Điều gì gây ra vụ tai nạn máy bay chở trùm lính đánh thuê Wagner?

Trùm lính đánh thuê Wagner Yevgeny Prigozhin, người lãnh đạo cuộc nổi dậy thất bại chống lại Điện Kremlin cách đây đúng 2 tháng, đã có mặt trên chiếc máy bay bị rơi hôm 23/8, theo các quan chức Nga. Thảm họa đã xảy ra như thế nào?

Cơ quan hàng không Nga cho biết vụ tai nạn xảy ra ở phía Tây Bắc Moscow và khiến toàn bộ người trên máy bay thiệt mạng, bao gồm cả Prigozhin, người đứng đầu nhóm lính đánh thuê nổi tiếng nhờ các phương pháp tàn bạo trên toàn thế giới và những chiến thắng trên chiến trường trong cuộc chiến Ukraina.

Đây là những gì chúng ta biết cho đến nay.

Chuyện gì đã xảy ra?

Theo Bộ Dịch vụ khẩn cấp Nga, chiếc máy bay này là máy bay tư nhân Embraer chở 7 hành khách và 3 thành viên phi hành đoàn.

Các quan chức Nga cho biết, chiếc máy bay khởi hành từ Moscow và đang trên đường đến St. Petersburg thì bị rơi gần làng Kuzhenkino, vùng Tver phía Tây nước Nga. Dữ liệu chuyến bay cho thấy máy bay đã đạt đến độ cao khoảng 28.000 feet trước khi đột ngột ngừng truyền thông tin chi tiết theo dõi.

Truyền thông nhà nước Nga đưa tin thi thể của 8 người đã được tìm thấy tại hiện trường vụ tai nạn. Hãng thông tấn nhà nước chính thức TASS đưa tin chiếc máy bay đã "cháy" khi va chạm. Nó đã ở trên không được khoảng nửa giờ.

Đoạn video do hãng truyền thông nhà nước Nga RIA Novosti công bố cho thấy một chiếc máy bay lao thẳng xuống và mất một cánh. CNN không thể xác nhận tính xác thực của video, nhưng RIA Novosti khẳng định đây là thời điểm một chiếc máy bay phản lực Embraer rơi từ trên trời xuống vùng Tver.

Điều gì gây ra vụ tai nạn máy bay chở trùm lính đánh thuê Wagner? - Ảnh 2.

Nguồn: Flightradar24 (đường bay); Phân tích Telegram, CNN (vị trí vụ tai nạn).

Hiện chưa rõ nguyên nhân khiến máy bay rơi. Chính quyền Nga cho biết họ đang điều tra và tiến hành các hoạt động tìm kiếm.

"Nó đang lao xuống nhanh chóng theo một vòng xoáy và kéo theo rất nhiều khói. Vậy đây là một chiếc máy bay đã bị cháy. Và có vẻ như một số bộ phận cấu trúc, bề mặt khí động học đã bị thiếu", phóng viên kỳ cựu về khoa học và hàng không vũ trụ Miles O'Brien nói với CNN sau khi xem lại đoạn phim về vụ rơi máy bay.

Ông nói thêm: "Một chiếc máy bay như thế này… chúng không thể rơi khỏi bầu trời một cách thảm khốc mà không có điều gì bất thường xảy ra". O'Brien nói thêm, nguyên nhân có thể là do một vụ nổ bên trong hoặc bên ngoài máy bay - giống như chất nổ phát nổ trên máy bay hoặc máy bay bị trúng tên lửa.

David Soucie, cựu thanh tra an toàn của Cục Hàng không Liên bang Mỹ, cũng lặp lại khả năng này, cho rằng vụ rơi máy bay trông như chỉ còn lại một cánh.

Prigozhin có ở trên máy bay không?

Prigozhin và một số nhân vật hàng đầu của Wagner có tên trong danh sách hành khách được cơ quan hàng không Nga chia sẻ.

Một kênh Telegram liên kết với Wagner, kênh trước đây đăng tải các video tuyên truyền của nhóm, cũng đưa ra tuyên bố cho biết Prigozhin đã bị giết. CNN không thể xác nhận tuyên bố này.

Các kênh khác liên kết với Prigozhin và Wagner, bao gồm cả kênh Telegram chính thức của ông, vẫn giữ im lặng.

Nhưng còn có những manh mối khác liên kết với Prigozhin và vụ tai nạn.

Một video khác do RIA Novosti công bố có mục đích ghi lại địa điểm vụ tai nạn, trong đó bốn chữ số cuối của số đăng ký có thể nhìn thấy trên mảnh vỡ động cơ máy bay: 2795. Máy bay riêng của Prigozhin, liên kết với các công ty của ông và nhóm Wagner, được đăng ký là RA- 02795.

