Chỉ định rõ ràng cho chứng trầm cảm sau sinh

Thuốc zuranolone do công ty Sage Therapeutics (có trụ sở tại Massachusetts, Mỹ) phát triển và sẽ được bán tại thị trường Mỹ với nhãn hiệu Zurzuvae. Giá bán của thuốc này hiện chưa được công bố. Sage cho biết, thuốc sẽ có sẵn sau khi cục Quản lý dược phẩm hoàn thành quá trình xem xét 90 ngày đối với các loại thuốc hướng tâm thần.

Dữ liệu thử nghiệm lâm sàng cho thấy, thuốc có tác dụng nhanh chóng, bắt đầu giảm trầm cảm chỉ sau ba ngày, nhanh hơn đáng kể so với thuốc chống trầm cảm thông thường, có thể mất hai tuần hoặc lâu hơn mới có tác dụng. Điều đó có thể khuyến khích nhiều bệnh nhân chấp nhận điều trị hơn.

Khía cạnh quan trọng nhất của sự chấp thuận có thể không phải là các tính năng của thuốc, mà là nó được chỉ định rõ ràng cho chứng trầm cảm sau sinh. Điều này sẽ giúp đỡ các bác sỹ sản khoa và bác sĩ gia đình sàng lọc các triệu chứng nhanh chóng hơn để đề xuất phương hướng điều trị.

Ước tính có khoảng 10-15% phụ nữ sinh con ở Mỹ bị trầm cảm khi mang thai hoặc trong năm sau đó. Tình trạng này có thể đi kèm với lo lắng dữ dội, xấu hổ, tội lỗi, mất ngủ, hoảng loạn và có ý định tự tử. Và điều đó có thể gây khó khăn cho các bà mẹ trong việc chăm sóc, gắn kết và nuôi dưỡng trẻ sơ sinh, điều rất quan trọng cho sự phát triển lành mạnh.

"Có rất nhiều sự kỳ thị về việc dùng thuốc chống trầm cảm. Nhiều người cảm thấy điều đó thật xấu hổ và họ cảm giác khiến bản thân bị hạ thấp phẩm giá, khiến họ cảm thấy mình là một người mẹ tồi. Vì vậy phương pháp điều trị này trở nên hấp dẫn hơn vì nó thực sự là một phương pháp điều trị dành riêng cho chứng trầm cảm sau sinh", Tiến sĩ Ruta Nunacs, bác sĩ tâm thần của Trung tâm sức khỏe tâm thần phụ nữ tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts nói.

Cảnh báo quan trọng cho những loại thuốc hướng tâm thần

Các công ty cũng đã nộp đơn xin phép sử dụng loại thuốc này cho chứng rối loạn trầm cảm chủ yếu (còn gọi là MDD), một thị trường tiềm năng lớn hơn nhiều. 

Sage và Biogen cho biết trong một tuyên bố của FDA vào tối thứ Sáu rằng cần có thêm nghiên cứu bổ sung để hỗ trợ phê duyệt zuranolone điều trị MDD. Một số chuyên gia tâm thần cho biết dữ liệu về việc sử dụng thuốc trong điều trị chứng rối loạn chưa thuyết phục được giới chuyên môn.

Loại thuốc khác duy nhất được phê duyệt cho chứng trầm cảm sau sinh là brexanolone, cũng được phát triển bởi Sage và được bán trên thị trường với tên Zulresso. Brexanolone được phê duyệt vào năm 2019, yêu cầu truyền tĩnh mạch trong 60 giờ trong bệnh viện, có giá 34.000 USD, tuy nhiên có thể gây ra tình trạng bất tỉnh ở bệnh nhân. Sage cho biết chỉ có khoảng 1.000 bệnh nhân đã được tiêm thuốc cho đến nay.

So với việc rủi ro khi tiêm thuốc, thì việc uống một viên thuốc trong hai tuần đơn giản hơn nhiều, không yêu cầu người mẹ phải xa con trong vài ngày. Tuy nhiên, FDA đã yêu cầu nhãn phải bao gồm các cảnh báo về những hành vi có thể xảy ra như buồn ngủ, nhầm lẫn ý thức hoặc thậm chí là tự tử. 

