 độ C, hoặc cao hơn. 

Các quy định này bắt đầu được áp dụng vào tháng 10 năm ngoái và nhằm mục đích bảo vệ những người lao động ngoài trời khỏi nguy cơ stress nhiệt.

Perkins-Kirkpatrick của ANU cho biết: "Chúng tôi đã mong đợi [những sự kiện phá kỷ lục này] sẽ xảy ra… nhưng tốc độ diễn ra nhanh chóng của nó khiến tôi ngạc nhiên".

Bà nói thêm: "Chúng ta phải thích nghi. Chúng ta không còn ở giai đoạn chỉ cần giảm phát thải khí nhà kính là đủ", đồng thời chỉ ra các biện pháp như giáo dục người dân cách ứng phó trong các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt.

Tại Hàn Quốc, nơi thường xuyên phải hứng chịu các đợt nắng nóng trong những năm gần đây, khoảng 250 người đã kiện chính phủ để yêu cầu các bước giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Tòa án Hiến pháp quốc gia đã tổ chức phiên điều trần công khai đầu tiên về vấn đề này vào ngày 23/4.

Kim Seo-gyung, một trong những nguyên đơn, nói với các phóng viên: "Chúng tôi cần một cách an toàn trước cuộc khủng hoảng khí hậu để bảo vệ cuộc sống của chúng tôi". "Chúng tôi không phải là những thế hệ tương lai muốn có một cuộc sống tốt đẹp hơn... mà là những người muốn có thể bảo vệ cuộc sống của mình khỏi cuộc khủng hoảng khí hậu".

(Nguồn: Nikkei)