Điều gì gây ra vụ tai nạn máy bay chở trùm lính đánh thuê Wagner? - Ảnh 4.

Đống đổ nát máy bay được nhìn thấy ở khu vực Tver phía tây nước Nga vào ngày 23/8/2023. Ảnh: Reuters

Đây có phải là sự trả thù?

Vụ tai nạn xảy ra đúng hai tháng sau ngày Prigozhin cố gắng nổi loạn chống lại giới lãnh đạo quân sự Nga.

Prigozhin và quân Wagner của ông đã chiếm giữ các địa điểm quân sự quan trọng và hành quân về phía Moscow, nơi Điện Kremlin đã triển khai quân đội được trang bị vũ khí hạng nặng xuống đường phố. Nhưng trước khi họ có thể đối đầu, một thỏa thuận đã được ký kết nhằm chấm dứt cuộc nổi dậy và đưa Prigozhin cùng các chiến binh của ông ta đến nước láng giềng Belarus.

Nó đánh dấu thách thức lớn nhất đối với sự cai trị của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong 23 năm. Nhưng nó cũng vẽ một mục tiêu trên lưng Prigozhin, khiến một số chuyên gia suy đoán rằng ông trùm này là một người chết đang đi lại.

Ngay cả Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm thứ Tư cũng cho rằng Putin có thể liên quan đến vụ tai nạn. "Tôi không biết thực tế chuyện gì đã xảy ra, nhưng tôi không ngạc nhiên", ông nói.

Giám đốc CIA Bill Burns và Ngoại trưởng Antony Blinken cũng đưa ra những bình luận tương tự, chỉ ra lịch sử trả thù lâu dài của Putin và tần suất những người chỉ trích hoặc bất đồng chính kiến Nga chết trong những hoàn cảnh bí ẩn.

Bill Browder, một nhà phê bình Putin và trước đây là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất ở Nga trước khi ông bị trục xuất khỏi đất nước, cho biết ông rất ngạc nhiên khi Prigozhin có thể sống sót lâu như vậy sau cuộc nổi dậy. Ông nói, các thủ lĩnh khác của Wagner và các đồng minh của Prigozhin hiện có thể đang chạy trốn.

Điều gì gây ra vụ tai nạn máy bay chở trùm lính đánh thuê Wagner? - Ảnh 5.

Doanh nhân Yevgeny Prigozhin, trái, cho Tổng thống Nga Vladimir Putin xem xung quanh nhà máy sản xuất bữa ăn cho học sinh của ông, bên ngoài St. Petersburg, Nga vào thứ Hai, ngày 20/9/2010. Ảnh: AP

Dư luận phản ứng thế nào?

Prigozhin và Wagner có được sự ủng hộ của công chúng Nga - điều này thể hiện rõ trong cuộc nổi dậy thất bại. Tại các thành phố bị Wagner chiếm đóng trong thời gian ngắn, các video cho thấy người dân cổ vũ họ, chụp ảnh với các chiến binh và vẫy tay chào xe của Prigozhin chỉ để bắt tay anh ta.

Vào tối thứ Tư, mọi người đã tập trung tại St. Petersburg để lại những món quà tưởng nhớ Prigozhin như hoa, nến và miếng dán hình chữ V của Wagner. Đoạn video cho thấy công chúng giương một biểu ngữ lớn bên ngoài trụ sở chính của Wagner với dòng chữ "Wagner PMC. Chúng ta ở bên nhau".

Các bức ảnh cho thấy nhiều người đang để tang tại địa điểm này, bao gồm cả nam thanh niên, các cặp vợ chồng và thanh thiếu niên; một số rõ ràng đang đau khổ, ôm lấy nhau.

Thông tin này có thể sẽ gây ra phản ứng khác hẳn ở Ukraina. Lực lượng Wagner đã tham gia rất nhiều vào việc chiếm giữ một số thị trấn của Ukraina vào đầu năm nay, mang lại tiến bộ rõ rệt cho phía Nga - nhưng thường phải trả giá bằng việc gửi từng đợt lính đánh thuê vào nơi mà Prigozhin gọi là "máy xay thịt".

"Sẽ không có giọt nước mắt nào rơi ở đây, nếu quả thực ông ấy đã chết", Nick Paton Walsh, Trưởng phóng viên An ninh Quốc tế của CNN, hiện đang làm việc tại Ukraina, cho biết. Ông nói thêm rằng một người lính Ukraina ở tiền tuyến đã nhắn tin cho ông hôm thứ Tư để chúc mừng tin này.

(Nguồn: CNN)

CHẤN HƯNG