Nhãn cũng sẽ bao gồm cảnh báo bệnh nhân không nên lái xe hoặc vận hành máy móc hạng nặng trong ít nhất 12 giờ sau khi uống thuốc. Cách dùng tốt nhất được khuyến cáo là uống vào buổi tối, sau một bữa ăn nhiều chất béo.

Đối với những người bị trầm cảm nhẹ đến trung bình, liệu pháp trò chuyện có thể có tác dụng tốt. Tiến sĩ Kimberly Yonkers, chủ tịch khoa tâm thần học tại Trường Y khoa Chan thuộc đại học Massachusetts cho biết, bà có thể sẽ không giới thiệu Zurzuvae cho những bệnh nhân bị trầm cảm tái phát lâu năm. Những bệnh nhân phù hợp có thể bao gồm những người chưa có phản ứng hoàn toàn với một loại thuốc chống trầm cảm nào khác.

Các cuộc thử nghiệm lâm sàng đầy triển vọng

Dữ liệu gửi cho FDA đến từ hai thử nghiệm lâm sàng do công ty tài trợ với khoảng 350 bệnh nhân. Phần lớn những người nhận Zurzuvae (72% trong một thử nghiệm, 57% trong một thử nghiệm khác) đã đáp ứng lâm sàng với phương pháp điều trị sau khóa học kéo dài hai tuần, các triệu chứng được cải thiện từ 50% trở lên.

Hiệu quả tiếp tục trong suốt 45 ngày sau khi bệnh nhân ngừng dùng thuốc. Nhưng một số chuyên gia sức khỏe tâm thần bà mẹ cho biết cần có dữ liệu dài hạn hơn để xác định xem bệnh nhân có tái phát hay không.

Tiến sĩ Samantha Meltzer-Brody, giám đốc Trung tâm Rối loạn Tâm trạng Phụ nữ tại Đại học Bắc Carolina, cho biết Zurzuvae chứa một phiên bản tổng hợp của neurosteroid hoặc hormone não gọi là allopregnanolone, được sản xuất bởi progesterone và giúp điều chỉnh chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến tâm trạng. 

Khi mang thai, "mức độ estrogen và progesterone tăng lên gấp nhiều lần và sau đó chúng giảm nhanh chóng vào thời điểm sinh nở", cô ấy nói. Cô ấy nói thêm rằng, vì lý do di truyền hoặc lý do khác, những phụ nữ bị trầm cảm sau sinh dường như đặc biệt nhạy cảm với sự gia tăng và giảm sút đó, điều này cũng làm giảm mức độ allopregnanolone.

Vấn đề sức khỏe tâm thần bà mẹ

Zurzuvae có thể giải quyết chứng trầm cảm sau sinh bằng cách bổ sung cơ bản chất allopregnanolone đã cạn kiệt, mục tiêu nhắm vào các chất dẫn truyền thần kinh tương tự để ổn định tâm trạng.

Tiến sĩ Meltzer Brody cho biết, mặc dù nhiều trường hợp bà mẹ bị trầm cảm bắt đầu từ khi mang thai, nhưng thuốc tránh thai không được khuyến cáo cho đến sau khi sinh con vì nó hoạt động theo con đường nội tiết tố và chưa được thử nghiệm ở phụ nữ mang thai.

Thuốc không được thử nghiệm ở những phụ nữ đang cho con bú. Một số bác sĩ cho biết họ sẽ thông báo cho những bệnh nhân đang cân nhắc dùng thuốc rằng có rất ít dữ liệu về tác dụng của thuốc đối với việc tiết sữa. Một số phụ nữ có thể vắt sữa trong hai tuần mà họ dự định dùng Zurzuvae và tiếp tục cho con bú sau đó.

Wendy Davis, giám đốc điều hành của Tổ chức hỗ trợ sau sinh quốc tế, một tổ chức phi lợi nhuận cho biết đây không phải là phương pháp điều trị duy nhất hữu ích cho chứng trầm cảm sau sinh, nhưng sự đổi mới và thú vị về điều này là nó rất cụ thể, giúp nâng cao nhận thức và cung cấp nguồn lực cho những người gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần của bà mẹ.

(Nguồn: NY Times)