Al Jazeera cho biết, gạo là lương thực toàn cầu và việc giữ giá thấp có thể kiềm chế nạn đói. Tuy nhiên, một quyết định gây tranh cãi của chính phủ Ấn Độ có thể đảo ngược quan niệm này và tạo ra sự hỗn loạn trên toàn thế giới.

Ấn Độ, quốc gia cung cấp khoảng 40% lượng gạo xuất khẩu toàn cầu, đã thực hiện một bước đi chưa từng có là cấm xuất khẩu gạo trắng non-basmati trong nỗ lực kiềm chế lạm phát trong nước.

Nhưng trong khi điều này có thể có tác động tích cực ở Ấn Độ, phần còn lại của thế giới có thể sẽ cảm nhận được toàn bộ gánh nặng của quyết định. Gạo ở những nơi khác sẽ đắt hơn, và do đó sẽ ít có khả năng đến tay những người cần nó nhất.

Quy mô của vấn đề được thể hiện qua thực tế rằng "gạo là nguồn cung cấp thực phẩm chính cho gần một nửa thế giới", như The Economist đã đưa tin. "Nguồn cung của nó càng bị đe dọa, thì xu hướng hạn chế xuất khẩu càng trở nên mạnh mẽ hơn".

Giá gạo, giống như rất nhiều loại thực phẩm, đang tăng lên. Nó "cao hơn 11,3% so với một năm trước", The Print cho biết, trích dẫn dữ liệu từ Bộ các vấn đề người tiêu dùng của Ấn Độ.

Chỉ số giá lương thực của Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hợp Quốc (FAO), theo dõi những thay đổi hàng tháng về giá thực phẩm và hàng hóa quốc tế, "đã tăng 1,3% trong tháng 7 so với tháng 6", ABC News đưa tin. Điều này đặc biệt được cho là do giá gạo và dầu thực vật cao hơn.

Trên thực tế, giá lương thực đang đối mặt với "mối đe dọa tay ba", Al Jazeera nhận định. Biến đổi khí hậu đã dẫn đến lũ lụt xối xả, có tác động tàn phá đối với mùa màng và sau đó là sinh kế của nông dân. Điều này đã trở nên trầm trọng hơn ở một số khu vực do sóng nhiệt và cháy rừng phá hủy đất nông nghiệp.

Vấn đề thứ ba cần giải quyết là cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraina. The Guardian cho biết, các hành động của Nga đã "đẩy giá hàng hóa và ngũ cốc trên toàn thế giới lên cao". Quyết định mới nhất của Nga rút khỏi sáng kiến ngũ cốc Biển Đen, vốn cho phép xuất khẩu ngũ cốc an toàn từ khu vực, đã "làm dấy lên những lo ngại mới về một cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu", tờ báo cho biết thêm.

The Economist cho biết tác động của lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ đã được cảm nhận trên toàn cầu và nó có khả năng "phá vỡ thị trường hơn nữa thông qua sự lây lan". Nó trích dẫn quyết định của Việt Nam cấm xuất khẩu gạo vào năm 2008. Điều này cuối cùng đã dẫn đến việc Trung Quốc, Ấn Độ và Campuchia cũng làm tương tự.

Lịch sử có thể đã lặp lại. Trong tuần qua, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã ban hành lệnh tạm ngừng xuất khẩu và tái xuất khẩu gạo. Bộ kinh tế của nước này xác nhận lệnh cấm kéo dài 4 tháng sẽ bao gồm "nhiều loại gạo và các sản phẩm của chúng không có nguồn gốc từ Ấn Độ", Al-Monitor cho biết. Quyết định của Ấn Độ đã gây báo động cho UAE, quốc gia "nhập khẩu 90% lương thực".

Mua hoảng loạn đã được báo cáo ở Mỹ. Tờ The Independent đưa tin, người ta đã nhìn thấy mọi người "trèo lên các kệ hàng tạp hóa để lấy các bao gạo".

Không phải cầu đang vượt cung. Trên thực tế, tại các Nhà máy Gạo Singla ở Kurukshetra, Ấn Độ, có rất nhiều hàng tồn kho. Tuy nhiên, các công nhân "hiện không thể bán nó cho một số người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới", Sky News cho biết.

Harsh Singla, chủ sở hữu nhà máy gạo thế hệ thứ ba, nói với đài truyền hình: "Nhiều khách hàng của tôi sẽ bị cắt hợp đồng vì điều này. "Chúng tôi sẽ không thể cung cấp cho họ. Lệnh cấm này đã làm gián đoạn đường dây mua bán của chúng tôi".

Gạo không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến lạm phát lương thực ở Ấn Độ. Giá cà chua cũng ngày càng tăng, "dẫn đến tình trạng khan hàng, cướp giật, thậm chí người tiêu dùng phải sang nước láng giềng Nepal để tìm nguồn cung", The Independent cho hay.

Tuy nhiên, lệnh cấm gạo có khả năng chứng minh "có hại cho an ninh lương thực toàn cầu", BBC News đưa tin. Nhưng các chính phủ ít sợ hãi hơn những người đói khát, The Economist nói thêm, và chính điều này có thể chứng minh yếu tố quyết định đối với chính phủ Ấn Độ.

Trong khi đó, cả người sản xuất và người tiêu dùng tiếp tục chịu tác động của lệnh cấm gạo. Nông dân phải tính đến những cánh đồng ngập úng, nhưng đối với những người ở các nước tiêu thụ hàng đầu như Bangladesh, Indonesia, Thái Lan và Sri Lanka, nhu cầu về gạo vẫn không giảm.

Liên Hợp Quốc ước tính rằng, 362 triệu người trên thế giới đang cần lương thực và viện trợ. Martin Griffiths, điều phối viên nhân đạo của Liên Hợp Quốc, nói với Sky News: "Đây không phải là vấn đề buồn bã hay thất vọng, mà là mối đe dọa đối với tương lai của họ, tương lai của con cái họ và gia đình họ".

"Họ không buồn. Họ đang tức giận. Họ đang lo lắng. Nhiều người sẽ đói. Một số sẽ chết đói. Nhiều người có thể chết", Martin Griffiths nói.