Hàng năm khi tiết trời chuyển sang thời điểm mưa lạnh, giá buốt, cũng là lúc người dân sống ở làng chài Nam Ô rủ nhau đi hái rau mứt trên các ghềnh đá ven biển.

Cứ đến độ tháng 10 âm lịch, những người dân làng chài Nam Ô lại bắt đầu rủ nhau đi hái mứt biển trên các ghềnh đá.

Rau mứt được người dân nơi đây ví như “lộc trời” vì những giá trị dinh dưỡng và giá trị kinh tế mà nó đem lại. Loại rau này có màu nâu sậm, thân sụn mềm, tạo thành chùm ở phần ngọn. Là một trong những thực phẩm được yêu thích nhất, rau mứt thường được dùng để chế biến nhiều món ăn hấp dẫn, đặc biệt là nấu canh.

Mứt biển mọc trên đá trơn trượt, vì thế người dân phải hết sức cẩn trọng trong quá trình di chuyển.

Khi nước thủy triều ở khu vực các gành đá bắt đầu rút xuống, người dân lại rủ nhau đi ra ghềnh hái rau mứt, đến khi nào thủy triều dâng lên lại thì về. Người dân phải ngâm mình dưới nước biển lạnh giá hàng giờ đồng hồ. Mùa rau mứt biển thường kéo dài từ tháng 10 âm lịch đến tháng chạp là chấm dứt.

Cận cảnh rau mứt trên mặt đá được người dân nơi đây ví như “lộc trời”

Dưới thời tiết giá buốt và những đợt sóng lớn liên tục tấp người, bà Đinh Thị Mệ (56 tuổi, trú tại phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu, TP. Đà Nẵng) không khỏi rét run vì lạnh. Bà chia sẻ "Nếu muốn thu được nhiều mứt hơn thì phải chèo thuyền thúng ra mấy ghềnh đá xa bờ. Tuy nhiên, tôi tuổi già sức yếu chỉ có thể loanh quanh, bám đá gần bờ để hái mứt cải thiện bữa ăn hằng ngày”.

Từ sáng sớm, bên các mỏm đá ven biển lại vang vọng tiếng cào “rột, rột,...” của những người dân làng chài.

Để thu hoạch rau mứt, người dân có thể dùng tay hái hoặc sử dụng miếng tôn mỏng, tròn để cạo. Mỗi chuyến đi thường thu về khoảng 3-6 kg rong mứt mỗi ngày. Số rong mứt này sau đó được mang ra chợ bán với giá từ 150-250 nghìn đồng/ký. Tuy cho thu nhập cao nhưng đây là nghề nguy hiểm, thậm chí là đánh đổi bằng tính mạng.

Để thu hoạch rau mứt, người dân chỉ cần dùng tay để hái hoặc có thể dùng miếng tôn mỏng để cạo.

Đi hái mứt từ năm 12 tuổi, bà Trương Thị Lượng (73 tuổi, trú tại phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu, TP. Đà Nẵng) được nhiều người ví như dân chuyên trong nghề hái rau mứt. Tuy đã vào tuổi xế chiều nhưng thay chân bà vẫn thoăn thoắt, len lỏi từ mỏm đá này đến mỏm đá khác, hết hái rồi cạo.

Vì đặc thù công việc nên mỗi người tự chuẩn bị cho mình hành trang gồm găng tay, dép có độ bám chắc, quần áo gọn gàng, đầu đội mũ, mặc áo mưa để chống sương và cái lạnh.

“Rong mứt biển chỉ mọc ở gành đá trơn trượt ven bờ. Muốn hái thì phải chờ đúng thời điểm thuận lợi, thường là cuối tháng 10 âm lịch. Đây cũng là mùa biển động, vì thế thường xuyên phải đối mặt với sóng dữ. Người hái rong phải luôn canh chừng từng cơn sóng tấp vào bờ, bám chặt vào đá để không bị đánh ngã”, bà Lượng chia sẻ.

Thời điểm thu hoạch mứt biển thường rơi vào mùa biển động, người dân phải đối mặt với những cơn sóng dữ.

Những người dân làng chài thường truyền tai nhau câu nói "Rau mứt ngon canh, té gành lọt hố". Câu nói này như một lời nhắc nhở về những hiểm nguy luôn rình rập khi hái "lộc biển".

Theo kinh nghiệm của người dân làng chài, tay hái rong mứt, nhưng mắt luôn nhìn về phía biển đề phòng nguy hiểm từ những con sóng lớn. Nếu sóng tấp vào thì phải vội lui chân về phía bờ hoặc bám chặt vào đá để đảm bảo an toàn.

Rau mứt có giá trị dinh dưỡng vượt trội, chứa hàm lượng vitamin B, B2, A, C, các acid amin, khoáng chất và vi lượng rất cần thiết cho sức khỏe con người. Hàm lượng chất béo trong rong mứt không cao nên rất phù hợp với các đối tượng đang ăn kiêng hoặc bị tiểu đường.

Tùy thời điểm, giá rau mứt dao động từ khoảng 150.000 – 250.000 đồng/kg. Trung bình mỗi người dân sẽ thu được từ 600 nghìn đến 1 triệu đồng mỗi ngày

Mứt biển có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng như canh tôm, hầm xương, chiên mặn, xào lăn,... Dù là những món ăn đơn giản, nhưng mỗi món đều mang đậm hương vị mặn mà của biển cả, chan chứa tình quê hương đối với những ai xa xứ.

Rau mứt trên mặt đá được người dân thu gom lại