Cuộc chiến chống lạm phát toàn cầu 'gần như đã thắng' nhưng rủi ro vẫn gia tăng

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), phần lớn thế giới đã thành công trong việc giảm lạm phát và thiết kế một nền kinh tế hạ cánh mềm, tránh suy thoái, nhưng phải đối mặt với rủi ro địa chính trị gia tăng và triển vọng tăng trưởng dài hạn yếu hơn.

Cơ quan này cho biết trong báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới công bố hôm 22/10 rằng, lạm phát toàn cầu sẽ giảm xuống 3,5% hàng năm vào cuối năm 2025, từ mức trung bình 5,8% vào năm 2024. 

Lạm phát đạt đỉnh điểm với tỷ lệ 9,4% so với cùng kỳ năm trước vào quý 3/2022. Tỷ lệ cuối năm 2025 thấp hơn một chút so với mức tăng giá trung bình hàng năm trong hai thập kỷ trước đại dịch Covid-19.

"Cuộc chiến chống lạm phát toàn cầu gần như đã giành chiến thắng", báo cáo của IMF tuyên bố, ngay cả khi tổ chức này kêu gọi "chính sách ba trục" nhằm giải quyết lãi suất, chi tiêu chính phủ cũng như cải cách và đầu tư để tăng năng suất.

Nhà kinh tế trưởng của IMF, Pierre-Olivier Gourinchas, cho biết: "Bất chấp tin tốt về lạm phát, rủi ro suy thoái đang gia tăng và hiện đang chi phối triển vọng". IMF cảnh báo hiện lạm phát đang đi đúng hướng, các nhà hoạch định chính sách toàn cầu phải đối mặt với thách thức mới xuất phát từ tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế thế giới.

Quỹ này giữ ước tính tăng trưởng toàn cầu ở mức 3,2% cho năm 2024 và 2025 - mức mà quỹ này gọi là "ổn định nhưng chưa ấn tượng". Mỹ hiện được dự báo sẽ tăng trưởng nhanh hơn và khả năng mở rộng mạnh mẽ cũng có thể xảy ra ở các nền kinh tế mới nổi ở châu Á nhờ các khoản đầu tư mạnh mẽ liên quan đến trí tuệ nhân tạo. 

Tuy nhiên, IMF đã hạ thấp triển vọng của mình đối với các nền kinh tế tiên tiến khác - đặc biệt là các quốc gia lớn nhất châu Âu - cũng như một số thị trường mới nổi, đổ lỗi cho việc gia tăng xung đột toàn cầu và kéo theo rủi ro đối với giá cả hàng hóa.

Cuộc chiến chống lạm phát toàn cầu 'gần như đã thắng' nhưng rủi ro vẫn gia tăng - Ảnh 1.

IMF đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2025 xuống 3,2%, giảm 0,1 điểm phần trăm so với ước tính tháng 7 trong khi giữ nguyên dự báo năm nay ở mức 3,2%.

Cần cảnh giác trong đợt giảm phát cuối cùng

IMF có trụ sở tại Washington, với 190 quốc gia thành viên, cho biết trong bài tổng quan rằng chính sách tiền tệ thích ứng là chìa khóa để giảm lạm phát trong khi điều kiện thị trường lao động bình thường hóa và giải quyết các cú sốc về nguồn cung, tất cả đều giúp tránh suy thoái kinh tế toàn cầu.

Báo cáo cảnh báo các ngân hàng trung ương sẽ cần phải thận trọng trong việc giảm lạm phát hoàn toàn. Họ nói thêm rằng lạm phát dịch vụ vẫn ở mức gần gấp đôi so với mức trước đại dịch do tiền lương ở một số quốc gia tiếp tục bắt kịp mức tăng chi phí sinh hoạt, khiến một số nền kinh tế thị trường mới nổi như Brazil và Mexico phải chứng kiến áp lực lạm phát gia tăng.

