Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) vừa công bố Chỉ số môi trường kinh doanh (BCI) đã giảm xuống 48 điểm phần trăm trong quý IV/2022. Dữ liệu này được đưa ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tiếp tục biến động do nhiều yếu tố bao gồm suy giảm tăng trưởng kinh tế, lãi suất tăng vọt, lạm phát kéo dài và niềm tin của người tiêu dùng bị tổn hại.

Cụ thể, trong tổng số hơn 1,300 doanh nghiệp được hỏi, chỉ 27% số người dự đoán sự ổn định hoặc cải thiện kinh tế cho quý I/2023, kết quả BCI cũng cho thấy sự lạc quan đã giảm sút. Dự đoán cho quý trước là 42%, đây là mức giảm 15 điểm. Trong quý vừa qua, số người dự đoán suy thoái kinh tế cũng tăng gấp đôi.

41% số người được hỏi cho biết công ty của họ đang chuyển hoạt động từ Trung Quốc sang Việt Nam, tăng từ 13% trong Quý III. Ngoài ra, khoảng 35% số người được hỏi cho rằng Việt Nam thuộc top 5 điểm đến đầu tư toàn cầu hàng đầu, với 12% cho rằng Việt Nam là điểm đầu tư quốc tế hàng đầu của công ty họ.

Theo khảo sát, 63% người được hỏi tin rằng họ có đủ hiểu biết về Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Hơn nữa, gần một nửa số người được hỏi cho rằng EVFTA có liên quan hoặc rất liên quan đến hoạt động kinh doanh của họ, cho thấy không có thay đổi đáng kể nào từ quý III/2022.

Những người tham gia BCI cũng chỉ ra rằng các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới có tác động tích cực đến sự phát triển của doanh nghiệp, sức khỏe tài chính của họ thông qua cắt giảm thuế quan và sức mạnh của chuỗi cung ứng.

BCI mới nhất này cũng cho thấy những lo ngại về thủ tục hành chính của EVFTA, sự thiếu hiểu biết về hiệp định và các rào cản kỹ thuật đối với thương mại đều đã giảm.

Ba rào cản về pháp ly lớn nhất đối với các công ty nước ngoài hoạt động tại Việt Nam được xác định là thiếu rõ ràng về các quy tắc và quy định (51%), khó khăn hành chính (41%), cũng như khó khăn về thị thực và giấy phép lao động (30%).

Bất chấp những khó khăn này, 58% số người được hỏi về BCI hài lòng với sự quan tâm của các nhà hoạch định chính sách đối với nhu cầu kinh doanh khi thiết lập các chính sách liên quan.

Về đề xuất để cải thiện năng lực thu hút FDI, giảm bớt khó khăn thủ tục hành chính vẫn giữ vị trí đầu bảng. Yếu tố này vẫn giữ nguyên vị trí khi câu hỏi này lần đầu tiên được đưa ra với những người trả lời BCI vào quý II/2022. Trong khi đó, vấn đề giảm khó khăn về thị thực cho các chuyên gia nước ngoài ngày càng được đề xuất nhiều hơn, tăng 8% từ quý III lên quý IV.

Các nhà đầu tư châu Âu tin tưởng vào thị trường Việt Nam

Nhận xét về chỉ số môi trường kinh doanh của Việt Nam trong quý IV/2022, Chủ tịch EuroCham Alain Cany cho biết: "Mọi thứ chắc chắn kém tích cực hơn trong quý IV/2022 so với đầu năm. Mặc dù tình hình rất có thể sẽ tiếp tục theo hướng này vào năm 2023, nhưng điều này không nên được coi là nguyên nhân gây lo ngại.

Trên thực tế, cơ hội kinh tế của Việt Nam tiếp tục vượt xa các đối thủ cạnh tranh trong khu vực và quốc tế. Điều này thể hiện rõ qua việc rất nhiều thành viên của EuroCham coi Việt Nam là trung tâm trong chiến lược đầu tư toàn cầu của họ".

Theo ông Cany, đầu tư trực tiếp nước ngoài từ châu Âu và trên toàn thế giới vẫn ở mức cao và tiếp tục tăng, đặc biệt là trong các ngành sản xuất và công nghiệp xanh của Việt Nam. Với nguồn vốn FDI này, với nền tảng kinh tế vững chắc và cam kết bền vững của Việt Nam, Việt Nam vẫn là một trong những điểm đến đầu tư hàng đầu trên thế giới. Nhờ đó, cộng đồng doanh nghiệp châu Âu vẫn tin tưởng vào thị trường Việt Nam.

Giám đốc điều hành Decision Lab Thue Quist Thomasen cũng cho rằng, niềm tin vào môi trường kinh doanh của Việt Nam trong Quý IV/2022 đã có sự suy giảm.

Sự suy giảm này bắt đầu từ quý II, khi các chỉ số biến động toàn cầu, lạm phát và tăng trưởng chậm lại bắt đầu tác động đến tâm lý ở Việt Nam. quý IV đã chứng kiến sự biến động trong nước, đặc biệt là trong lĩnh vực ngân hàng và bất động sản khiến tâm lý của các nhà đầu tư hơi bi quan.

"Tuy nhiên, không phải tất cả các lĩnh vực đều có chung quan điểm này và các lĩnh vực phụ thuộc trực tiếp vào tiêu dùng địa phương nhìn chung có triển vọng tích cực hơn", ông Thomasen nhận định.