Hàng triệu người đang phải đối mặt với nạn đói nghiêm trọng do hậu quả của đợt hạn hán tồi tệ nhất trong 40 năm qua ở vùng Sừng châu Phi.

Tình hình càng tồi tệ hơn khi các cơ quan cứu trợ nhân đạo tập trung vào cuộc khủng hoảng Ukraina và điều này ảnh hưởng đến quốc gia Đông Phi, đặc biệt là Somalia.

Hiện tại, cứ 4 người Somalia thì có 1 người phải đối mặt với nạn đói do hạn hán và Liên hợp quốc (LHQ) dự báo, có khoảng 4,6 triệu người Somalia sẽ không có đủ lương thực cho đến tháng 5 năm 2022.

Ở các khu vực phía Nam của Somalia, mọi người đang đổ xô đến các trại dành cho những người di cư trong nước (IDPs). Cũng giống như con người, hàng loạt gia súc như dê, lạc đà, cừu, bò và lừa ở khu vực này đã chết do thiếu nước thức ăn.

Trong các khu trại, tình hình còn tồi tệ hơn rất nhiều. Không có đủ lương thực và chỉ có một lượng nước hạn chế do các nhân viên tình nguyện cung cấp bằng xe tải. Nhiều trẻ em  ở đây đang bị suy dinh dưỡng nặng.

Ông Mohamud Ahmed, một thành viên của Tổ chức cứu trợ trẻ em ở Somalia cho biết: “Năm năm trước, viện trợ từ cộng đồng quốc tế đến đây tương đối đầy đủ. Nhưng hiện này hầu như không đủ. Có một khoảng cách chênh lệch lớn giữa số tiền mà chúng tôi cần và số tiền mà chúng tôi quyên góp được”.

Theo một tuyên bố của Văn phòng Điều phối các Vấn đề Nhân đạo của LHQ, cho đến nay, chỉ có 3,2% (47,1 triệu USD) được đáp ứng trong khí  kinh phí thực tế cần thiết để cứu trợ là 1,5 tỷ USD.

Người phát ngôn của Chương trình lương thực thế giới (WFP), ông Petroc Wilton, cho biết WFP sẽ phải xem xét việc ưu tiên cứu trợ do thiếu kinh phí và lưu ý rằng điều này sẽ vô cùng khó khăn và WFP buộc phải chọn những khu vực nào cần được giúp đỡ nhiều nhất.

Sau khi bị dịch châu chấu hoành hành, những tác động tiêu cực về kinh tế của đại dịch COVID-19 và hạn hán, cuộc chiến ở Ukraina có thể là đòn giáng mới nhất vào tình trạng khốn khó ở Đông Phi.

Năm ngoái, 53% thực phẩm mà WFP nhận được ở Somalia đến từ Ukraina. Hiện cảng Odesa của Ukraina bị đóng cửa. WFP dự đoán tình trạng khan hiếm lương thực, giá tăng vọt đối với các mặt hàng chủ lực như lúa mì và đậu Hà Lan sẽ diễn ra ở Somalia.

Dưới đây là một số hình ảnh ghi nhận tại trại tị nạn Luglow, một trong nhiều trại IDP ở Somalia.

Những người mới đến khu trại tị nạn chờ nhận thực phẩm và hỗ trợ y tế từ các tổ chức phi chính phủ (NGO).

Một người đàn ông sửa vết thủng trên ống dẫn nước từ xe tải vào nơi chứa nước. Sau khi túi đầy, cư dân của khu trại Luglow IDP có thể lấy nước thông qua một van nhỏ. Một phụ nữ đến trại cách đây ba ngày cho biết đã không ăn gì kể từ đó. “Không có đủ thức ăn. Tình hình thật thảm hại. Nhưng chỉ có nước là sự khác biệt giữ ở đây và ở vùng quê đang chết của tôi", người này cho biết.

Abdi Samad đang nghỉ ngơi tại căn lều của mình trong trại Luglow IDP. Anh ta bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng và quá yếu để nói hoặc đứng lên mà không có sự trợ giúp. “Anh ấy từng là một người đàn ông mạnh mẽ”, một trong những người thân hiện đang chăm sóc Samad nói. “Anh ấy đang bị các vấn đề về tâm thần và gặp khó khăn trong việc ăn uống. Tình trạng hiện tại của anh ấy là do sự kết hợp của bệnh tâm thần không được điều trị và suy dinh dưỡng ”, người này nói thêm.

Một người tình nguyện đang chờ cho nước trên xe chảy hết vào nơi chứa nước ở trại Luglow IDP.

Mohamud Ahmed, một người thuộc chi nhánh Somali của cơ quan cứu trợ Save the Children giải thích: “Tình hình bây giờ tồi tệ hơn nhiều so với năm 2017. Lượng nước ít ỏi mà xe tải mang đến là không đủ, các gia đình có quá ít thức ăn và những ngôi nhà tự chế của họ có quá ít sự bảo vệ. Con cái của họ là những người đầu tiên mắc phải những vấn đề này ”.

