Đáng chú ý, Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán thay đổi cách thức lựa chọn hồ sơ kiểm toán và "nhắm" vào những đơn vị nhiều rủi ro.
Kết quả kiểm tra cho thấy hiện có 8 công ty không đạt yêu cầu và có 15 công ty đạt yêu cầu. Đồng thời, tổng số hồ sơ được kiểm tra là 98; trong đó, 8 hồ sơ đạt mức tốt, 49 hồ sơ đạt yêu cầu; hồ sơ không đạt yêu cầu là 35 và 6 hồ sơ có chất lượng yếu kém, chiếm tỷ lệ trên 40%.
Với hồ sơ kiểm toán không đạt yêu cầu, doanh nghiệp sẽ tiếp tục nằm trong danh sách kiểm tra trong 1-2 năm tới, nếu vẫn không đạt yêu cầu sẽ bị đình chỉ hành nghề. Còn xếp loại 4 ngay lập tức bị đình chỉ hành nghề kinh doanh dịch vụ kiểm toán và sẽ có thời gian ít nhất 12 tháng để khắc phục.
Theo đó, thời gian qua, nhiều báo cáo tài chính sai lệch lộ diện, ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà đầu tư trong khi các cơ quan kiểm toán độc lập không làm tròn trách nhiệm. Vì vậy, những doanh nghiệp kiểm toán độc lập cho những đơn vị có nhiều lùm xùm tai tiếng như Louis Holdings, FLC... hay những đơn vị được kiểm toán khác có nhiều bất thường như: khoản phải thu lớn, tăng vốn lớn hoặc dư lượng tiền mặt lớn... khiến doanh nghiệp làm dịch vụ kiểm toán dễ gặp nhiều rủi ro, đều rơi vào "tầm ngắm" kiểm tra.
Tuy nhiên, dù cơ quan quản lý "giằng" chặt tại chốt này nhưng cũng chỉ có tác dụng hậu kiểm, khó lòng chặn được gian lận, bê bối bởi doanh nghiệp đã làm sai ngay từ đầu.
Cũng theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán, đoàn kiểm tra có hai nhiệm vụ chính. Cụ thể, một là, kiểm tra hệ thống nhằm đánh giá liệu doanh nghiệp kiểm toán có thiết lập và tổ chức thực hiện các chính sách và thủ tục kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán theo yêu cầu của Chuẩn mực kiểm soát chất lượng số 1 hay không.
Hai là, kiểm tra kỹ thuật, dựa trên xét đoán chuyên môn của đoàn kiểm tra, lựa chọn 4-6 hồ sơ rủi ro để kiểm tra, nhằm đánh giá việc thực hiện các hợp đồng có được lập kế hoạch và tổ chức thực hiện phù hợp với quy định của chuẩn mực nghề nghiệp, pháp luật và các quy định có liên quan hay không.
Sau quá trình kiểm tra, theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán, đối với hồ sơ kiểm toán không đạt yêu cầu, doanh nghiệp sẽ tiếp tục nằm trong danh sách kiểm tra ngay trong 1-2 năm tới, nếu như vẫn không đạt yêu cầu sẽ bị đình chỉ hành nghề.
Còn xếp loại 4 ngay lập tức bị đình chỉ hành nghề kinh doanh dịch vụ kiểm toán và sẽ có thời gian ít nhất 12 tháng để khắc phục.
Cũng theo bà Nhung, về các hình thức xử lý vi phạm, có nhiều các hình thức cảnh cáo, phạt tiền, đình chỉ ngành nghề, thu hồi giấy phép, đây là những biện pháp thông thường của cơ quan quản lý nhà nước. Đối với các vi phạm nghiêm trọng hơn, sẽ bị cấm tham gia hoạt động kiểm toán, hoặc truy cứu xét nghiệm hình sự đối với vụ việc được phán quyết ở tòa án.
Theo ông Vũ Đức Chính, Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán (Bộ Tài chính), ngày 23/5 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 633/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược Kế toán - Kiểm toán đến năm 2030, theo hướng hoàn thiện, nâng cao chất lượng hệ thống thông tin kế toán - kiểm toán theo hướng công khai, minh bạch, phản ánh trung thực, đầy đủ các thông tin, số liệu kinh tế - tài chính trong nền kinh tế.
Nhiệm vụ đầu tiên là xây dựng hai dự thảo Luật Kế toán và Luật Kiểm toán độc lập, với mục đích đánh giá, xây dựng các chính sách mới đảm bảo phù hợp với giai đoạn mới, bối cảnh kinh tế - xã hội và đạt được hiệu quả về mặt quản lý nhà nước trong hoạt động dịch vụ kế toán, kiểm toán; đồng thời, chú trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực về kế toán - kiểm toán. Cùng với đó, vận dụng thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trong quy trình kế toán kiểm toán cũng như hoạt động quản lý.
Thông tin rõ hơn về công tác giám sát hoạt động kiểm toán độc lập, bà Lê Thị Tuyết Nhung, Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán, cho biết trong năm 2022, có 23 công ty kiểm toán nằm trong danh sách kiểm tra; trong đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước kiểm tra 9 công ty kiểm toán đối với những đơn vị có lợi ích công chúng trong lĩnh vực chứng khoán và Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán kiểm tra 14 công ty.
Tổng Hợp
