Thứ nhất, thị trường chứng khoán năm 2020 được kỳ vọng có nhiều cơ hội hơn, nhưng không loại trừ rủi ro giảm điểm. Việc thị trường chứng khoán Việt Nam có một năm tăng điểm thấp khi sức khỏe của nền kinh tế, ngành ngân hàng và doanh nghiệp được cải thiện rõ nét đã khiến định giá thị trường rẻ hơn đáng kể so với phần lớn các nước khác trong khu vực hay so với các thị trường cận biên và mới nổi.

Một “bình thường mới” có vẻ đã được thiết lập khi thị trường chứng khoán Việt Nam không còn là điểm đến quá hấp dẫn và sự cạnh tranh với các thị trường khác cũng như bất ổn từ bên ngoài, hay hạn chế nội tại có thể khiến năm 2020 đặc biệt khó lường hơn. Tuy nhiên khi tâm lý đã không còn chờ đợi nhiều thì cơ hội cho kịch bản ngược lại có thể xảy ra khi các yếu tố tích cực của thị trường dường như đã bị bỏ quên 2 năm qua.

Thứ hai, Việt Nam đang đi đúng hướng để được nâng hạng tín nhiệm quốc gia. Thông thường thị trường chứng khoán của các nước được hưởng lợi tích cực từ việc nâng hạng này, đặc biệt khi quốc gia đang tiệm cận “mức đầu tư” (investment grade).

Mặc dù có một bất lợi gần đây liên quan đến việc Moodys hạ mức triển vọng của Việt Nam từ “Ổn định” xuống “Tiêu cực” trong tháng 12, nhóm nghiên cứu cho rằng động thái này chỉ làm chậm lại về mặt thời gian quá trình nâng hạng thay vì ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc xếp hạng tín nhiệm và xác suất Việt Nam bị hạ bậc tín nhiệm bởi Moodys hay các đơn vị khác.

Nhìn nhận một cách tích cực hơn thì động thái quyết liệt của chính phủ trong việc phối hợp với các đơn vị xếp hạng cũng như chỉ đạo các bộ, ban ngành liên quan rà soát các dự án được chính phủ bảo lãnh, tiến độ thanh toán nợ quốc gia được cho là tích cực trong trung và dài hạn. Điều này sẽ giúp tránh thất thoát, lãng phí tài nguyên quốc gia cũng như giảm bớt gánh nặng liên quan đến nợ công, một trong những tiêu chí quan trọng nhất để Việt Nam được nâng hạng.

Ngoài ra, việc thông qua Luật đầu tư công sửa đổi và Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) dự kiến trong năm 2020 cũng được kì vọng tháo gỡ nút thắt, đẩy mạnh đầu tư cơ bản, trực tiếp đóng góp vào GDP cũng như gián tiếp góp phần thu hút thêm đầu tư nước ngoài, nâng cao tính cạnh tranh của môi trường kinh doanh tại Việt Nam.

Thứ ba, tỷ trọng của Việt Nam trong rổ chỉ số MSCI Frontier Market Index được kì vọng sẽ nâng lên đáng kể (khoảng 30%) khi Kuwait được đưa ra khỏi rổ này vào tháng 5/2020. Hiện tại cổ phiếu của thị trường chứng khoán Kuwait đang chiếm tỷ trọng lớn nhất trong rổ chỉ số MSCI Frontier Market Index với 37% và Việt Nam đứng thứ 2 với gần 17% (Con số công bố cuối tháng 11 năm 2019).

Khi thị trường chứng khoán Kuwait ra khỏi rổ này, tỷ trọng của Việt Nam được ước tính sẽ cao nhất, chiếm khoảng 30%. Trong nửa sau của năm 2019 nhiều quỹ chủ động track theo chỉ số này đã tăng dần tỷ trọng của Việt Nam và nhóm nghiên cứu dự kiến xu hướng này sẽ tăng mạnh hơn trong nửa đầu năm 2020.

Thứ tư, định giá hấp dẫn của thị trường trên nền tảng hoạt động kinh doanh tích cực hoặc được cải thiện đáng kể. Chỉ số P/E dự phóng của thị trường Việt Nam chưa đến 14x.

Thứ năm, nhiều cổ phiếu bluechips giao dịch thấp hơn cổ phiếu cùng ngành trong khu vực 20%, đồng thời cũng thấp hơn 10% so với trung bình 5 năm của những cổ phiếu này trong khi thanh khoản tương đối tốt, trung bình hơn 2 triệu USD/ngày. Những cổ phiếu này đều là những doanh nghiệp đầu ngành, nhìn chung có kết quả kinh doanh tốt với mức tăng trưởng kép doanh thu và lợi nhuận trong 5 năm qua lên tới 23% và 39%.

Thứ sáu, ngoài ra một vài cổ phiếu vốn hóa trung bình đặc biệt có định giá rất hấp dẫn, 40-50% thấp hơn các doanh nghiệp cùng ngành trong khu vực hay giá cổ phiếu đã thấp hơn giá trị sổ sách đáng kể mặc dù là doanh nghiệp đầu ngành và kết quả kinh doanh vẫn có lãi.

Đặc biệt chỉ số tăng trưởng lợi nhuận kép trung bình của những doanh nghiệp này lên tới 50% trong 05 năm qua và một số khó khăn gần đây đã được gần như khắc phục và lợi nhuận đang trên đà ổn định hoặc phục hồi và đã phản ánh vào giá như KBC, HT1, PVD, NT2…

Thứ bảy, điểm trừ đáng kể nhất của thị trường trong năm 2020 mà các nhà đầu tư đặc biệt cần chú ý là: (i) tỷ trọng của Vn-Index hay VN30 phụ thuộc nhiều vào một vài nhóm cổ phiếu mà biến động giá của nhóm cổ phiếu này có thể ảnh hưởng đáng kể đến chỉ số chung.

Tính đến cuối năm 2019, VIC, VHM và VRE chiếm gần 23% vốn hóa của chỉ số VN-Index; và (ii) thanh khoản thị trường phụ thuộc vào một hoặc một vài cổ phiếu. Trong nửa sau năm 2019 thanh khoản của riêng 2 cổ phiếu ROS và FLC chiếm tới hơn 20% giao dịch hàng ngày của sàn HOSE.

Việc tập trung quá lớn (vốn hóa hay thanh khoản) vào một cổ phiếu hoặc một nhóm cổ phiếu luôn là điểm trừ cho bất kì thị trường chứng khoán nào, đặc biệt khi giá hoặc thanh khoản của nhóm cổ phiếu này đảo chiều, khiến các quỹ đầu tư nước ngoài, đặc biệt các quỹ lớn e ngại.