Báo cáo cho biết: "Mặc dù kỳ vọng lạm phát vẫn ổn định trong thời gian này, nhưng lần sau có thể sẽ khó khăn hơn vì người lao động và doanh nghiệp sẽ thận trọng hơn trong việc bảo vệ mức sống và lợi nhuận của họ trong tương lai".

Các quốc gia có thu nhập thấp hơn, nơi chi phí lương thực và năng lượng chiếm tỷ trọng lớn hơn trong chi tiêu hộ gia đình, cũng nhạy cảm hơn với việc giá hàng hóa tăng đột biến có thể dẫn đến lạm phát cao hơn. Các nước nghèo hơn hiện đang chịu áp lực lớn hơn từ việc trả nợ chính phủ, điều này có thể hạn chế hơn nữa nguồn tài trợ cho các chương trình công.

Cuộc chiến chống lạm phát toàn cầu 'gần như đã thắng' nhưng rủi ro vẫn gia tăng - Ảnh 2.

Tỷ lệ lạm phát hàng năm của Mexico đã giảm trong tháng thứ hai xuống 4,58% vào tháng 9/2024, mức thấp nhất kể từ tháng 3 và dưới mức dự báo của thị trường là 4,62%.

Biến động thị trường giữa những rủi ro giảm giá chính

Báo cáo của IMF cho biết, biến động tài chính gia tăng là một mối đe dọa khác đối với tăng trưởng toàn cầu. Những đợt bán tháo đột ngột trên thị trường, chẳng hạn như xảy ra vào đầu tháng 8, được IMF coi là rủi ro chính làm mờ đi triển vọng kinh tế. 

Theo quỹ này, mặc dù thị trường đã ổn định kể từ đợt sụt giảm ngắn ngủi trong tháng 8, được thúc đẩy bởi sự giảm giá của đồng Yên (JPY) và dữ liệu thị trường lao động Mỹ yếu hơn dự kiến, nhưng vẫn còn lo lắng.

"Sự biến động trở lại của thị trường tài chính trong mùa hè đã làm dấy lên những lo ngại cũ về những lỗ hổng tiềm ẩn. Điều này đã làm tăng thêm sự lo lắng về quan điểm chính sách tiền tệ phù hợp", báo cáo cho biết.

Những thách thức tiếp theo đối với thị trường tài chính toàn cầu có thể xảy ra ở giai đoạn cuối của cuộc chiến chống lạm phát. Sự hỗn loạn và lây lan của thị trường là rủi ro chính nếu lạm phát cơ bản vẫn dai dẳng - một rủi ro nghiêm trọng đối với các nước thu nhập thấp vốn đang chịu áp lực từ nợ công cao và biến động thị trường tiền tệ.

Những rủi ro giảm giá khác bao gồm những lo ngại về địa chính trị, đặc biệt là xung đột ở Trung Đông và khả năng giá hàng hóa tăng đột biến. IMF cho biết thị trường bất động sản Trung Quốc có khả năng thu hẹp sâu hơn, lãi suất duy trì ở mức quá cao trong thời gian dài và chủ nghĩa bảo hộ gia tăng trong thương mại toàn cầu là những mối đe dọa khác đối với sự thịnh vượng.

Triển vọng dài hạn còn u ám hơn. IMF dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ tăng 3,1% hàng năm vào cuối những năm 2020, mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Trong khi triển vọng yếu hơn của Trung Quốc đã đè nặng lên các dự báo trung hạn thì triển vọng xấu đi ở châu Mỹ Latinh và châu Âu cũng tác động tương tự. Những trở ngại về mặt cơ cấu như năng suất thấp và dân số già hóa cũng đang hạn chế triển vọng tăng trưởng.

Dự kiến sự suy giảm ở thị trường mới nổi lớn nhất và các nền kinh tế đang phát triển cho thấy con đường dài hơn để thu hẹp khoảng cách thu nhập giữa các nước nghèo và nước giàu. IMF cảnh báo tăng trưởng bị mắc kẹt ở tốc độ thấp cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng thu nhập trong các nền kinh tế.

(Nguồn: CNBC)

GIA KIỆT