Một người phụ nữ mang con đến phòng khám di động của khu trại. Những người có bệnh sẽ được cho thuốc. Nếu bệnh nặng quá nặng, bệnh nhân sẽ được chuyển đến trung tâm chữa trị lớn hơn ở Kismayo.

Chuyên gia sàng lọc dinh dưỡng Hawa Dakane Ahmed của phòng khám di động Save the Children đang hỗ trợ Juhara Ali (28 tuổi), khi cô bế con gái bốn tuổi Ubah của mình đến kiểm tra sức khỏe tại khu định cư Luglow IDP.

“Con gái tôi bị khuyết tật và nó đã bất động kể từ khi sinh ra”, Ali nói về đứa con đang bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng của mình. "Tôi cũng có một đứa con 14 tháng tuổi và tôi hiện đang mang thai", Ali cho biết thêm. Để đến được nơi khám bệnh, Ali đã đi bộ trong 5 ngày đêm - Ali đã bỏ  làng ra đi sau khi tất cả gia súc của đều chết. “Tình hình của Ubah đã xấu đi trong bốn tháng qua. Nó đã không được ăn uống đúng cách và nôn mửa bất cứ thứ gì tôi nó ăn ”. Buổi sáng sau khi bức ảnh này được chụp, bé Ubah đã qua đời.

Khu vực xung quanh Luglow ngổn ngang xác lạc đà, dê, bò và cừu đang thối rữa. Theo đánh giá của Tổ chức Cứu trợ Trẻ em, 700.000 động vật đã chết do hạn hán đang diễn ra trong hai tháng qua. 

Đây là khu vực khám bệnh cố định ở Kismayo, nơi trẻ em nhập viện với tình trạng suy dinh dưỡng nghiêm trọng do hậu quả của đợt hạn hán đang diễn ra ở miền nam Somalia. Bác sĩ Abshir Adan Mohamed, một người thuộc trung tâm  Kismayo cho biết: “Có 11 đứa trẻ đang được điều trị ICU (điều trị đặc biệt) ở đây. Chúng là một phần trong số 57 đứa trẻ mà chúng tôi đang chăm sóc".

Tất cả những đứa trẻ được điều trị ở đây đều có dấu hiệu suy dinh dưỡng, nhiễm trùng da, phát ban và sưng bụng. Mohamed đã chứng kiến ​​sự gia tăng số lượng trẻ em đến trung tâm. “Thật đau lòng”, anh nói, “khi tôi thấy bệnh nhân quay trở lại. Nhiều bậc cha mẹ chỉ đơn giản là không đủ tiền mua thức ăn, có nghĩa là các bệnh nhân sẽ trở lại với các vấn đề về suy dinh dưỡng ”.

Muridi Haji, 2 tuổi, được bế bởi cha Abdelkader Haji, 27 tuổi. Trung chăm sóc ở Kismayo đang rất bận rộn. Các bậc cha mẹ mang con đến đây với mong muốn những đứa trẻ suy dinh dưỡng của mình được tăng cường sức khỏe dưới sự giám sát y tế. Những đứa trẻ đã được tiêm IV (tiêm vào tĩnh mạch) khi bác sĩ nội trú tiến hành các đợt khám bệnh để có thời gian phục vụ cho những người mới đến. 

Sau khi đưa con đến phòng khám di động ở trại Luglow IDP, Haawo Abass, 20 tuổi, được yêu cầu đưa cậu con trai 16 tháng tuổi của cô, Abdelnasr, đến trung tâm cố định ở Kismayo.

Cậu bé mắc chứng kwashiorkor, còn được gọi là suy dinh dưỡng protein khiến da có thể dẫn đến thay đổi sắc tố. Căn bệnh này thường tấn công vào thời kỳ cai sữa và ảnh hưởng đến trẻ em trong năm thứ hai của cuộc đời.

Trong ICU của trung tâm cố định ở Kismayo, có thể thấy rõ tình trạng suy dinh dưỡng ảnh hưởng đến cơ thể của các đứa trẻ. Trong ảnh là một bé gái đang ngủ với ống truyền tĩnh mạch trên đầu, mặt và chân sưng tấy.

Đứa bé có đốm trắng trên bụng; sắc tố da của bé đã hoàn toàn biến mất ở một số nơi. Cậu bé ba tháng tuổi trong bức ảnh này có tên là Abshir Abdulahi và đang bị suy dinh dưỡng nặng.

Chỉ trong tuần qua đã có 16 trẻ em qua đời. Và nếu trời không mưa và viện trợ nhân đạo không đến được, con số đó sẽ tiếp tục tăng lên.

Đi qua khu vực phía nam của Somalia có thể gặp nhiều rủi ro. Ước tính có khoảng 15 đến 20% đất nước do nhóm vũ trang al-Shabab kiểm soát. Ở những khu vực này, các cơ quan nhân đạo không có bất kỳ quyền tiếp cận nào.

(Nguồn: Al Jazeera)